Përrallëza për fëmijë të vegjël

Plaku dhe vdekja

Njëherë një plak preu një dru në pyll dhe, i ngarkuar, u nis në një rrugë të gjatë. I lodhur nga rruga, e lëshoi barrën dhe filloi të thërrasë vdekjen. Kur ia mbërrijti vdekja dhe e pyeti se pse e kishte thirrue, plaku iu përgjegj:
Për të më ndihmuar që të çoj barrën.
Përrallëza tregon se çdo njeri don të jetojë, edhe sikur të mos jetë i lumtur.

Fshatari dhe gjarpëri

Një gjarpër që jetonte në pragun e shtëpisë së një fshatari, doli një ditë dhe e kafshoi për vdekje djalin e tij. Prandaj fshatari u hidhërua së tepërmi, rrëmbeu sëpatën, erdhi te bira dhe e priti aty që t'i binte menjëherë posa të dilte. Kur gjarpëri nxori kryet, ai iu vërsul me sëpatë. Por i shkoi kot dhe çau gurin që ishte pranë birës së tij. Më vonë e thirri gjarpërin me të butë pët t'u pajtuar. Mirëpo gjarpëri iu përgjegj:
As unë nuk mund të besoj ty deri sa shoh gurin e çarë, as ti mua deri sa sheh varrin e djalit tënd.
Përrallëza tregon se armiqësia e madhe nuk harrohet lehtë.

Gjarpëri dhe shqiponja

Ranë një herë në grindje gjarpëri dhe shqiponja dhe ia nisën luftës kundër njëri-tjetrit. Gjarpëri iu mbështoll shqiponjës rreth trupit dhe e shtrëngoi. Një fshatar e pa këtë, e zgjidhi dhe e liroi shqiponjën prej gjarpërit. Gjarpëri u zemërua dhe lëshoi helm në pijen e shpëtimtarit të shqiponjës. Kur fhatari deshi të pijë, fluturoi shqiponja dhe ia rrëxoi fshatarit gotën prej dore.
Mirëbërësit i pret mirënjohja.

Udhëtari dhe gjarpëri helmues

Një udhëtar, duke udhëtuar dimrit, pa rrugës një gjarpër të ngrirë. I erdhi keq për të, prandaj e mori, e futi në gji dhe u përpoq ta nxejë. Deri sa ishte i trulluar nga të ftohtit, gjarpëri heshte, por kur u nxe dhe u ngjall, e kafshoi në bark. Kur fshatari e pa veten se do të vdiste, tha:
Mirë ma bëri. Pse e shpëtova gjarpërin që ishte duke ngordhur dhe që duhet ta mbysja të gjallë?
Përrallëza tregon se të këqinjtë nuk e kthejnë mirëbërësinë, por edhe mirëbërësve u bëjnë keq.

Fshatari dhe djemt e tij

Kur një fshatar, ishte duke vdekur, dëshiroi që djemtë e tij të mësohen që të punojnë tokën. Prandaj i thirri e u tha:
Fëmijët e mi, unë tanimë po shkoj prej kësaj bote, e ju do të jeni të lumtur e të pasur në qoftë se gjeni atë që është e fshehur në vreshtën tonë.
Fëmijët e tij menduan se diku atje në arë do të jetë futur thesari. Prandaj, pas vdekjes së të atit, rrëmihën tërë tokën rreth trungjve të hardhive, por thesarin nuk e gjetën. Mirëpo vreshta e punuar mirë, u solli atë vit fryt të mirë e të bollshëm.
Përrallëza tregon se puna për njerëzit është thesari më i çmueshëm.

Fshatari, fëmija dhe stërqokat

Ishte koha e të mbjellurave. Një fshatar mbolli grurë dhe e ruante duke ndejtur në këmbë. Ndërkohë mbërritën fluturimthi tufa të panumërta stërqokash të zeza kërkëllihëse, e së bashku me to edhe garguj që hanin farët. Me fshatarin ishte edhe djali i tij me hobë të zbrazët. Gargujt, sipas zakonit. Përgjonin dhe në qoftë se fshatari në atë çast kërkonte hobenë, iknin para se ta merrte. Mirëpo fshatari mendoi që t'i mashtronte ndryshe. Prandaj filloi ta mësojë fëmijën duke i thëne:
Djali im, duhet ta mashtrojmë me mjeshtëri tufën e zogjve. Pra, kur të mbërrinë zogjët, unë do të kërkoj bukë, por ti mos më jep bukë, por hobenë.
Ia mbërritën gargujt dhe e mbuluan tokën. Fshatari këkroi bukë sikurse u mor vesh me djalin. Zogjtë nuk ikën, kurse fëmija në vend të bukës i dha hobenë plot me gurë.
Plaku shtiu njëherë dhe qëlloi një gargull në krye, tjetrin në këmbë, kurse të tretin në krah; atëherë ata filluan të ikin. Në ndërkohë u erdhën në ndihmë kojrilat dhe i pyetën se çka u ndoshi. Ata u thanë:
Ikni prej fisit të prishur njerëzor, i cili ka mësuar që tjetër gjë të llomotitë e tjetër të veprojë.
I tmerrshëm është fisi i atyre që përdorin mashtrimin.

Djemtë e fshatit

Djemtë e një fshatari nuk shkonin mirë me njëri-tjetrin. Meqenëse i ati, edhe pas shumë vërejtjesh që u bëri, nuk mundi t'ua mbushë mendjen që të shkojnë mirë, i ra në mend dhe u dha urdhër rë t'i bijnë një tubë thuprash. Kur ata e çuan në vdne urdhërin e të atit, ua dha të tërëve me radhë tubën e u tha që ta thyejnë. Pasi ata nuk mundën ta thyejnë megjithëse përdorën tërë fuqinë e tyre, i ati e zgjidhi tubën e ua dha t'i thyenin thuprat një ng anjë. Meqenëse tani i thyen fare ehtë, ai u tha:
Kështu edhe ju, fëmijët e mi, do të jeni të pamposhtur për armiqtë, në qoftë se jeni të bashkuar për gjithmonë. Në qoftë se ngrindeni, do të mposhteni lehtë prej armikut.
Përrallëza tregon se njerëzit, të bashkuar, janë të fortë, kurse ë ndarë, mposhten lehtë

Gjuetari i shpezëve

Një gjuetar shpezësh ngrehu kurthin për kojrila dhe e shikonte prej së largu se a do të zërë gjë. Kur në kurth, bashkë me kjrila ra edhe lejleku, ai vrapoi dhe e kapi bashkë me to. Kur lejleku filloi t'i lutet që të mos e vrasë, kude i thënë se jo vetëm që nuk është i dëmshëm për njerëzit, por përkundrazi është edhe i dobishëm për ta, sepse kap e zhduk gjarpërinjtë dhe rrëshqitësit e tjerë, gjuetari i tha:
Megjithëse nuk je i dëmshëm për ne njerëzit, prapëseprapë e meriton dënimin, sepse je shoqëruar me të këqinjtë.
Prandaj, edhe ne njerëzit duhet t'i shmangemi shoqërimit me të këqinjtë, që të mos duket se marrim pjesë në punët e tyre të këqia.

Dreri dhe luani

Një dre i etshëm erdhi tek një burim. Ndërsa ishte duke pirë ujë, vuri re në ujë hijen e vet e filloi të mburret për brirët e vet, duke parë madhësinë e bukurinë e tyre, kurse për këmbët e veta u hidhërua që i kish aq të holla e të hajthme. Derisa ende ishte duke menduar për këtë gjë, ia bëhu luani e filloi ta ndjekë. Dreri ia dha këmbëve dhe u largua mjaft prej luanit. Derisa ishte fushë pa drunj, dreri vrapoi mirë e i shpëtoi rreziku, por kur mbërrini në pyll, në një vend me drunj të dendur, brirët iu ngatërruan nëpër degët e drunjve. Dhe pasi për këtë nuk mundi të vrapojë, luani e kapi. Para se të mbaronte dreri në gojën e luanit, tha me vete:
I shkreti unë! Këmbët më shpëtuan, megjithse mendova se ato do të më lënë në baltë, kurse e gjeta belanë prej brirëve, në të cilët kisha plot besim.
Shpeshherë miqtë, te cilët kemi dyshim, na shpëtojnë prej rrezikut, kurse na tradhtojnë ata, te të cilët kemi besim të madh.

Borebardha edhe shtat xhuxhat

Një herë e një radhe
ne një keshtjelle te bardhe
jetonte një princeshe
me emrin Borebardhe.

Po si për çudi
kjo princeshe me zemër flori
nuk ishte e lumtur aspak
se na kishte një njerke si gjelat.

Njerka fare nuk e donte
dhe shumë shumë e mundonte
donte qe ajo te vdiste
se nga bukuria e saj xheloze ishte.

Por njerka me shum u terbua
kur Borebardha me një Princ u dashurua
Kështu Njerka ushtarin e saj urdheroj
qe Borebardhen menjeher ne mal ta ekzekutoj.

Po ja qe ushtari na kishte qenë zemër bardhe
e la Borebardhen te lirë atje ne mal
dhe vajza e tmerruar ne pyll vrapoj
e fati te shpia e shtat xhuxhave e dërgoje.

Ou po Njerka na kishte qenë edhe shtrige
e zbuloj qe Borebardha ne mal kishte ike
kështu vendosi qe ta helmonte
qe ajo kurr te lumtur të mos e shikonte

U vesh me rroba si varfanjake
një shport me molle ne dorë e mbante
Borebardhes një molle te kuqe i ofroj
dhe me një herë atë e helmoj

Kur xhuxhat janë kthyer ne shtepi
O Zoti i madh q'te shinin me sy
e gjeten Borebardhen te shtrire pa jetë
janë pikelluar te shtatë xhuxhat krejt.

Të mërzitur xhuxhat filluan te mendonin
se si me Borebardhen ata te vepronin
s'dinin q'te bënin s'mund ta varrosnin
ne një arkivol prej xhami atë e vendosin.

Por pa pritur ne një kale te bardhe
Na vjen një Princ si ne perralle
me ditë te tera Borebardhen kërkonte
se atë shum e dashuronte.

Kur Princi nga xhuxhat
gjith historin e dëgjoj
vendosi qe për herë te fundit
Borebardhen ta puth e perqafoj.

Por Borebardha nga puthja u ringjall
se ishte e dashuruar me princin me kale te bardhe.
jetuan ata te lumtur përgjithmonë
se edhe njerken xhuxhat e kishin vrar ma s'jeton.

Kësulkuqja

Na ishte një herë
Një vajzë bukuroshe
E sjellshme pa huqe
me emrin Kësulkuqe

E si thoni ju
Ne fillim duhet me ju thënë
Pse emrin Kësulkuqe
Asaj ja kishin lënë

Emri kaq i bukur
Asaj i kishte ngel
Nga shamija e kuqe
qe mbante ne kokë përherë

Një ditë mami i saj
Ju lut qe te gjyshja te shkoje
Se ishte e sëmurë
Dhe ushqim duhet ti dërgoje

Shtepija e gjyshes ishte ne pyll
Atje ishte shumë mirë
Mundeshe me kafshet te bisedoshe
E bashke me zogjet te kendojshe

U nis Kësulkuqja e gezuar
aspak pa pertuar
se kur është puna për te gjyshja
Gati ishte edhe për te fluturuar

E kështu ajo vraponte
kerkun nuk ndalonte
Se donte sa me shpejt
Të gjyshaj të shkonte

Por ne një lugine atje matan
ujku Kësulkuqen na e kishte pare
I del para dhe e pyt ngadal ngadal
Se ku po shkonte me kaq nxitim valle

E Kësulkuqja shum e sinqert
I tregon ujkut hallin e vet krejt
nuk e dinte se ujku ishte egersir
kujtonte se ishte si ajo shumë shumë i mirë.

Dhe ujku nga sinqeriteti i Kësulkuqes perfitoj
E mendja e tij keq filloj ti punoj
Nisi te thur plane ne koken e tij
Si Kësulkuqen e Gjyshen ti hante ai.

O Kësulkuqe moj zemër bardhe
tek ai bregu ca trendafila te kuq kam pare
mendo se sa shum gjyshen tanë do e gezoshe
sikur do lule asaj ti t'ja dërgosh.

Dhe Kësulkuqja pa u menduar as pak
Tek trandafilat ajo ka vrapuar me vrap
Kështu qe ujku kohe ka fituar
Dhe para Kësulkuqes te shpija e gjyshes me shkuar

Tak Tak Tak troket ujku ne dere
Kush është? thërret gjyshja e mjer
Jam Kësulkuqja qe te do ty shumë
kam ardhë me te sjell ushqime e te kujdesem për ty unë

O Kësulkuqe sa shum je tu me gezue
Unë nga krevati nuk mundem me u que
Dera është e hapur veç shtyje ngadal
edhe hajde me perqafo se për ty kam mall

Dhe me shpejtesi ujku brenda ka hy
e gjyshja është tmerru kur e ka pa me sy
edhe ai e ka hanger gjyshen
pa ba një as dy

O ky ujku sa shumë grabitçar
fillon e mendon si Kësulkuqen me marr
rrobat e gjyshes i ka vesh ai
Drejte e ne krevat ka shku është shtri

Nuk vonon shumë dhe Kësulkuqja u duke ne dere
e gezuar dhe e qeshur si asnjëherë
nuk ishte nevoja qe te trokiste aspak
se e gjen deren hapur dhe hyn brenda me vrap

O gjyshe e dashur te lutem më me tregu
pse deren hapur e ke lënë kështu?
'O Kësulkuqe moj zemër bardhe
se do vish ti mendja ma ka marr'

O Gjyshe Gjyshe çfar zanit tan i ka ndodh?
po me duket i eger këtë herë
jo i ëmbël si perher
ohh e dashura ime kam qenë shumë sëmurë
nga gripi e kam se kam edhe temperatur

Bo bo po me sytë çfar te ka ndodh kështu?
te jan skuq e shum te jan zmadhu
mua po me duket se sjan sytë e tu
jo bija ime mos u tremb me mu
qe te shikoj ty mirë prandaj me jan zmadhu

Prit prit po me veshet cfar te ka gjet ty?
sjan veshet e tu si te bani vaki?
o zemra ime ti mos më mu trishtu
se kam pas hall qe me jan rrit veshet mu
qe te dëgjoj ty me mirë prandaj me jan ba ashtu

Shife shihe goja sa e shemtume te është ba
ta bi një pasqyrë vetin për me e pa
jo bija ime mos i qit vetit merzi
se bash te gjyshja ne bark tani ke me hy

O kjo goja e ujkut e madhe kishte qane
Kësulkuqjen me gjith shport brenda e ka nxane
e kur barkun e mbushi mirë ai
shtrihet ne krevat te gjyshes te fleje për bukuri

Por gjahtari qe po kalonte aty pran
zhurma qe vinte nga shtëpia e gjyshes
Shumë shumë kurjoz atë e ban
cfar gripi i keq gjyshes i paska ran
Po gerhet gjyshja si te ishte luan

Ai kështu vendosi qe gjyshen ta takoj
mos ka ndonjë hall e duhet ta ndihmoj
A po të baj muhabet me te merzin qe tja kaloj
Se ajo ka qan edhe semur këtë nuk e harroj

Kur gjahtari ne shtepi te gjyshes ka hyrë
s'mund tju besonte gjall syve te ti
ujku ne krevat te gjyshes po flinte
dhe gerhiste si te ishte ne shtepin e ti

Oh thot gjahtari qe i vinte mendja verdall
gjyshes se shkret çfar i paska ngjare
a thua ne bark te ujkut ka perfundu
ndoshta është hala gjall mundet edhe me shpetu

Dhe ndodhi tamam si ne perralle
gjahtari ujkun shpejt e ka vrar
dhe kur e hapi barkun e ti
Kësulkuqja dhe Gjyshja ishin gjall
kjo ishte një mrekulli

Dhe Kësulkuqja ngjarjen e ka tregu
se si atë ujku e kishte mashtru
dhe me lot ne sy gjyshes falje i kerkoj
dhe gjahtarin shumë shumë e falenderoj

Po gjyshja e mirë ashtu si perher
lot ne sytë e Kësulkuqes sdonte te shikonte asnjeher
fillon Kësulkuqen ta qetsoj ngadal
jo jo s'është faj i jot qe kjo botë kështu është ndertu
i miri e i keqi bashke me jetu

Po ti Kësulkuqe nga jeta duhet të mësosh
askerkujt ma sduhet ti besosh
se kush është i mirë e kush është i keq
është shum shum veshtir ta kuptosh.

Peralla e cironkes se arte

Na ishte një herë një plak i varfer, por shumë i varfer ama. Ai jetonte ne breg te lumit bashke me plaken e teij grindavece dhe shpirtkeqe. Jetonin te dy ne skamje dhe ne mjerim te plotë. Plaku zinte ndonjë cirua ne lume dhe plaka e gatuante. Një ditë dimri plaku ndenji aty me ore te tera, por nuk zuri gjë.
Ishte ftohte. Ai donte te kthehej ne shtepi, por kur kujtonte plaken rrinte aty me shprese se mund te kapte diçka. Dhe me në fund fija e vjetër e filispanjes u lekund dhe plaku nxitoi ta terhiqte. Kur ç'të shihte? Një cirua i vogël, fare i vogël vazhdonte te perpelitej ne majen e grepit. Plaku e mori ne dorë. Cironka kishte ca vezullime te arta. Plaku hapi torben e tij te vjetër dhe...
-Të lutem, me hidh përsëri ne lume!
Plaku u habit.
-Kush foli?- Tha.
-Të lutem me hidh ne lume,- tha cironka- dhe unë do të te realizoj çdo dëshirë që të kesh.
Plaku i shkrete ishte zemermire. Ai e kuptoi se as ai e as plaka e tij
s'ngopeshin dot me një cironke aq te vogël dhe e hodhi ne lume. Ne çast, cironka doli nga uji dhe i tha:
-Me thuaj një dëshirë!
-Të kisha një torbe me cironj...
Pa mbaruar plaku fjalën, torba me cironj i erdhi pranë. Plaku i mori dhe u nis ne shtepi. Ne fillim plaka e shau, por pastaj natyrisht u kenaq. Plaku se mbajti dot te fshehten (Ah, këta pleqte e mirë!) dhe ja tregoi gjithë
historinë...Plaka lakmitare i tha:
-Pse nuk i the që cironjte te ishin te tiganisur? Shko, thuaji!
Plaku i shkrete shkoi nëpër te ftohte, e thirri cironken dhe ja tha dëshirën.
Kur shkoi në shtepi, plaka kishte përfunduar gjysmen e cironkave...Por kjo
s'ishte asgjë.
Sa herë që plakes i kujtohej ndonjë gjë ajo dërgonte plakun t'ia thoshte këtë dëshirë cironkes. Dhe plaku (Ah, i shkreti plak!...) shkonte ne lume dhe therriste cironken. Dhe cironka bënte realitet dëshirën e plakes. Kështu pleqte u bene zengjine. Ata kishin shtepi te mirë, kuaj, hyzmeqare...çdo gjë, çdo gjë. Aq sa plaka s'kishte me cafre te kërkonte dhe një ditë urdhëroi plakun:
- Shko merre cironken tënde te qelbur dhe sille këtu!
Plakut te shkrete i therri ne zemër dhe cale-cale u nis e shkoi në anë te lumit dhe i thirri cironkes.
Ajo doli ne çast mbi ujë. Cironka ishte e arte. Edhe zemren e kishte te arte.
-Me thuaj një dëshirë!- i tha ajo plakut si gjithmonë.
-Plaka më tha...- Plaku u gelltit.- se ti duhet të vish me mua tani.
Pra...plaka do që ti ta lesh lumin dhe të vish me mua...
Cironka e vogël heshti. Heshti disa çaste dhe pafolur fare u krrodh thelle ne ujrat e turbullta te lumit për të mos dalë me kurrë.
Plaku u kthye ne shtepi..shtëpia s'ishte me. Ne vend te saj gjeti kasollen, plaken e tij te keqe dhe te njeten varferi te dikurshme. Ndoshta kishte kërkuar shumë...