Gjergj Fishta Dramaturgjia dhe Publicistika

**WebMaster** **Postime** : 9044

Gjergj Fishta

Dramaturgjia dhe Publicistika

Nje vend te vellimshem ne krijimtarine e Fishtes ze dramaturgjia. Ai shkroi drama, drama lirike (melodrama) dhe tragjedi. Ne dramat dhe tragjedite konflikti eshte i ndjeshem. Tonet qe i pershkrojne jane ato heroike. Personazhet dhe karakteret arrihen te skaliten. Ne dramat lirike dialogu eshte me teper mjet organizues i jashtem sesa element ndertues i brendshem qe t'i jape mundesi zhvillimit te veprimeve dhe ashpersimit te konflikteve. Persa i perket mjeshterise artistike, zoterojne po ato cilesi qe i misheron edhe krijimtaria poetike. E gjithe dramarturgjia e Fishtes eshte e shkruar ne vargje. Tema e atdhedashurise eshte ne qender te pjeses me te madhe te veprave: ne dramat "Odisea" dhe "Kthimi i Uliksit ne Itake", ne dramat lirike: "Shqyptari i qytetnuem", "Shqyptarja e qytetnueme", "Jerina ose Mbreteresha e Lulevet", e sidomos tragjedine "Juda e Makab", e cila cmohet si vepra me e mire dramaturgjike e Fishtes. Tema biblike, e pastrimit shpirteror te njeriut ne lufte me veset per hir te virtyteve dhe te amshuesmerise se qenies njerezore eshte ne qender te dramave lirike. "Barite e Betlemit", "Luigj Gonzaga". Tema e padrejtesive shoqerore eshte ne qender te tragjedise "Hajria" ku mbizoteron realizmi, fryma demaskuese ndaj klasave te pasura.
Nje lende prej qindra faqesh permban proza e Fishtes. Eshte nje proze e frymezuar, ku lirizmi krejt natyrshem nderthuret me humorin, satira me groteskun. Shtresat e fjalorit jane me te larmishmet. Bashkejetojne fjalet, shprehjet, ndertimet sintaksore krahinore me arkaizmat, barbarizmat, zhargonet, me fjalet e shprehjet e latinishtes, te gjuheve moderne, perifrazimet, citimet etj., etj. E pasur ne llojet e levrimit eshte publicistika. Per patetiken e fuqishme, argumentin, kritiken shendoshese si dhe stigmatizuese dallohen shkrimet me teme shoqerore.
Ne shenjester ai ve dembelizmin, pertacine, indiferencen e shtetasve te shtetit te ri shqiptar, por edhe lakmine ndaj kolltuqeve, grykesine ndaj privilegjeve, prirjen regresive ndaj aziatizmit si dhe imitimin banal ndaj perendimores. Ai bente thirrje qe ne krye te shtetit te vine njerez te kulturuar, atdhetare, vizionare largpames te shtetit e te kombit. Fishta eshte edhe polemist i fuqishem, ai polemizon me pena te shtypit vendes si dhe me ato te letrave te huaja. Merr ne mbrojtje kulturen, dinjitetin, pastertine shpirterore te kombit. Ne polemikat nuk mungon kurre argumenti bindes autentik, si dhe shoqerimi i tyre me argumente nga filozofite e ndryshme, shkencat shoqerore e natyrore, por edhe vershimet patetike ku shpotit, tall e dermon pa meshire kundershtarin. Te njohura jane dhe ligjeratat e Fishtes, ku mbizoteron fryma solemne dhe argumentuese.

Publicistika

Per vlera te rralla artistike, per frymen objektive e shkencore, shquhet prova eseistike e Fishtes. Nje model i perkryer ne llojin e vet eshte reportazhi. "Nje udhetim ne Turkine e re". Njohes i thelle i botes shqiptare, adhurues i saj gjer ne kult paraqitet ai ne parathenien kushtuar "Kanunit te Leke Dukagjinit" te Shtjefen Gjecovit. Njeri me kulture te gjere e pasione te medha na shfaqet ne esete per Geten, per arkitekturen, muziken etj.
Ne trashigimnine e tij kane mbetur edhe qindra faqe te epistolarit, doreshkrime te ndryshme.
Fishta duke qene njohes i latinishtes, greqishtes se vjeter, italishtes, frengjishtes, gjuheve sllave, ne disa prej te cilave edhe krijoi, duke qene njohes i perkryer i shqipes qe flitej ne viset e Veriut, si dhe i tradites letrare shqiptare qe nga Budi e Bogdani, dha shembullin e tij se si mund te sillen ne kulturen vendese thesaret shpirterore te njerezimit. Te fresketa e trasparente jane perkthimet nga poezia e Silvio Pelikos, Aleksander Manxonit, Metastazios etj. Shembull per perkthyesit e Homerit, pergjithsisht te poezise antike e asaj klasike mbetet Kenga V (fragment) e "Iliades", perkthyer prej tij. Frymen e lashtesise heroike, madheshtine e heronjve dhe te betejave ai i misheron ne kompozitat burimore te shqipes, ne fjalet e ralla te te folmeve te saj, ne brumin e gjalle te shqipes. Teper kerkues e i sakte eshte edhe ne perkthimet e Kanconiereve te Petrarkes. Fishta pershtati ne shqip edhe komedine "i semuri per mend" dhe "Dredhite e Patukut" te Molierit, pershtatje qe shquhen per kolorit e pasuri gjuhesore.
Me vepren e tij te gjere dhe komplekse Fishta pasuroi ndjeshem ne radhe te pare poezine, por, gjithashtu, letersine tone dhe kulturen ne pergjithesi. Vepra e Fishtes ndikon gjithnje ne zvillimin e letersise me vellimshmerine e saj, me llojshmerine e gjinive, me pasurine e mjeteve te shprehjes, me autencitetin e saj. Ajo ka meriten e vecante te kete prekur terrene qe deri atehere, dhe me vone mbeten te paprekura ne letersine tone. Ai ka, gjithashtu, meriten tjeter se kultivoi per here te pare edhe me mjeshteri te larte shtresa gjuhesore te gjalla deri atehere te pashfrytezuara. Prandaj ndikimi i tij ne letersine tone eshte i madh ei shumllojshem.

**WebMaster** **Postime** : 9044

Shqipnia e Lire

Do t'valvitet m'Kacanik
M'Kacanik, po, do t'valvitet
Kuq e zi Flamuri i shqyptarevet,
Perse toka, shqyp ku flitet,
Ajo vete asht, qi prej t'Parvet
Trashigim na e kemi pase:
Mbrende i huej, jo, ma s'do t'shklase,
Pose atehere, kur vjen per mik.
Jo, po: na sod ktu sundojm;
Ktu s'hece fjala e tjeter kuej;
Gjall Lirin' na nuk e lshojm,
S'njohim mbret as krajl te huej.
Zoti n'qiell e na mbi toke:
Me gjithkend vllazen e shoke,
Por se i cilli m'cak te vet.
Prande i huej, n'anderr m'e pa
Se vjen kurr e shklet nder ne,
Drue se keq kishte me i ra;
Pse shqyptaret kane ba nji bÃ¨
BÃ¨ te madhe ata kane ba:
Per Shqypni ne lufte me rra,
Me rra n'lufte me krajl e mbret,
E kur bjen ne lufte shqyptari
Lidhe me bese ai ndermjet veti,
E din hasmi se aty pari
Shungullon toka e gjimon deti:
Se bijn krenat fushes s'mejdanit.

**WebMaster** **Postime** : 9044

Jemi ne Shkodren e viteve 1935-40. Si kudo edhe aty qarkullojne idet e reja e te vjetra simbas shkollave e gjeneratave. Gjergj Fishta ishte nji njeri i njohur ne popull per humor e thjeshtesi. Ai ndalonte e fliste rrugeve me lypesa, femije, gra, plaka, studenta, hoxhallare, etj. dhe per secilin kishte cka te thoshte. Nji dite, nji grup studentesh ne rruge, para Kafes se Madhe, jane mbledhe e po flasin e diskutojne gjera te forta, tema filozofike. Ishin studente te ardhur per pushimet dimrore nga Roma, Vjena, Parisi, etj. (Shkodra e viteve 35-40, perfytyroni veshjet elegante te asaj kohe....)
Ne kete kohe po kalon andej Fishta ose Pader Gjergji, sic e quanin populli.

Nji nga studentet, i cili ishte i shquar per "zotesi" e "kulture" te larte, e i brymosur pak me materializem, i thote shokeve:
-- Ndigjoni shoke. Kam me i ba Pader Gjergjit nji pytje te forte e kam me e nxane MAT... S'ka me dite ka me ia mbajte i shkreti... - e po zgerdhihet studenti me shoket e vet.
E mire, afrohet Fishta e pershendetet buza-gaz me studentat, e i pyt si ia kan kalu me mesimet, etj. etj. Por studenti ne fjale gjen rastin dhe e pyet:
-- Pader Gjergj, a muj me te ba nji pyetje?
-- Po si jo Djaloc, mundesh... po te ndigjoj - thote Fishta.
-- Pader Gjergj, - thot studenti, - Ju fetaret thoni qe pas vdekjes se njeriut, shpirti i tij fluturon prej trupit...
-- Po - thote Fishta, duke buzeqeshe, - ashtu themi na fetaret, pse a je kunder a?
-- Po mire, thote studenti, - tash po ta baj pyetjen... Nese nji njeri sapo vdes e marrim dhe e fusim shpejt ne nji arkivol, e kete arkivol e fusim ne nji arke te madhe prej plumbi, e kete arke prej plumbi e fusim ne nji arke prej bakri, e kete arke prej bakri e fusim ne nji arke prej celiku, e mbyllim mire e mire... Nga ka me dal shpirti k'tu o Pader Gjergji? A ban me m'kallxu?...
Edhe mbaron pytjen studenti, e u buzqesh shokeve fitimtar...

Pader Gjergji buzeqeshi disa sekonda dhe i thote qetesisht:
-- Ndigjo djalosh i mire... Ti me sa po shoh une, ke ne krye nji borsaline... nen ate borsaline te bukur i paske do floke bukur shume te dendura, bash si shtellunga leshi te dashit rude... nen ato floke si shtellunga ke nji lekure te trashe te kryes, nen ate lekure te kryes, ke nji kocke te forte si guri (kafka e kokes), nen ate kocke te kryes, ke nji cipe ma te holle qe mbulon trunin (trurin) tand, qe ashte ai qe mendon njeriu... A po din me m'tregu ti more student i dashtun po ty si te dul (doli) e nga te dul kjo pyetje e marre, a ban me e dite?... Studenti mbeti e s'dinte cka me thane.

Ne kete menyre Fishta iu pergjigj studentit "filozof", e shkoj ne pune te vet. Studentat e tjere ngelen goje hape, e fillun me qesh masandej me fjalet e Pader Gjergjit te pamposhtur...

**WebMaster** **Postime** : 9044

Gjergj Fishta

Lindi ne fshatin e vogel Fishte te Zadrimes me 23 tetor 1871. Jeten e filloi si barÃ¬. Por shume shpejt , kur ishte 6-vjecar zgjuarsia e tij i bie ne sy famulltarit te fshatit, i cili e dergon Fishten ne Seminarin Franceskan te Shkodres. Me 1880, kur hapet seminari ne Troshan, ai vijon ne kete shkolle. Ketu ai shfaqi trillin poetik. Me 1886 dergohet per studime ne Bosnje. Vitin e pare e kaloi ne Gucjagore afer Travanikut. Mesimet filozofike i mori ne kuvendin e Sutidkes, ndersa ato teologjike ne kuvendin e Livnos. Te kesaj kohe jane edhe "Ushtrimet e para poetike". Me 1893 i kreu studimet shkelqyeshem.

I formuar ne periudhen e Rilindjes sone kombetare, poeti yne Gjergj Fishta eshte nje nga vazhduesit me autentike dhe te drejtperdrejte te saj, shprehes i idealeve atdhetare dhe demokratike ne kushtet e reja qe u krijuan ne shekullin e njezete.Menyrat e pasqyrimit te jetes, ne krijimtarine e tij, jane vazhdim i natyrshem i teknikes letrare te Rilindjes, ku mbizoteron romantizmi, realizmi dhe klasicizmi.Deri me 1899 Fishta shkruan me alfabetin shqip te franceskaneve. Ne janar te atj viti ai behet bashkthemelues dhe pjestar aktiv i shoqerise "Bashkimi", te cilen e drejtoi poeti atdhetar Preng Doci. Me alfabetin e kesaj shoqerie u botuan edhe krijimet e Fishtes te kesaj periudhe. Me 1902 emerohet drejtor i shkolles franceskane ne Shkoder gjer atehere e drejtuar nga klerike te huaj. Menjehere ai fut gjuhen shqipe si gjuhe mesimi ne kete shkolle. Arrin te botoje kenget e para te "Lahutes se Malesise", kryeveper e poezise epike shqiptare, me 1904. Me 1907 boton permbledhjen satirike "Anzat e Parnasit", me 1909 permbledhjen lirike "Pika voeset" me 1913 "Mrizi i Zanave".
Shpejt Fishta u afirmua si poet dhe si atdhetar. Me 1908 ai mori pjese ne Kongresin e Manastirit si perfaqesues i shoqerise "Bashkimi". U zgjodh Kryetar i Kongresit dhe drejtoi punen e Komisionit te Alfabetit.
Shpalljen e Pavaresise se Shqiperise ai e kishte pritur me entuziazem te vecante, por Luften Ballkanike dhe Konferencen e Ambasadoreve me nje brenge te madhe. Shkodra, qyteti i tij, te cilin kerkonte ta aneksonte Mali i Zi, ishte ne duart e fuqive nderkombetare. Brenga dhe entuziazmi duken ne poezite, por edhe ne shkrimet publicistike qe boton ne revisten "Hylli i drites", reviste letrare-kulturore, te cilen e themeloi ne tetor 1913 dhe u be drejtor i saj. Nen pushtimin austriak boton gazeten "Posta e Shypnise" (1916-1917), me 1916 themelon, bashke me Luigj Gurakuqin, Komisine letrare qe kishte per qellim krijimin e gjuhes letrare kombetare.
Mbarimi i Luftes se Pare Boterore perkon me pjekurine e plote te personalitetit te Fishtes si poet, si intelektual, si politikan atdhetar. Nga fillimi i prillit 1919 dhe gjate vitit 1920 eshte sekretar i pergjithshem i delegacionit shqiptar ne Konferencen e Paqes ne Paris. Ne dhjetor 1920 zgjidhet deputet i Shkodres. Ne prill 1921, ne mbledhjen e pare te parlamentit shqiptar zgjidhet nenkryetar. Si nenkryetar i Parlamentit kreu veprimtari te denduara politike. Merr pjese ne Revolucionin e Qershorit 1924. Perndiqet pas rikthimit te Zogut ne Shqiperi. Vitet 1925 e 1926 i kalon ne Itali. Nderkohe, krijon, boton e riboton pareshtur. Te kesaj kohe jane edhe pjesa me e madhe e dramave, dramave lirike, tragjedive etj. Pas kthimit ne Shqiperi nis etapa e fundit e krijimtarise se Fishtes. Kesaj etape i ve vulen perfundimi e botimi i plote i "Lahutes se Malesise", (1937).
Per veprimtarine poetike, arsimore, atdhetare e fetare Gjergj Fishta mori nderime te ndryshme. Me 1931 Greqia i jep dekoraten "Foenix". Me 1939 Italia e ben anetar te Akademise se saj.
Vdiq ne Shkoder me 30 dhjetor 1940.

VEPRA
Poezine e pare Fishta e botoi ne "Albania", me 1899, me pseudonimin E popullit. Gjate veprimtarise se dendur botuese, e cila, pervecse ne librat u publikua edhe ne 15 gazeta e revista te kohes brenda edhe jashte vendit, veprimatia e tij perfshin 40 vite te jetes, ai perdori 24 pseudonime.
Si krijues Fishta, ne radhe te pare ishte poet. Perkushtimin me te madh e pati ndaj epikes. "Lahutes se Malesise", vepres se jetes, ai i kushtoi 40 vjet pune. Ndersa vepra tjeter epike "Moisi Golemi dhe Deli Cena" u botua jo plotesisht ne shtypin periodik. Tonet e madherishme heroike, burimesia e paperseritshme e perfytyrimeve, shqiptaresia ne dhenien e mjediseve, heronjve, rrethanave qe kane bere qe Fishta, si epik te quhej "Homer i Shqiperise". Nderthurjet e ndryshme te mitologjise me realitetin, ashpersia e stilit , mendimi i fuqishem filozofik, dramaciteti i vepres kane bere qe Fishta te krahasohet ne kete leme me Geten e Danten.

**WebMaster** **Postime** : 9044

Gjergj Fishta

Fragment i Zgjedhur

N'mos i paca mendt mbi hatull,
Mali i Zi e ka i vorr n'shpatull.
Venu shej ti fjalve t'mija,
Pse do t'vije po lum zotnija,
Koha n't'cilen Shqyptarija,
Zoje n'vetvehte ka me dale,
Por m'fal faj'n ti per kete fjale:
Mal i Zi ma s'ka me pase,
Serbi vella do ta humbase,
Pa kqyre t'drejte paa kryre arsye,
Serbin shqype ke mbi krye.
Ka me t'lane ky i dite pa sy,
Thelle n'rrashte, po t'ue t'i gerrye,
Se kshtu ecte ne shekull lodra,
Ulu maje e cohu kodra...

**WebMaster** **Postime** : 9044

Gjergj Fishta

Burrnija

Qite dhambet perjashta, por si lata t'prehta
Zgaverr kerrciket e plasarit shtanguem,
Kosen peshtetun permbi kocka t'ngrehta
T'cepit t'shpulpuem,
Atje n'moje t'mjerueme t'rruzullit,
Zymte e me i hije t'trishtueme, t'permnershme
Lshue kraheve' i haver t'zeze, si re thellimit,
Rrin Deka e tmerrshme.
Prej avisit t'humnereve t'zgavrueme
Kthellet ne rrashte te thate, plot mizori,
Te hapet terthoren e natyres s'krijueme
Kundron ne mni,
E idhte asa' i kercenohet. Nji t'perqethet
Acar, at bote, natyres i shkon, n'per tejza,
Amull te cilet mbrende ia ngurron te njethet
E jetes nder fejza.
Me u zbe nise rrezja shi n'krue t'vet shkelqyeshem
Bres dryshku njeshet, n'ate shauret mbi rrota
Se moknes s'rrokullis e boshtit rryeshem
I vjen rreth bota.
Felgruemun njerzit nen tjara struken;
Per nen kunora pshtimin ato lypin!
Depertojne rete e nalt kah qiella zhduken;
N'andrra t'dheut zdrypin.
Por kot. Mizore ajo kose t'vet ka sjelle,
Shungllon thellimi per nen kupe t'Empirit;
Gjarper rrufeja lvitet neper qiell
E nen kambe te nierit.
Kthelle shperthe gjini i tokes. Tue bulurue
Gugson vullkani zhari, flake e shkndija;
Tallaz m'tallaz nis deti me gjimue,
Uleron stuhia.
E para dekes, ate here, bijne rob e mbreta;
Shkrehen mbretni, qytet kulm rroposen;
Shuhen krenija, po, dhe shkimet jeta
Ka' ajo sjell kosen.
T'poshtrat me t'eprat vise pshtiellen n'vaj,
E mnert kah kosa cepit t'dekes te shkulet;
Kah m'kerdhokla londit kerciku i saj
Shekulli perlulet.
Vetem s'perkulet para Dekes njai trimi,
N'zemer t'cilit nuk randojne pune t'liga,
E qe s'e ndale ku ate ta lype perlimi (detyra)
As paja as friga.
Per nen mburoje t'ndergjegjes s'vet t'kullueme;
Atje n'kufi t'Atdheut ase n'truell
T'elterit shenjte, pa u tute, ai dekes s'shemtueme
I rrin kundruell.
Perpara tije shkon moti t'uj u endun:
Vjen fati i nierit tu u terrnue pa da;
Tash mreten n'burg, tash shkartha n'fron t'permendun
Kane per t'u pa.
Por, ngule ai synin n'ideal t'naltueshem,
Si' i kep, qi vala smundet n'det m'e e lkundun,
Sido qit t'daje ndeshtrasha e dheut t'mjerueshem,
Ngele n'vend pa u tundun.
Jo po: as n'flake t'armeve nuk veton ai sye,
As buzes humneres nuk i dridhet themra:
Sheklli, po, mbare me pase per t'u shperthye
S'i ban lak zemra.
Rekton mbare jeta per nen fyell t'kercik'e
Te dekes s'shemtueme, s'permnereshme mizore:
Vetem BURRNIJA - nje BURRNI celike
Asaj i rrshet dore.

**WebMaster** **Postime** : 9044

METAMORPHOSIS

Qe besa, or burra,
Nuk dij kah t'caje,
Mbasi do t'thirret
Sod derri daje...
Me anmiq t'ShqypnÃ*s
Un pa u frigue
Mjaft jam, i mjeri,
Kacagjelue.
Pse kam pase thÃ¢nun
Deri sivjet:
Lum aj qi shkrihet
Per atme t'vet;
Edhe kam pritun,
Mbas ktij mendimi,
Trimnisht per atme
Ã‡'fare do ndeshkimi.
Por tash, t'a dini
T'tÃ¢ne rreth e cark,
Se mue m'ka hi
Sod lepri n'bark.
M'Ã¢sht bÃ¢ shtupe zÃªmra,
E m'la trimnija,
Si jam tue njoftun
Se c'm'qet Shqypnija...
Po, po; kujdesi
Per Gege e Toske
Mue sod m'ka hjedhun
Si hÃºt n'kete prroske,
KÃ», ndÃªje harÃ»
Si dac n'govigj,
M'jane bÃ¢, qe besa,
Kerciket si vigj,
E shtati tjeter
Porsi dege pishe,
Thue se kam hanger
Haram gjÃ¢ kishe.
Si me pase lÃ©
M'ndo'i knete n'ZejmÃªn,
A me pase ndÃªjun
Tue tredhun qen.
Ehu! t'kishe shkue
Pak mÃ¢ kadale,
S'kisht' kÃªne nevoja
Me tjerre ktÃ» fjale;
PersÃ¨ ishe mÃ jun,
Si mÃ¢jet njala,
E punue m'kishte
Kuleta e fjala;
Porsi njatyne,
Qi ndÃªje n'ShqypnÃ*,
Kujtojn se gjinden
Shi n'Australi;
E per dhÃ© t't'Parvet
S'u bjen nder mend
Me sa per kpurdha
Qi bijn n'dervend.
Ata, eh t'paca!
Kane spaten n'mjalte,
E si balona,
Per dite mÃ¢ t'nalte:
Per dite t'u mÃ¢jun,
Si mÃ¢jet njala,
U punon m'shekull
Kuleta e fjala.
As per pune t'Ãªme
S'kane t'lodhet, hae i keq,
Me sÃ¡ druen halen
Se i there n'perpeq.
E pse, pra, t'rrekem
Pa i bÃ¢ gjÃ¢ kuje?
PersÃ¨ t'a mbaje
Un shatin n'uje?
A thue dishroni
Prej ktyne s'ligash
Gjithmone me m'pamun
Si t'pimun shtrigash?
Ehu jo, bre burra,
S'kam lÃ© per s'teprit!...
MÃ¢ mire u rrnueka
Me zÃªmer t'leprit...
Kam dÃ¡, t'a dini,
Me vjete t'sivjetit
Me u shporre Shqypnijet,
Me kÃªne i vetit.
E dij se kini
Ju t'gjith me m'shÃ¡,
E se me m'thirrun
MÃ¢ s'kini vllÃ¡;
Por n'dashte; le t'thohet
Se dredhoi Leka,
Vec kurr mos t'thohet
Se ka mbete Leka.
T'a dije Shqypnija
PrÃ¡, e sheklli mbare,
Se mÃ¢ mbas sodit
Uu s'jam ShqyptÃ¡r,
A ndiet, Zotni,
Qi rrini m'shkam?
Un mÃ¢ me sodjet
ShqyptÃ¡r nuk jam.
M'thirrni si t'doni
U tham: Urdhno!
ZulÃ¹ m'a njitni...
ShqyptÃ¡r, por, jo.
Per mue Shqypnija
Kufij mÃ¢ s'kÃ¡,
Nuk kam kund atme
As fis, as vllÃ¡,
Fis kam mÃ¢ t'fortin
E vllÃ¡ bujarin,
Per atme barkun,
Per erz kam arin.
Prandej, mbas sodit,
Kur t'm'leverdisin
Un kam me shndrrue
SÃ¡ here t'due fisin.
KshtÃ», kam me rÃ¡
Un n'mbramet Grek,
Kam me ndjehe n'nesret
ShkjÃ¡ ja Zejbek.
DÃ©r sod kjec dhanun
Per gjuhe shqyptare:
Por shka, me sodjet,
Per mue dalet fare.
Per mue jane baras
Si buke si pane,
Por due qi gjindja
Pa tÃª t'mos m'lÃ¢ne.
PersÃ¨ vec shqypja
Do fole n'ShqypnÃ*,
(Si duen me thÃ¢nun
Nji pale zotnÃ*),
Kur me 'i gut'n Morgen!
A kali imera!
Me 'i dobra vecer!
A buona sera!
Mue punet te tana
M'hecin per fille,
E dÃ©r morrizi
M'qet drandofille?...
Luftet e Kastriotit
E t'Dukagjinit
Un kam me i mbajtun
Per dokrra hÃ®nit.
Sot per mue Leka
E Skanderbegu
Jane Palok Cuca
E Jaho Begu.
MÃ¢ s'kam me i qitun
Zavall un krÃ©s
Per krena t'vendit
As per t'pare t'fÃ©s;
Kushdo per mue
Le t'jÃ©t i pÃ¡r:
T'jete dreq me bryna,
Por jo ShqyptÃ¡r.
Pse krejt sod jeten
Un ndrrue e kam,
Kam lÃ© per s'dytit:
ShqyptÃ¡r mÃ¢ s'jam.
E prej se s'dytit
Kam lÃ© sivjÃ¨t:
Kurdo t'pagzohem
A t'm'bÃ¢jn synÃ¨t,
Un due t'm'a njesin
Pantaleone
Pse mbare bjen fjala
Me napolione.
Pantaleone,
O 'i tjeter Ãªmen
Qi t'dÃ¡j se mashkull
Nuk jam, as fÃªmen:
Taman si duhet
Shqyptari t'jÃ©t,
Qi don me pasun
Kuleten xÃ©t.
Tash bjer kavallit,
O barku i Ãªm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gÃªm!
PersÃ¨ me sodjet
Nji jete e rÃ©
Do t'xÃ¢je filli
N'ShqypnÃ* per nÃ©.
Per nÃ© xÃ©n filli,
Po, koha arit,
Sod qi i rÃ¡m mohit
Rodit t'Shqyptarit.
O i lum ti i lumi,
Si padishÃ
Tash kÃ© m'u lkundun
Mbi ndo'i sofÃ¡.
Per nÃ© mbas sodit
Per cdo pune t'liga
Nuk do t'na marre
Mbi shekull friga.
Kemi per t'kÃªnun
Si hy mbi toke,
Kem' per t'zotnue
Pa dhimbe mbi shoke,
Kemi me shkelun
Mbi rrashte t'Shqyptarvet,
Tue lÃ ne mbas krahit
BurrnÃ*n e t'Parvet.
Tjeret kane m'u ushqye
Me lakna t'veja.
Me shlline (n'i pacin,
MedjÃ¨, dhÃªnt plleja),
Ti kÃ© me rrue
BibÃ¢j e pata,
E makerona
Edhe sallata.
Tjeret kane me shkimun
Edjen me hirre;
Ti, vec a mundesh
Shampanje e birre.
Pa lodhe na menden
Per dhÃ© e gjuhe t't'Parit,
Kem per t'kÃªne cmue
Prej zogjsh s'Shqyptarit.
S'ka per t'ngrane palla
Pse t'digjet ara
Ase mos t'gjindet
Kund rrushit fara.
KÃºr per tÃ½ greza
BÃ¢jn malit bungat
E mjalte per tÃ½
Kullojne dÃ©r cungat.
Ehu! dy germaza
Sod kjece tue dashte
E 'i plandc lastiket
Krejt mbrende e jashte:
KjÃ© at-here tu' u zgjÃ¢
Ti sÃ¡ koteci,
E tu' u kuqe hunda
Mue m'kje si speci.
Oh! KÃºr t'xÃ¢sh filli
Me vÃ» ti strehe,
Sa t'u ngjatjetat
KÃ© per t'i njehe!
E ka me u gjetun
Ndo'i fare Orfeut
Qi lavdet t'ua
T'i a kndoje dheut.
E ti, tue qeshun
Kange e kangtÃ¡r,
Tash mban perkthesen:
Nuk jam ShqyptÃ¡r
Mandej, kÃºr plakun
E lodhe prej vjamit,
KÃ© m'u dÃ¡ shekllit,
(Per sherr t'Adamit),
Njata qi zhaben
N'kete jete t'a rrasen
KshtÃ» kane me t'shkrue
Mbi vorr ty rrasen:
"KtÃ» njaj fatbardhi
Ã‚sht tue pushue
Per FÃ© e per Atme
Qi pat jetue."
A thue se Ã¢sht vorri
Bash i Spartanvet
Qi n'Thermopila
BÃ¢ne bÃ¡ll Persjanvet...
PrÃ¡, bjer kavallit,
O barku i Ãªm,
Porsi bylbyli
Qi kndon mbi gÃªm!

**WebMaster** **Postime** : 9044

SHEN FRANÃ‡ESKU I ASIZIT

1. Prej s' pangishmes Ã»jes s' arit,
Qi trazon nierin ne zÃªmer,
Prej dishirit t' mbrapshte t' krenarit
Qi me i vÃ» vllazent nen thÃªmer,
N' ato t' mesmet t' egrat mota,
KÃºr nen dhune e Drejta prÃ¢te,
Para Hy'it randue isht' bota,
Edhe mnÃªrshem n' terr ofshÃ¢te,
2. Ishte bÃ¢, po, ligje krenija,
N' khetra t' fortit kjate i drejti,
N' vend sundote paudhnija,
Zot mbi gjÃ¢ isht' bÃ¢ dorshpejti.
M'arme m' shoshojn gjindja mberthye,
Lott e shkeluna te t' mjerit,
Keq kunora edhe perlye
Lypshin gjyqin kundra njerit.
3. Kur qe, ndiehet prej Parrizit
Nji 'i ngushllueshem zÃ¢ qielluer,
Serafinit t' lum t' Asizit
Qi me i thÃ¢nun keshtÃ» muer:
â€“ Shpija e Ãªme Ã¢sht tu' u rrÃªnue:
Ã‡ou, Francesk, shka rrin tue pritun?
Ã‡ou, Francesk, tash pa pritue,
Edhe shpin shko me m' goditun! â€“
4. N'ate fjale t' ambel t'PernedÃ*s
Shpejt Francesku po i rrin gati;
I a kthen shpinen gjÃ¢s e shpÃ*s,
Petkat trete qi ja dha i ati,
E me 'i thes te vrashte ai veshun,
Edhe m'kambe pa mbathun gjÃ¢,
Me nji t' ashper litÃ¡r njeshun
Fushes e malit thote me zÃ¢:
5. â€“ Deh! Ndigjoni, o t' bijte e ni'rit:
T' gjithe n' Tynezone ju vllazen jini;
Per jete t' gzueshme t'nalte Empirit
GjÃ¢n e shekullit n' mnÃ* t' a kini,
Perse vec me pervÃ»jtnÃ*,
Perse vec n' vobsi t' shÃªjtnueshme,
Perse vec me dashtunÃ*
Gezon nieri n' jete t' amshueshme.
6. KshtÃ» i Asizit Serafini
N' dashtnÃ* shÃªjte ndeze, kendote;
N' ate zÃ¢ t' ambel Apenini
Ane e kand per mÃ¡ll jehote;
Edhe e ndiente zaje e djerre
Mal e fushe, pshatra e gjyteta,
ZÃ¢'n e ndiente shpend e berre
Sheklli i ndjeu kto fjale t' verteta.
7. E qe u shkrehen armet mizore,
Me anmiq u vendue besa,
U fashiten mnÃ*t gjaksore,
Edhe humbi n' ate zÃ¢ resa;
Dashtunija e ligja e Zotit
XÃ»ne vend prap permbÃ* dhÃ©,
Krishtenimi, si 'i here motit,
U pertri krejt n' jete te rÃ©.
8. Shprese e ambel i u cil robit,
Qi n' travaje rrite tue kjÃ¡,
Pse bujari lott e kobit
Me dore dhÃ¢nse xÃ» m' i a dÃ¡;
Edhe xÃ»ni m' i u pastrue
N' ftyre kadifja vashvet t' reja;
XÃ» kunora me u nderue
Gjithmone shÃªjte si e nep Feja.
9. Edhe ate here, bujare e mbreta
Lane pellazet e madhnueshem,
I lane trimat armet e veta
E n' kuvende te mjerueshem,
Prej dishirit t' sendve t' epra,
Ne vobsÃ* s' cilles i u kushtuene,
Me Silvestra e me Gjinepra:
Ata bashke u vllazenuene.
10. N' mal t' Alvernes n' nji ag dite
Krejt Francesku marre n' Tynezone
N' per vedrime te nji drite
Po skjurton si atje mÃ¢ vone,
Per nen hije t' Flamrit t' ti
Vec mbi FÃ© e skam naltue,
Isht' tue dale nji fis i rÃ*
Luftet e Zotit me luftue.
11. Po skjurton Bonaventuren
Qi, me vape t' nji Serafimit,
Mendes s' nierit i a shtron uren
Per me u kape te kroj i Amshimit
Po skjurton, po, edhe Dun Skotin,
Cilli anmiqt e Asaje, qi n' ZÃªmer
Per nande muej e barti Zotin,
Mende-kthiellte i vÃ» nen thÃªmer.
12. Ezelinin, nieri t' dhunshem,
E sheh n' gjÃ»j perpara Antonit,
E sheh mushkun trÃ* dit Ã»nshem
Tu' u perkulun t' Pergjithmonit;
Edhe sheh sÃ¡ prej Eufratit
Prej se lÃ©mes m' t' rame t' di'llit
SÃ¡ i bekuem Ã¢sht petku i Fratit,
Rrezet ky kah lshon t' Ungjillit.
13. Edhe i njeh sÃ¡ bijt e tÃ*
FÃ©n e Krishtit t' ameshueme
Me gjak t' vet e bÃ¢jn dishmi
Nder krahina te mjerueme;
Sheh prap kryqa edhe tjara
Se n' krahnuer e permbi krye
Bijve t' skamit per pune t' mbara
Jane per kishe tuj u shkelxye.
14. ZÃªmer-knaqun n' kto vedrime
XÃªn me kndue Francesku ate hera:
â€“ Zot i Madh e plot ngushllime,
TÃ½ te kjofte lavdi edhe ndera!
Levdue kjosh per rreze t' diellit,
Levdue kjosh per hÃ¢ne t' argjÃ¢nte,
Levdue kjosh per hyj te qiellit,
Levdue kjosh per t' kthiellte e t' vrÃ¢nte! â€“
15. Mbi krah t' tij, ndeje zogu i veres,
E percjelle ate kndim t' hyjnueshem,
Edhe i ambli flladi e eres
E perkthen n' per gjeth t' blerueshem.
Larg e larg n' per hapesire
Prej se kthiellte p'rhere Qytetit
Tue ardhe ndihet nji kumbe lire
Porsi e paqta vala e detit.
16. E nji ÃŠjll nder Serafima
Nji mÃ¢ n' shÃªj, si drita e larta,
Tuj u djergun si vetima,
Per krah t' tij rreh fletet e arta,
E me rreze te bindueshme
M' trup t' shenjueme, kah e priri,
Njato varre i a la t' hyjnueshme,
Prej kah rodh per nÃ© gjith hiri.
17. O ju t' bijt e ktij t' Vobegut,
ÃŠmni i t' cillit tu' u permendun
Ndihet malit edhe bregut,
Kahdo rrezja t' shkoje tu' u endun,
Me ftyre t' cilte ju kqyrnje dhÃ©n,
Pse njerzimit, humbe n' mes t' territ,
Me dashtnÃ* tue mbajtun FÃ©n,
Mproje u bÃ¢t ju kundra ferrit.
18. JÃº edhe i vorfni prind u kÃ¡
E i papasni n' ju gjÃªn ndihmen;
Lott atij, qi rrin tue kjÃ¡,
Ju i a fshini e zbutni dhimen.
Ju n' pellaza e n' ksolle t' bueqarit
Pagjen shÃªjte gjithkah coni,
Per nen thÃªmer te krenarit
Me u ndrydhe t' ligshtin nuk e lshoni.
19. Gajret, pra, nder sÃ¡ t' veshtira,
Qi u pershkohet n' kete toke jeta,
E amshueshmja perse e Mira
E ka dÃ¡ nder kshille t' veta,
Se me skam e pervÃ»jtnÃ*,
Me dashtnÃ*, qi Ã¢sht prej Parrizit,
Ka me ngjate p'rhere me lumnÃ*
Urdhni i Vobekut t' Asizit.

**WebMaster** **Postime** : 9044

P A T E R GJONI

Ã‡' po vrret ZÃ¢na e Miliskaut:
Ah ! shue kjofte kjo fara e Shkjaut,
Qi, qse ra m' Ballkan mÃ¢ s' parit,
Vardise Ã¢sht fisit t' Shqyptarit,
E pa gjygj pa ndo 'i arrsye
M' toke e m' gjÃ¢ per dite me i grrye,
M' pushke e m' top edhÃ¨ tue e msy,
Nuk e la me cue kurr krye,
S' e la dritÃ© me pa me sy.
E as te keqen s' i a kÃ¡ dÃ¡:
Mare Shqypnin ne gjak kÃ¡ lÃ¡ !
Jo, po, Shkjau Ã¢sht njaj lugat,
Qi here s' laegut, here per ngiat;
Rrin e gjuen pesha m' Shqyptare,
Mos me i lÃ¢ne me u sjelle kurr mare:
Gjalle me i bÃ¢ me hi nen dhÃ©,
Me pÃªng shtruet me dore me bÃ¡,
VÃªn Shqyptaret gÃºr e kufi
Per me dijte se kÃ» se kÃ» Ã¢sht Shqypni,
KÃ» Serbi, kÃ» Mal i Zi:
Ã‡ohet Shkjau e gurt u a lot,
Thue 'imend aj m' Shqypni Ã¢sht zot.
Duen Shqyptaret pÃ»nen me kape ?
Ngrifet Shkjau pÃ»nen u a prape,
E u a zjerre tregun prej dore,
E u a mÃªrr gjaksit me ndore;
E i pabese edhÃ© mizuer,
Ftyren zymte, synin terthuer,
Tjeter n' mend s' shkon tue perblue,
Vec Shqyptaret aj si me i shue:
Si atÃª Zoti e paset marrue.
N' toke, e n' gjÃ¢, e n' djale, e n' grue:
HÃ¢ngert vedin, Zot, me dhame !
Hik, moj ZÃ¢ne, mos t' rrijm tue name,
Pse kjo nama isht' arma e t' ligut,
E s' i a trÃªmte sy' n anmikut,
Vec se e bÃ¢te ajo me qeshe
N' mos me qeshe, po, me u ngerdheshe.
S' e mÃ»n luften, besa, nama,
As s' e mÃ»n, jo, vaji er gjama,
Dokrrat thÃ¡ tue perpushe n' hi;
Por nji zÃªmer plot trimni,
Por nji pushke me barot t' zi,
Por dishiri per liri,
E nji bese e forte celikut,
Mos me u thye kjo m' balle t' rrezikut,
Mos me u lige n' sy t' metalikut:
Si e kan pase besen Shqyptaet;
Qi s' lane hasem per pa carte
'Kur kta, lidhe me bese te Zotit,
N' ato kohet e gjergj Kastriotit
Bijshin n' lufte per atme e FÃ©,
KÃ» me Turk e kÃ» me ShkjÃ©.
PÃªsqind vjet, po, kan kalue,
Se pa zot na kem' k6ene lshue
E qi ndihme pa pase prej kuej
Gjithmone gri jem' me gjind t' huej.
Me gjith kta, prap gjalle, se gjalle:
Zhyt e myt e del ne zÃ ll;
Shumkush gojen, po, e pat hape
Kin' Shqyptaret aj me i percape
Me i percape e me i perpi,
Krejt me i hupe me gjith Shqypni;
Por kurrkush s' mujt me i perdi.
Nuk perdihet, jo, Shqyptari,
Me sa gaca ndezun zhari !
S' do t' muje me i perdi pra, as shkjau,
T' kete ky bryna, si kÃ¡ kau.
Po ti as ndien moj Shto - Zot - Vallet !
Si gjimojn prrojet e zallet,
Kah Shqyptaret jÃ¢ne t' u perlÃ¡
Fyt - a - fyt n' Sutjeske me ShkjÃ¡ ?
Flutro i here, moj sy - qershi,
Edhe del m' at Harami,
Per me pÃ ti e per me ndi
Si luftohet ne Shqypni
Per AtdhÃ©, po, e per liri.
Jo, po sod, besa, moj Zane,
N'at Sutjeske kishe me thÃ¢ne,
Se shum gjak prap kÃ¡ me u bÃ¢:
Pushka e topi enÃ¨ s' ka prÃ¢.
Shmange jÃ¢ne, po, Shqyptaret rrÃ¢ze bjeshkes
Malazezt jane rrase Sutjeskes,
KÃ» po djegin stane e shpija:
Por, me keq s' merret Shqypnija.
S' merr Shqypnin kush cak me cak,
Pllame per pllame per pÃ¡ e lÃ¡ n' gjak !
Ke c ' do mal aty Ã¢ 'i kalÃ¡,
Ke c' do burre aty Ã¢ 'i luÃ¢,
Qi msyn vetun njiqind vete,
N' mos me i mÃ¢rre, po, per me mete;
PersÃ© jeta pÃ¡ liri
Per Shqyptare po isht' mort i zi:
MÃ¢ mire deke se ne robni,
Edhe kqyr, moj hajmali
Moj bel - holla rrite nder gurra,
Kqyr nji here ti njata burra,

**WebMaster** **Postime** : 9044

AshtÃ» hapin kan shpejtue,
A dro jÃ¢ne krushq e darsmore,
Nise per nuse me kunore ?
Jo, prÃ¡, s' jÃ¢ne krushq as dasmore,
Nise per nuse me kunore:
Ata jane do Leke t' Malcis,
Qi n' kushtrim te Pashes s' Gucis
Prej Vishnjevet na jane cue
N' at Sutjeske n' lufte me u flakrue,
Per me deke, a per me pshtue,
Si prej Zotit t' jete gjikue,
Gjalle Shqypnin por mos m' e lshue.
Vec ti a e njef njat guna - zi,
Qi me at cete burrash perzi,
Pllojce litarin lidhe per i,
Kamben zdathe, kryqin ne gji,
E here mbrapa me vogjli,
Here perpara me KrÃ©n t' vendit,
Hapin theke kÃ¡ atij dervendit ?
Aj Ã¢sht, ZÃ¢ne, Frati i Kelmendit,
<> qujtun Ãªmnit
Qi, per krah me famulli,
Asht tue dale aj vete n' ushtri;
Si detyre qi e ka 'i bari,
Grigjes s' vet kurr mos m' i u dÃ¡
N'asnji shtek e n' asnji vÃ¡,
Neper t' cill' n Ora t' a qese:
Bashke me tÃª me kndue e me dnese !
Ky, po, kur kushtrimi u lshue,
N' kishe t' Vishnjeves kisht' pase qillue,
Tue thÃ¢ne Meshe, tue predikue,
Tue rrfye gjinden, tue kungue;
Se Vishnjeve e Gjenoviq
At dite feste lutshin me miq;
EdhÃ¨ n' kohe t' cilave t' mdhÃ¡
Shkue ne kishe ki' n burra e grÃ¡:
Famulli e miqasi:
LÃ¡ e ndrrue e mire kandrite,
Tue kendue e pushke tue qite,
Si Ã¢sht zanati i njasaje dite.
Kur, qe Mesha at here tue krye,
Dikush vrret sa kÃ¡ n' krye,
Mbi Vishnjeve, m' nji curr te zi:
Kushtrim, djale, ka nji per shpi
N' at Sutjeske me dale n' ushtri
Se Ã¢sht kah rraset shkjau n' Guci !
EdhÃ¨ shpraze nji pushke p' r ajri.
Aty trimat m' kambe jane cue,
Kan rroke armet e jane bashkue,
Shoq me shoq kan kuvendue:
Si t' i a bÃ¢jm e tek t' i a bÃ¢jm ?
A te shkojm a mos te shkojm ?
Se, per Zotin, lavdi i Zotit !
ZÃªn e thote Uc Gjoka i Hotit,
Me nji zÃ¢ porsi tue palle,
Edhe kshtÃ» s' po jet kush gjalle
NÃ© ket t' mjeren moj Malci,
Tuj u vrÃ¡ me Mal te Zi,
Here per dam, here per hajni,
KÃ» per shtek, kÃ» per kufi:
Me tÃª vritu ne Kerrnice,
Me tÃª griju n' Podgorice,
Preju n' ShpÃ»ze, preju n' Pllanice,
Sod n' Guci neser n' Pervi:
Na shkoi moti si Ã¢ mÃ¢ zi.
Fyt - a - fyt me ShkjÃ¡ t' u prÃ©,
Si per s' tepermi t' ki' m lÃ©.
Prandej, burra, un kish' me thÃ¢ne,
Se kjo pÃ»ne per sod do lÃ¢ne.
Sod po e kÃ¤ Turku me ShkjÃ¡:
Lpijshin kryet e xjerrshin syt !
A dro shtrÃªjt i kemi blÃ© ?...
T' i haje dreqi Turq e ShkjÃ© !
Jo, po, ti Uco, mire po flet,
Vocerr PrÃªci po i a pret.
Se te vritna na me ShkjÃ¡,
A dro hajr kemi per t' pÃ¡ ?
Na n' robni se ne robni,
N' robni t' Turkut s' kÃ¡ mÃ¢ zi,
Qi nÃ© giÃ»nin na ma m' bark,
E na repe lkuren pa cark:
T' repe e t' zdeshe e s' t' lÃªn me kjÃ¡:
Gjithmone sherr, gjithmone belÃ¡.
Mire, mor burra thote Curr Ula.
Por, si m' dÃ¡n neshtrasha mue,
Thom se Turku kÃ¡ marue,
EdhÃ© giate, thom, s' kÃ¡ me shkue
E tash del kund ndo 'i sy - cark
Qi atij shtjelmat i a vÃªn m' bark
E t' a hjedhe kryepicingul
Jo mÃ¢ kndej se ne Mosul.
Mjesa Shkjau, po bÃ¢ni e hini
Ne Shqypni, burra, t' a dini,
Se aj ktij vendi mÃ¢ nuk del:
Se nÃ© 'i here na vÃªn m' cengel:
Se kush pshtue t' i kete cengelit,
Po t' a con mÃ¹ m' shkalle t' gabelit
Ke s' do t' kete fis as AtdhÃ©
E as s' do t' kete aj nji pllame dhÃ©,
Per me pase kÃ» me u vorrue,
Eshtnat s' dekni me i pushue...
Vocerr Deda si t' u talle:
Prit, gomÃ¡r, sa t' dale bÃ¡r...
PÃªsqind vjet kan shkue me rend
Se na t' kshtÃªnet bÃ¢jm palle me mend:
Sod shkon Turku, mot shkon Turku:
I Ã¢sht grise xhoka, i Ã¢sht shtjerre qurku.
Po, por Turku, Turk se Turk,
E me xhoke, besa, e me qurk,
Aj po t' rri ktÃ» mrende terfurk:
BÃ¡r e co me kosha e trina,
Bjeri t' kshtÃªnit sa i ha shpina.
Prandej mire, thom un, na del
NE ket pune mos me u kape tel;
Por miqsi edhÃ¨ Famulli
Tash nji here me shkue ne shpi
E me shtrue petlla e raki
Ndo 'i ferlik prap me shkatrrue,
Mbasi feste po kÃ¡ qillue:
E mandej tash bisedojm
Se a te shkojm a mos te shkojm,
M' e lÃ¢ne kryet per Turk e ShkjÃ¡:
Kohe per t' deke, gjithmone, tham, kÃ¡.
Pater Gjoni, at here, t' kecej,
Dejt e ballit ngrefe si hej:
Po a 'i mend burrat e Malcis;
Nami e ndera e t' gjith Shqypnis,
Qi, kur rÃ¡ u kÃ¡ me qindrue,
Boten mare kan mrekullue,
Si ata luÃ¢jt, bre ! tue luftue:
Vendin Shkjaut kan per t' i a lshue,
Pa pushke t' shtime e ndÃªje harÃ» ?...
Babat t' uej. po. m' at kufi,
KÃ» sod Knjazi i Malit t' Zi
Shperthye paska. thone, me ushtri,
Babat t' uej, burra te dheut,
Njimend nipa t' Skenderbeut.
Aty vendin n' gjak kan lÃ¡,
BÃ¢ aty i kan shkinat me kjÃ¡;
EdhÃ¨ vete trimat kane mete:
Kan mete trimat rrahit t' shkrete,
Pa kÃªne kjÃ¡ pa kÃªne vajtue,
Me ngrane m' ta sorre e falkue,
Gjalle por vendin s' e kan lshue;
Ndersa sod, oh vajmedÃ¨t !
M' eshtna t' tyne Shkjau po shklet,
E t' u hjedhe e t' u perhjedhe
Porsi atÃ¡ mazat nper lame,
Per pa u hi kund ferre ne kÃ¢me,
Kush pa i ndjeke, kurrkush pa i name,
Po t' i rrasen mrende Gucis,
Po t' i furen mrende Malcis
E askund hovin per pa e ndale,
M' kalÃ¡ t' Shkoders kan me t' dale,
Shqypnis Ãªmnin me ja shue,
ShkjÃ¡ Shqyptarin m' e shartue,
KanÃ» e bese ketij me i ndrrue,
M' krye << kapicen >> me i a vÃ».
Ke sod Leket na kan ngurrue;
EdhÃ¨ n' vend qi n' lufte me rrÃ¢
Plak, i ri e kalamÃ¢,
Hovin Knjazit per m' i a ndale
Vendit t' vet kta zot me i dale,
Neper shpija duen me u talle,
Shtri m' njÃ¢n bri, duhan tue pi
Mendt te miku e te ferliku.
Mendt te lodra e m' shÃªj nder kodra,
Si me u talle, si me u gervalle,
Si me i pri vallet te logu,
Si me dajte mÃ¢ n' shÃªj se shoku:
Thue gjÃ¢ e tyne s' Ã¢sht Malcija,
Vend i huej, thue, Ã¢sht Shqyptarija,
E se vllÃ¡ s' jane turku e i kshtÃªni
Kahdo shqyp flitet ktij vendi !

**WebMaster** **Postime** : 9044

E se vllÃ¡ s' jane turku e i kshtÃªni
Kahdo shqyp flitet ktij vendi !
Ah ! mos t' kish' kryq e konop
Por te kish' pushke edhÃ¨ top
Se un, po, vete , po 'i Frat, pÃ¡ fjale,
Sod n' ushtri do t' kishte dale.
E te mjeren moj Shqypni,
E kercnuen moj Malci
Lshue nuk do t' i kish' pa qander.
E pra krushk nuk jam as dhander,
S' kam per t' majte as bir as bi,
Menden t' kthiellte, fjalen duhi,
Kahdo t' shkoj e bÃ¢j Shqypni;
Por pse s' due qi Shkjau mizuer
T' na vÃªje shpoten aj dikur
E te thote kryq e terthuer.
Se kur rob u bÃ¢ Malcija.
Se kur shtrue kje. ofshÃ¨ ! Shqypnija,
Me thÃ¢ne shum, nji Leke s' kje gjete,
Per ta 'i pushke me shpraze perpjete,
Por shka t' bÃ¢j ? pse as Frati s' vret;
Vec me i nÃ¢me a kÃ¡ kush m' pret ?...
Kam me i nÃ¢me, pra, nemos tjeter;
Me i mallkue pa qiri e leter,
Vec me lot te syve t' mi:
Lot me gjak e vnÃ©r perzi.
Fill po dal, po, m' at kep bjeshke
EdhÃ© sjellun prej sutjeske
Po t' i shuej me are, me fare,
Po t' i shuej me bjeshke, me vrri,
Po t' i shuej me dhÃªn, me dhi,
E me rob e me robi,
Plak e t' rij, e grue e fmi,
Tate e bir e vllÃ¡ edhÃ¨ moter:
S'po t' i u lÃ¢, jo, carÃ¢ m' voter.
KshtÃ» tha Frati. e m' kÃ¢mbe u cue,
Shpervjele zhgunin e u shterngue,
E me 'i djale, qi aj vete kish' msue
N' Meshe te Kisha me i ndihmue,
Me kndue leter e me shkrue,
Fill po mÃªrr shpatin perpjete,
Thue se kÃ¢mbve u ka vÃ» flete.
Kur kan pÃ¡ Leket e Malcis,
Se Sherbtori i Perendis
Fill kÃ¡ mÃ¢rre rrugen kah bjeshka,
Per me dalun ke Sutjeska
E m' i a lshue aj Shkjaut at nÃ¢me,
Se c' jane dynde trimat ne kÃ¢me,
Se edhÃ¨ toka c' kÃ mÃ¢rre gjÃ¢me,
Kah jane lshue mbas gjurmve t' Fratit,
Si atÃ luÃ¢jt - o t' u njite shpatit.
KÃ» vÃ¨, Pater - o ! thote Turk Shabi;
Se pÃ¡ nÃ© s' t'punon ty hapi:
Ty pÃ¡ nÃ©, po, e nÃ© pÃ¡ ty;
Na jem' krye, e ti jÃ© sy:
Kah t' na thuejsh, na kem'' me msy:
Kah t' na prijsh na kÃ© mbas vetit,
N' flake te zjarmit, n' uje te detit,
M' askjer t' Knjazit, m' askjer t' Mbretit;
Mjaft qi e lire t' na jese Malcija
Mjaft qi n' drite t' na dale Shqypnija,
EdhÃ¨ feja te forcohet,
Besa doret mos te lshohet.
Faqebardhe mori Malci,
I a dredhe Frati me njerzi,
Se manÃ , ne ket Shqypni
S' t' a del kush, jo me trimni,
Me trimni edhe bujari.
Vec shka burra, vete e dini:
Pse zanÃ t luften e kini:
Se, madjÃ¨, ky nieri i shkrete
Mundet n' lufte edhÃ¨ me mate;
Lufte as darsempa mish s' kÃ¡:
ElÃ© mÃ¢ lufta me ShkjÃ¡,
Ke per sherr trim ka qillue
E rrÃ¢jn n' lufte, po, burre e grue:
Prandejpara se t' fillohi,
Bini m' giÃ»j tash e pendohi
Per shka Zotit keni fye,
Q' se mÃ¢rre kini mend e arrsye,
EdhÃ¨ un mkatet kam m' u a shlye,
Per pa pase nevoje me i rrfye
Sod per sod; pse lufta s' pret:
M'arme kushtrimi po na thrret:
Vllazent t' one i kem' n' siklet !
Aty trimat m' giÃ»j jane ule,
Kan zhdredhe shall, kan hjekun ksule
EdhÃ¨ rÃ¡ Zotit n' pendim,
Pre' atij t' Lumit n' at blerim
Ure - pervÃ»jte kan lype perdlim.
Frati, at here, cue syt prej qiellit,
Shpnesa nierit prej ka' i kthiellet,
Nise uraten me prunji:
O ti i Lumi Perendi,
Ki mishrir, deh ! per kta t' mjere,
Qi ty fye t' kan mÃ¢ se 'i here:
Pse n' ket jete, hiri e pa hiri,
Shtate here n' dite fyen edhÃ© i miri;
Por qi kurr shpinen s' t' a suellen,
As jashte vathit t' and nuk duelen.
Kan dale vendit e kuvendit
Kan dale gjÃ¢jet e sermÃ¢jet,
JÃ¢ne da gjindet e bashtinet,
EdhÃ¨ mÃ¢rre kan mal e krep.
Kan shkue motin per gazep,
DikÃ» ngrÃ¢ne, dikÃ» pa ngrÃ¢ne:
Mbretin m'shpine e Knjazin m' shpine,
RrÃªjte prej Krajlash 'dhÃ¨ tradhtue:
He, atÃ e zeza m' i paste mlue !
Pa i diejte jetes as shtek as vÃ¡,
Gjithkuej sherrin tuj i a pÃ¡:
Me gjithkta mohit s' t' kan rÃ¡
E as kurr lavdin s' t' a kan dÃ¡.
Ki mishrire per ta, pra, o Zot !
E mos lÃªn qi hasmi sot
T' i bÃ¢je dÃ¢m; por pshtoj rrezikut
E force epu kundra anmikut,
Qi po u rrin shqype mbi krye
E m' capoj, gjithmonÃ© n' gjak zhye,
S' po i lÃªn drite me pa me sy.
EdhÃ¨ aty, mbas ksaje urate,
U kÃ¡ zgidhun faje e mkate.
ThÃ¢ne, mande' u ka nieri i Zotit:
M' kÃ¢mbe tash, nipa te Kastrjotit,
Edhe bini n' flake t' barotit,
Si Shqyptaret qi bijshin motit;
Pse e kem' thye ShkjÃ¡n me ndihme t' Zotit !
EdhÃ¨ trimat m' kÃ¢mbe jÃ¢ne cue,
Prej Sutjesket jÃ¢ne fillue,
Jo tue hece, por tue fluturue:
Pater Gjoni tue i trimnue,
KÃ¢mbe per kÃ¢mbe me ta tue shkue.
Se c' po u shndrisin m' krah <>
Ã‡' po u flakojn ne brez << calinat >>,
Xhixhe taganat c' po u xhixhllojn,
Udhes kah hapin po e shpejtojn,
Mos m' e zÃ¢ne trimat shosho' jn:
Kaq qi atyne mrende nen gji
Gjak e vnÃ©r bashke u Ã¢sht perzi,
Kah dihasin me meni,
Per me u ndeshe me Mal te Zi.
E kur rÃ¡ kan terthuer shpatit,
Lulash Ndreu, xhakoni i Fratit,
Se edhÃ© kanges aj c' i a ka thÃ¢ne,
Tue kendue malit si ZÃ¢ne:
Po na thone se Malit t' Zi
Petrogradi ja dha fjalen
Me hi mrende ne Shqyptari
Turbull Drini kÃ» rrmen valen;
EdhÃ¨ m' kÃ¢mbe ushtrin ka cue
Ke Cetina Knjaz Nikolla
Malet t' ona me i pushtue,
KÃ» i bÃ¢n nÃ¢na djelmt sokola.
Por kush tha Harushes s' Verit:
Ne dore t' ande Ã¢ mare Europa;
Dert mos ki per t' drejta t' njerit:
Si t' duejsh daje copa - copa ?
Cilli Zot tha Shkjaut: mÃªrr drap' in;
Korr kÃ» s' molle, e miell n' are t' huaja?
DÃ©r kÃ» t' duejsh ti mate hapin;
Shqyptarija Ã¢ nder duer t' ueja ?
Ah ! kadale, cubi i Cetines !
Pse ti tash ke hase me burra,
Burra lÃ© per cark t' martines:
Do t' rrjedhe gjaku sod si gurra;
Pse Shqyptaret jÃ¢ne bÃ¢ me 'i zÃªmer:
A me derdhun t' tÃ¢ne n' lufte gjakun,
A m' e qite te shkyem nen thÃªmer
Sod tri bojnash n' llom bajrakun.
A kujton se per dhÃ© t' t' Parit
S' diejn me deke t' bijt e Kastriotit ?
A kujton se n' dej t' Shqyptarit
S' vlon njaj gjak qi vlue motit ?
A' i falisun ! sod tagÃ¢ni
Me gjak t' and kÃ¡ per t' a shkrue,
Sod n' Europe ka m' u ndie zÃ¢ni
Se i kuej gjak na Ã¢ n' dej tue vlue.
Ã‡ohi, o bij te Skenderbegut
Turq e t' KshtÃªne, mos t' u daje feja !
Ã‡ohi e bini n' fushe t' bejlegut,
Tue gjimue ju porsi rrfeja.
T' i a diftojm, po, Gospodarit,
Qi e lodhe Ã»ja ke Cetina,
Se Shqypnija Ã¢sht e Shqyptarit
Se m' i a preke nuk lÃªn martina.
M' kÃ¢mbe ! Mirdite, ti ndera Arbnore,
Per Shqypni sod me luftue !
Ty Bibe Doda shpate mizore
Sod prej vorrit t' Ã¢sht betue:
Me arme n' dore, me zjarm ne gji,
Si e kÃ© pase gjithmone zanÃ¢t,
BÃ¡ll per bÃ¡ll me Mal te Zi
Porsi burrat n' lufte m' u mÃ¢te,
Lshou, Mbishkoder ! Djelmt t' ue ziri
Me luftue sod me Nikollen:
Mbi breg t' Cemit t'pret Viziri,
Qi pat dynde dikur Stambollen.
Bini ! ToskÃ©, ju n' pike te vrapit,
Mos t' u ndalin mal as zÃ¡ll:
Naim Frashri i rÃ¡ Qitapit
Mos m' e lshue Shqypnin per t' gjÃ¡ll.
Ju prej Dibret, prej Bishkazit,
Ã‡ohi djelm si shqype t' leta !
Kah gjimon Ã¢sht topi i Knjazit:
Per Shqypni t' mos t' dhimet jeta.
MÃ¢ mire deke nen dhÃ© m' u kjÃ¡,
Se me marre gjÃ¡ll mbi dhÃ©;
Per dhÃ© t' vet kush deke ka rÃ¡,
Aj s' kÃ¡ dekun, por kÃ¡ lÃ©.
Burri, Leka e Kastriota
Amanet Shqypnin na e lane,
Amanetin e mban bota:
Shqyptari edhÃ© do t' a mane.
PrÃ¡ vete ferri m' kÃ¢mbe m' u cue
Me sa ceta kÃ¡ n' at jete,
Shqyptarin na s' kem' m' e lshue,
M' e diejt t' gjith se kem' me mete.
Para, po, se vendit shkulet
Mali i ShÃªjtit e Rumija,
Se njÃ¢j Shkjaut sod t' i perkulet
Rob i shitun Shqyptarija.
KÃ» jÃ¢ne t' bijt e Skenderbegut,
KÃ» jÃ¢ne t' bijt e Dukagjinit
Shkjau s' do t' shklase, jo, njatij bregut
DÃ©r sa t' rrjedhe vala e Drinit.

**WebMaster** **Postime** : 9044

L E K E T

KeshtÃ» Lulashi tue kndue
Shpat me shpat e prrue me prrue
Shkapercye kan kodra e male,
Kan lÃ¢ne mbrapa prroje e zalle
EdhÃ© dale kan m' krye t' Sutjeskes.
Kur kan dale m' at krye t' Sutjeskes
E t' kan ndie si n' at rrÃ¢nze t' bjeshkes
Pushka e topi ishte tue vlue,
E kan pÃ¡ atÃ¡ edhÃ¨ kundrue,
Njegull tymin ajrit cue
Mbi te mjeren moj Sutjeske,
Stane e shpija bamun eshke:
EdhÃ¨ ndeshe kan cull e grÃ¡,
Kah tue hike ishin me gjÃ¢,
T' a kan bÃ¢ nji vrrime te madhe,
Si lave ujqsh terbue prej mardhe.
Aty shpraze << hutat >> batare,
T' jÃ¢ne lshue trimat fulikare
Poshte rrmores: thue, 'i buze malit,
Kpute ndokah, po shÃ¢mej zallit:
Keq kje krisma e bulurima,
Kah, lshue vrap porsi vetima,
Flakruen n' lufte Leket e Malcis.
Asht trande ZÃ¢na e Haramis,
Si nper t' kthiellt t' shkrepte duhija.
Jo, po: a n' lufte rrÃ¢ni Malcija,
A po moti ndokah shkrepi,
A se trande token termeti ?
Pvete e mira vete me veti:
Kah prej krismet e poteret
Gjimuen lugjet e humneret
EdhÃ© ushtue kÃ¡ Vizitori
Zeletini gjÃ¢me kah mori.
Ah ! kadale, cubi i Cetines,
Se, me giase, gjygjin kaptines
Mire sa duhej bÃ¢ s' m' i a kÃ©,
Kur jÃ© nise e dale m' ket dhÃ©...
Paj ktÃ» po isht' nji vend i eger
E po t' bÃ¢shin gjindja fleger,
T'' a kesh dhamin ti 'i percik
Po nuk shkove mbrende per mik.
Po a s' po shef, mor' kopilane,
Se c' po bÃ¢het m' ushtri t' ande,
Tash qi msyn Leket e Malcis:
Si njaj plajmi i njij stuhis,
Qi kah dirgjet Haramis,
Shkon tue shkule brej e catina,
Dermon tbana, shuen bashtina,
Currat rrokullon m' rudina ?
Fjale i kjoshim t' Madhit Zot,
Ã‡' kÃ¡ mÃ¢rre vendi era barot,
Kah, perlÃ¡ jane Leke e ShkjÃ¡ !
Mush e qit ata pÃ¡ dÃ¡,
Mush e qit e plumja njit:
Derdhun rrÃªs, e derdhu shpatit,
Struku podit e livadhit,
Rreku, theku, lshou m' pike t' vrapit,
Tue rrahe top, tue rrahe havan,
Tue vezllue shkallme e tagan,
EdhÃ¨ gjindja tue sharrue
Kush nper prroske e kush nper prrue.
Mendt e krÃ©s me t' u dermue !
Mal Kaculi, 'i djale prej fisit,
Mire ngujue per mbas njij lisit
Fort po i vret ShkjÃ©t m' <> t' Inglizit:
Fill po i kputka per mjedisit.
Lul Rrapuka, qafa - trupi,
Vasil Markun m' vend e hupi,
Tue e mÃ¢rre is del te cupi;
I u ndez flake t' mjerit gozhupi.
BÃ¢n Gjoke Sava kin' jam trim:
Po i bje rrahit fluturim,
N' dore <> tue i qite tym:
M' at Car Xhaxhen fill kÃ¡ lshue,
Per m' e prÃ©, per m' e shkurtue,
Si prej Zotit s' kisht' kÃªne shkrue;
Pse t' a priti Caruk Curi,
Mire zatete aj mbas njij guri,
E t' i a njitka mÃ¹ n' gerglÃ¢c,
Tue e hjedhe podit si latrÃ¢c:
I Ã¢sht mushe goja te tÃ¢ne gjak:
Erri syt, e m' vend u pak.
Por gjak - hupes nuk ka shkue Shkjau !
Toma i Ristos, sy' n sa kau,
Mire Gjo' Mirashit i a njiti
Mu m' shtek t' ballit, edhÃ¨ e qiti
Palmuq m' toke mbi kokerr t' shpines.
Holle kisht' gjuejt i biri i Shkines !
U kuell Gjoni dy tri - here,
E tue hjekun brijsh per mndere,
Zbardhi syt e dekun rÃ¡,
Terthuer djerrit shtri sa 'i trÃ¡.
Trim por kÃªne kisht' Lez Sotiri.
Idhte si gjarpni neper firi:
Nji hunde - lesh, mustaqe - rude,
Kryet babune, syt per cude,
Qi vec n' anderr me e pase pÃ¡,
Drue se t' paket te kishte rÃ¡.
Ky zÃ¢ne priten nalt n' nji ograje,
Struke mbas currit mbrede n' dushknaje,
BÃ¢ dam ka mÃ¢ se 'i Malcuer.
E tue qite kryq e terthuer
Vret njihere pre' atij zabelit
Nisho Loshin e Losh Gjelit
EdhÃ© at mjerin Murro Patin,
Kah me mÃ¢rre po dojshin shpatin,
S' di a me hike a me qindrue:
Fort te beses s' ki' n pase qillue...
Mandej cubi i Cernagores
Gorromise kÃ¡ n' fund te rrmores
Keqo Mashin e Zagores,
Qi tue hecun kambandores,
N' moh po dote aj pushke me shti
M' nji shoq t' vetin djale te ri
Per nji gjak pajtue kahmot.
Por se e vraka i Madhi Zot:
I bje plumja mu m' korriqe
E e lÃªn shakull m'' do kalbsiqe.
Cuba Deli, Zot, c' ka thÃ¢ne:
Se un qi tate nuk kam as nÃ¢ne,
Kam nji nuse, e atÃª por zÃ¢ne,
Pse s' i a lÃ¢ Malcis nji nÃ¢m ?
EdhÃ¨ Ã¢sht cue trimi ne kÃ¢me
M' Lez Sotirin fillkÃ¡ rrÃ¢,
Tue vikate si katallÃ¢;
Ngurru e turru edhÃ© atij vendit,
Si ato zhytrrat n' uje t' liqÃªnit,
I ka vojte Lezos ne prite,
M' <> n' lug t' krahve i a kÃ¡ njite,
Dekun m' toke edhÃ¨ e kÃ¡ qite,
Aty kryet aj i a kÃ¡ prÃ©,
I a kÃ¡ hjedhe rrokull nper dhÃ©.
EdhÃ© Ã¢sht lshue porsi shkerbÃ©
M' at Ilin e Boshkoviqit,
Qi isht' kÃªne mbajte nji fare ogicit
M' nji cete cubash t' Karadakut:
I bjen plumja rrÃ¢nxe mustakut
EdhÃ© i del mbi but te krÃ©s
Tue e sodome si kokrra e rrfÃ©s.
Mandej Mhillit i Ã¢ shtri m' shpine
Mhill Rodiqit gjeracine,
Qi at Ujk Gjerin mbasi vrau,
Vrap me hike u vÃªte Shkjau;
Mire por m' <> Cubi e perlau.
I rÃ¡ pushka mu nÃªn sjetull,
EdhÃ¨ i duel terthuer mbi vetull
Per t' gjate t' djerrit tue e lshue petull
Me ngrane m' tÃª shqarth edhÃ¨ vjetull,
NÃ¢na e shkrete per t' gjalle m' e kjÃ¡,
Tjeter djale ke ajo s' po kÃ¡.
Bogiq Steva nji fare djalit,
Ule <> m' shtek te ballit
E tue ngÃ¢ aj terthuer malit,
Cuba Delit m' shpine i Ã¢sht vÃ».
Me tagan ne dore shterngue:
KinsÃ¨ kryet aj m' i a shkurtue.
Ndersa Cubi me nji ShkjÃ¡
Fyt- a - fyt ishte perlÃ¡:
Me 'i t' Ostrogas trim - belÃ¡
Quejte Miloshi i Radovanit,
Idhte si tef i prefte taganit.
Por e pÃ¡ njaj Mashi i Cokut
Ke lshon vrap Shkjau patalokut,
EdhÃ¨ m' << hute >> e tereziti,
MÃ¹ rrÃ¢nxe veshit krÃ©s i a njiti,
Tej - pertej plumen i a qiti.
Mashi i Cokut fort po vrret:
Se un qi qite e kam me Mbret
E m' a dron sherrin Stambolla.
Kah kujton, 'or Knajz Nikolla.
Se po shtron Plave e Guci

**WebMaster** **Postime** : 9044

Me Bogiqa e rropulli
DÃ©r sÃ¡ m' kambe t' jete kjo Malci ?
Kqyr Bogiqin se kÃ» e kÃ©:
NgerdhÃ»ce syt, si qiri zbÃ©,
Ã‡' po i plandose aj KÃ¢mbet per dhÃ©...
Se per zotin kjofte levdue !
Kur t' me mushet mendja mue,
Per vend t' t' Parvet me qindrue,
Knjaze as Mbret un nuk t' i drue.
EdhÃ© trimi m' kambe Ã¢sht cue,
Si aj bajraku m' bÃ¡ll t' ushtris
Vikate t' madhe kÃ¡ Malcis:
Lamtumire, Malci, se shkova.
Se nuk jemi Lace Manova.
M' e bÃ¢ luften nder llogore;
Por jem'nji Malci mizore,
Msue me u prÃ© me Cernagore
Fyt - a - fyt e bÃ¡ll per bÃ¡ll:
Nande me mbete, nji me pshtue gjÃ¡ll;
Por jo 'i ShkjÃ¡ me e lÃ¢nun gjÃ¡ll
Mbrendamegjeve shqyptare.
E t' Ã¢sht lshue m' ShkjÃ¡ fulikare:
Porsi ujk qi bje nder dele,
NjÃ¢nen shkyje, bÃ¢ne fele,
Tjetren preje, gjakun pija:
BÃ¢n vec dam lukur e kija.
T' u cue m' kÃ¢mbe at here Malcija,
T' u shpervol m' tagan djelmnija
E t' u qite syt zjarm e shkendija,
'T' jÃ¢ne flakrue perposhte cabokut,
Turr e vrap mbas t' birit t' Cokut,
Si ajo lava n' Vizitor,
EdhÃ¨ kcye i kan shkjaut m' llogor.
Kur kecye i kan Shkjaut m' llogor:
Ã‡' ka ardhe Shkjau e t' Ã¢sht pshtjellue,
Ã‡' t' Ã¢sht perpushe, c' t' Ã¢sht krepatue,
Si njaj gjarpni n' zjarm vallue:
E t' Ã¢sht ndeze zhari Sutjeska,
E t' kÃ¡ mÃ¢rre gjÃ¢me vrrini e bjeshka,
M' kupe te qielles ushtue kÃ¡ vrrima,
Kah jane ndeshe trimat me trima.
Kah kan nise ata me u prÃ©,
E t' flakruen krenat nper dhÃ©,
E t' rrodh gjaku porsi shÃ©.
Namin shkinat gÃºr me gÃºr,
Shkaf Ã¢sht Leke, shkaf Ã¢sht malcuer,
Tue kundrue, qyqet, n' terthuer,
Ngarkue buken per ushtri.
Se sÃ¡ djali i Malit t' Zi
Shyt po bite aty per toke,
Ka' i kÃ¡ msy Mashi me shoke.
Mashi i Cokut, trim mbi trima,
Syni i tij porsi vetima,
ZÃ¢ni i tij porsi bumllima.
Kah po lshon e kah po ep
Curr me curr e kep me kep.
T' madh po bÃ¢n aj m' ShkjÃ¡ gazep:
Po i pret gjinden si t' n skjep.
Llesh Nike Daka, Pelivani,
BÃ© me Zotin trimi bÃ¢ni,
Se pa i marre nande krena n' ShkjÃ¡,
<>hjedhe do t' a kisht' m' trÃ¡
E taga' n n' farke do t' kisht' cue.
Thike parmende m' e punue:
Kurr m' log burrash s' do t' kisht' shkue.
E pse Lleshi Ã¢sht nji fare burri,
Mos me i luejte fjales me sÃ¡ curri,
Jurish djale mbi ShkjÃ¡ t' Ã¢ lshue,
Malazezt aj tue shkallmue:
Si njaj bulku qi m' supate
Shkallom rrahit cÃ»jt e thate,
Beja e bÃ¢me duhet mbajte !
Burre i mire Nike Gjelosh Luli;
Synin gace, krahin sÃ¡ shuli
Kah po siellte n' at tagan,
Here m' serdÃ¡r, here m' kapitan,
Fort po i pritte ato rradake,
Si t' ki' n kÃªne do poca Vrake.
Vjen Dode PrÃªci si stuhija,
Ã‡' Ã¢ ata krye, Zot, nder duer t' tija ?
Kryet e t' mjerit mor' serdÃ¡r,
SerdÃ¡r Gavros gazepqÃ¡r.
Qi, sa falli i pat hece mare,
Pat vjerre hoxhe, pat vjerre haxhi.
pat djege taqe edhÃ¨ xhami,
Bullat shite i pat n' kaurri:
Larg permende, po zÃ¢ni i tij;
Por qi, i mjeri, zÃ¢ mbas sodit,
Shtangue shyt aj terthuer podit,
S' mund do t' bÃ¢je, besa, mor' shoke,
As me trÃªme do cirikoke,
Kur m' skep zÃªmren t' hijn m' i a coke...
Qaj Dode PrÃªci bajraktari:
Po i pret ShkjÃ©t si pritet bari:
Burre mÃ¢ i forte s' bÃ¢het Shqyptari !
Nana e Llazos n' at sy malit:
Qyqja, bir, si i bÃ¢het hallit
Qi ti mue m" kÃ© ndolle n' ushtri
E tash fill, qe, dy djelm t' ri,
NÃ© cakcire e ne xhurdi
Kan msy m' ceta t' Malit t' Zi.
Se kush jane, tobe, n' e die;
Vec ka' i shof si kan marre turr,
Si po hidhen curr me curr,
Kish me thÃ¢ne se jÃ¢ne kulshedra,
Mos me i rrxue pushka as gopedra...
Prite Zot ! me u dale per balle,
Pse, kercuna, t' perpijn gjalle !
Jo qi mÃ¢ m' pushke e m' tagan
Nuk TÃ© lÃ¢ne me lype aman:
Ki' n me m' prÃ» mue ditt e kobit.
Ah ! mallkue, po, njaj bir robit
Qi mÃ¢ i pari mbi ket dhÃ©
Qiti gjinden n' lufte me u prÃ©:
Shka nuk bÃ¢jn ujq as shkerbÃ©.
AtÃª, po, at zÃªmer - carÃ¢
Vete kulshedrat e kan llÃ¢,
Q' se, prej epshit me shkele m' tjere,
Me rrmye gjÃ¢n e huej pa ndere,
Nuk pat dert per nana t' mjera,
Qi nper lufte t' i thate vera,
Dhima e fmis zÃªmrat t' u a kpuse.
Mire po thue, besa, moj nuse,
Por shka t' bÃ¢jsh nuk kÃ© n' ket pÃ»ne:
Me qindrue t' duhet perdhÃ»ne:
Me bÃ¢ zÃªmren mije lisit;
Pse edhÃ¨ jÃ© ti Ã* grue prej fisit:
Malazeze sokoleshe:
Vashe, si motit, trimeneshe:
Qi per FÃ© ti e per liri
Msue kÃ© kÃªne dale n' ushtri,
Me lidhe varret e djelmve t' ue,
Me u dhÃ¢ne zÃªmer, me i trimnue
Krena Turqish per t' shkurtue.
Mos t' lshoje zÃªmra, pra, as n' dite t' sotit
Ke thÃ¢ne paska kÃªne prej Zotit,
Me mbete ti nane e pa djale,
ZÃªmra me t' u thÃ¡ per t' gjalle.
Se mana, moj nane e mjere,
keq po m' vjen zÃªmren me t' there,
Por ty djali te kÃ¡ mbete,
E faj' n, thom, se e kÃ© ti vete:
Ke sokol djalin kish' rrite,
Mos me zÃ¢ne trimi kund n' prite,
Mos m' i u shmange trimi rrezikut,
Por per balle me i dale anmikut
E me tÃª ne log me u prÃ©,
Si me kÃªne s' dyti tue lÃ©:
Thue se trimit shkallma rrfÃ©
Kryet s' i a rrokullon nper dhÃ©.
Prandej, kur m' tagan Malcija
Ajo rrÃ¢ni, si duhija,
Njaj yt - bir, Llazo Gavrani,
NjÃ¢ as dy djali s' i a bÃ¢ni,
Vec si gjarpni nalt prej bunget,
T' flakuroi jashta nji cunget,
Per mbas s' cilles vend kisht' zÃ¢ne.
Pa i a dÃ¤ m' <> tue dhÃ¢ne
E t' u duel lekve ne ndesh,
Hapu, zmbrapsu nper bushnjesh,
KÃª pa krye, kÃª lÃª pa vesh,
Me at tagan, me at arme besnike,
Qi me gjak kurr nuk po u ngike !
Me pase pÃ¡, vec, moj fisnike,
Se s' di kush, jo, me t' kallxue,
Se me c' turr djali t' kje lshue:
Pelivan e trim drangue !
Preu nder tjere, po, i biri i botes
Dedel Bubin t'Bub Kecotes,
N' atÃ Palajt nji "Ã¢ te mirin,
Mandej prete njat Ujk Mirin:
Nji te Vukel, burre belÃ¡,
Qi t' kisht' shite moter e vllÃ¡,
Kund n' ndo' i pare po 'i kisht'' rÃ¡:
M' but e m' vesh kryet i a kÃ¡ cÃ¡,
Derdhe i kÃ¡ krejt trÃ»t perjashta:
Si grrec kjumshtit i mbet rrashta !
E, si aj ujku, qi msyn ftujen
T Ã¢sht lshue djali prap m' Kole Cujen
M' njat Kole Cujen n' <>:
SÃ¡ per sy, pÃªse pare burre,
Por, per zÃªmer e gajret,
Mos me e trÃªme as Knjaze as Mbret
Kin' aj kryet ktij m' i a shkurtue,
Dhanti Knjazit me ja cue.
Kur, pa prite e pa kujtue,
Qe po msyjn dy djelm te ri:
Ne cakcire e ne xhurdi:
NjatÃ vete qi, m' at sy malit,
Tuj ankue hallin e djalit,
Ty t' u bÃ¢ne se jÃ¢ne kulshedra
Mos me i mÃ¢rre pushka as gopedra;
Por qi s' jane, jo, dy kulshedra,
Vec se po, besa, moj Jane,
Dy drangoj te leme njaj nane,
Mos me i pre shkallma as tagani:
Bec Patani e Ã‡ul Patani,
Qi kah rrÃ¢ne atij mejdani,
Kah lshuen turrin m' ceta t' Knjazit,
Thue, dynde deti prej tallazit,
Po plandosej kund ndo 'i shkrepit:
Kaq pre' atij te madh gazepit
Aty u dha krisma e rropama,
Aty u ndez lufta e degama,
E t' ushtoi zhurma e potera,
T' u cue plÃ»hni e t' u cue era:
E t' u thyen krenat si poca,
E t' me' n shyt burrat kaprroca,
T' u dermuen, heu ! do djelmoca
Do djelmpca si taroca,
Me i u dhimet gurit e drunit,
Jo se mÃ¢ nanavet t' veta,
Qi i ki' n rrite me gjak te zemers.
Ah medet per Nesh Jovanin !
Ah' kukÃº per Nike Stjepanin !
Mjera nÃ¢ne per Gjoke Serdarin !
Qyqja moter per Llazarin !
Nuse zeza per Todorin,
T' cillit hape, besa, Krahnorin
Me tagan Beci i a kÃ¡:
Si edhe kryet ky i a kÃ¡ cÃ¡
Njatij Gjuros, qi per ShkjÃ¡
Sho' in mÃ¢ trim kund s' i a kam pÃ¡.
Aty, po, n' at pacariz,
Mbet yt - bir, ofshe ! m' nji driz:
E preu Ã‡uli per mjedis !
Eh ! mo', Zot, mÃ¢ keq per nÃ©,
Qi na rÃ¡ kjo name - rrfÃ©:
Mos me mÃ»jte Shqyptare e ShkjÃ©
Me bÃ¢ hije bashke mbi dhÃ©;
Por me u vrÃ¡ e por me u prÃ©,
Kudo atÃ me i qite neshtrasha.
Por c' kan malet qi po ushtojn ?
Por c' kan prrojet qi gjimojn ?
Shka vrÃ¢n vetllat Mark Milani ?
Thone kÃ¡ msy Rrushman Hasani !
Njeky Rrushi 'i shpate e gjalle,
Dredhun shallin rreth per balle
Vjerre <> per nen krah,
Kthellte kuburet rrase n' sylah,
Edhe pricet mbathe per kÃ¢me
Per mndere tue kercnue me dhÃ¢me,
Tue lurue, tue turfullue
Si kulshedra neper kneta,
KÃ¡ lshue turrin mbi do ceta
Mbi do ceta t' Malit t' Zi,
Thue se gjalle do me i perpi.
Lum per ty, o ti Zot i lum !
Ã‡' i ka vÃ» ktij buza shkrum,
Ã‡' i ka hype vneri nder sy
Kur mbi ShkjÃ© trimi ka msy.
S' po e ndale gÃºr, nuk po e ndale shkrep,
Po i kcen prrockat kep me kep,
Po i pret gjinden per gazep;
Edhe trimi n' gjak Ã¢sht lÃ¡.
Idhte me ShkjÃ© tuj u perlÃ¡,
KÃª tue prÃ©, kÃª krÃ©s tue cÃ¡:
Qi me sy ti t' a kish' pÃ¡,
Besa, 'or probe, t' kisht' hi mndera.
Ã‡' t' u perpushen ShkjÃ©t m' at hera,
Edhe m' shpine atij c' jÃ¢ne lshue,
Me tagana n' dore shterngue;
Por jo kush atij m' i u afrue
E m' tagan me sjelle per s' ngiatit:
Pse, ka ' i epte Rrushi shtatit,
Me nji hije malukatit,
Friget ShkjÃ©t u derdhshin shpatit:
Si ato dejkat, qi lshue m' shpine
NdonjÃ¢j orrli - gjeracine,
Para e mrapa n' ajr tue lvite,
Plym shkojn shpendin tuj e nzite,
Por kurr teper, jo, m' i u avite;

**WebMaster** **Postime** : 9044

E kur ky t' a msyj ndonjÃ¢nen,
Ato t' gjitha mÃ¢rrin Ã¢nen
Edhe derdhen nper ajri,
Si ajo hjedha lshue flauri.
Proh, ti o Zot ! Rrushi c' po hidhet,
Se c' po hidhet, c' po permlidhet,
Se edhe toka fort po dridhet,
Kah po lshon turrin mbi shkjÃ©,
Kah po i hjedhe krenat nper dhÃ©,
Si t' ki' n kÃªne kokrra bastanit,
Tue i plase zÃªmren Mark Milanit.
Mark Milani, pika e djalit,
NdÃªje kundruell m' at vetull malit,
Kur kÃ¡ pÃ¡ se djelm nanash
Shyt po i jitshin m' at log Zanash
KÃ¡ qite t' madhe e kÃ¡ bertite:
A thue nana 'i djale ka rrite
KÃ¡ rrite nana 'i djale si motit,
Xheverxhil e flake agzotit,
Qi me u lshue nji here m' tagan
M' at kulsheder, qi aq zalldan
Po m' u nep ushtarve t' mjere,
KÃª tue prÃ©, kÃª prap tue there:
Tue m' i bÃ¢ kortare per krraba !
Pasha armet, qi m' i la baba,
Pace me i vÃ» nishan ne balle
PacÃª me e bÃ¢ krushk e kumare
DÃ½ kubure pace i fale:
DÃ½ kubure shkri ne Shkoder,
Larg me i vrÃ¡ ato koder m' koder
Mos m' i a pase kurrkund <>
Arme te ngrita dore s' <>
Dymdhete qese me u bÃ¢ pari:
Krejt Kandakut t' lame n'' ari.
Mark Milani kshtÃ» ka thÃ¢ne.
E ka ndie nji Rahovnjane:
Qaj Mil Spasi, trim si ZÃ¢ne,
E kÃ¡ ndie, edhÃ© fulikare
N' p' r ato rrege e n' p' r ato qare
T' ka marre hov, si aj derri i eger,
Qi m' kÃª t' hase vec t' a bÃ¢n fleger
E t' a shkyen, po, me do dhÃ¢me,
Kuk turinit ngerthye 'i pllÃ¢me.
Fort Ã¢sht dridhe toka nen kÃ¢me,

Fort flakue i kÃ¡ n' dore tagani
Kah ka msy drejt kah Rrushmani.
Se c' Ã¢sht gzue qaj Mark Milani,
Se c' Ã¢sht hjedhe qaj Dash Galani:
Dash Galani se c' Ã¢sht hjedhe
Se edhe shkallmen c' e ka dredhe,
Fill tye msy kah Mili i Spasit
Si ajo ulkoja krÃ©s s' Bishkasit;
Si kurr turrin t' mos kisht' lshue !
Shkjau pse atÃª t' a kÃ¡ shkurtue,
Kryet per tokÃ© t' i a kÃ¡ rrokllue,
Edhe nusen t' i a la shkret,
Me bÃ¢ vaj, me bÃ¢ medet,
Si ato qyqet ne shkorret:
Kisht' kÃªne Shkjau 'i drangue i ri,
M' sise t' kulsheders llÃ¢ kerthi !
Jo, po Shkjau drangue kisht' kÃ¢ne
Ke pa krye Ã¢sht gjindt tu 'i lÃ¢ne
E tue i lshue dekun m' bushnjesh
Sa kush para po i del n' ndesh.
Edhe trimi dert s' po kÃ¡
Pse n' gjak gjinden Ã¢sht tue i lÃ¡,
ZÃªmra nanash pse Ã¢sht tue thÃ¡:
atij giate vec se Ã¢sht tue i shkue
M' at Rrushmanin pa tokue:
Pa tokue m' Rrushman Hasanin
Per t' a dÃ¡ me tÃª mejdanin,
Per t' a vÃ» me balle nishanin.
Per t' i njite kuburet n' brez,
Qi atij Marku burre kermez
Fole i a kÃ¡ me bese e fÃ©,
Po mujt kryet Rrushit m' i a prÃ©.
Kur, qe dyndet qaj Kole Cuja
Lshue mustaqet si dÃ½ duja
Edhe vrap, porsi langoni,
Neper zÃ¡ll e gur t' nji prroni
M' shpine Mil Spasit zhgjate kÃ¡ lshue,
Per t' a prÃ©, per t' a shkurtue,
Shoket e vet aj per t' pague,
Si prej Zotit s' kisht' kÃªne shkrue;
PersÃ¨ Shkjau tek e kÃ¡ pÃ¡,
AshtÃ» vrap prronit tue ngÃ¡,
Nji carÃ¢ n' dore kÃ¡ perlÃ¡
E tue ulrue si bishe ParÃ»nit,
Me tÃª i metka shi kupes s' giÃ»nit:
Pak gjÃ¢ ashtin pÃ¡ i a thye.
Briti Kola sa pat n' krye.
Edhe Ã¢sht pure e rÃ¡ per toke,
Me t' dÃ½ duert giÃ»nin kÃ¡ rroke,
Tue gjimue, tue kqyre per shoke:
Pse mÃ¢ ngusht vedin mbi dhÃ©
S' e kisht njofte se kishte lÃ©:
Kurr s' kisht' rÃ¡ n' nji asi zalldani.
E ka ndie Rrushman Hasani,
E kÃ¡ ndie edhÃ© njofte ne zÃ¢.
AtÃ½ n' ndihme trimi i kÃ¡ rrÃ¢,
Vrap e vrap si katallÃ¢:
Hidhen gurt, po, tue vringllue,
Mbi ShkjÃ¡ turrin kah kÃ¡ lshue.
Si 'i larosh, qi, hekrash pshtue,
Kerleshe qymen shpines per mndere,
Zhgjete t'u lshohet qÃªjve tjere,
Me ta haju edhe perlaju,
Dboju shtekut e hendekut,
Tuj ungruem e tue cingruem,
Hikni qÃªjt nper prroska e lame,
Shtangue bishtin hÃ©ll nder kame:
NjekshtÃ» ShkjÃ©t n' p' r at log mejdanit
Hikin podit, derdhen planit
Para ushtimes s' Rrushman Hasanit,
Qi po lshote m' Mil' n e Spasit,
Si kulshedra LqÃªnit t' Shasit,
Si ajo rrfeja e krÃ©s s' Bishkasit.
Fort Ã¢sht trande qaj Mili i Spasit,
Kah Rrushmanin shef tuj ardhe,
se edhe buza atij c' i Ã¢ zbardhe:
Por se shmange nuk e kÃ¡ kamen.
M' njanen i shpervjele dollamen,
AtÃ½ trimi kÃ¡ ngujue,
Me tagan ne dore shterngue:
Si njaj derr, qi poshte - perpjete
T' a kene ndjeke langojt e lete
Shpat me shpat, zabel m' zabel.
Edhe t' shofe se shtek s' i del,
Me pshtue sish, me u struke ne breshte,
Kund m' ndo' i lak, kund m' ndonji kreshte
Synin gjak, turi' n n' ajri,
Tue turfllue me shum meni,
ZÃªn aj vend e rrin e pret,
Qi t' i hudhen hasemt nget,
Per me ta, mandej me u rrue
Fyt - a - fyt, me u laskarue,
E me mbete a se me pshtue.
Kur ja behe, qe. Bec Patani,
Ballin gjane si fushe mejdani,
Vetllat zi si penda e korbit,
SÃ½nin zjarm si flake agzotit,
Si ajo rrfeja neper rÃª:
Dridhe mustakun kacadrÃª,
Shtatit ardhe porsi harbija,
Gishtat drejt porsi namlija,
Veshe e mathe, edhe shterngue,
Trim i cartun lÃ© drangue,
Me kulshedra aj me luftue:
Mik me t' huej e vllÃ¡ me shoke,
Nuk i bite, fjale me toke
Si hynÃ©r qi e kisht' fale Zoti:
Burre si burrat qi ishin motit:
Njimend nip i Gjergj Kastriotit.
Ky pÃ¡ paska Mil' n e Spasit,
Ke flakue ka njatij rrashit
Edhe rrÃ¢ kÃ¡ nder malcore,
Me tagan shterngue ne dore,
Sikur merr pjalmi me bore;
E kÃ¡ pÃ¡ por njofte s' e kÃ¡,
Vec se ShkjÃ¡ si c' do nji ShkjÃ¡,
M' tÃª edhe trimi kÃ¡ marre turr
Shtek me shtek e curr me curr,
D'r qi ardhe kÃ¡ e dale n' at zÃ¡ll,
Ku njaj Mili shpate e gjalle,
Idhte ne dore shterngue taganin,
Per me u ndeshe m' Rrushman Hasanin:
Por si pitas, ftyret zbÃ©...
Balle per balle me tÃª me u prÃ©.
Tek e shef Beci atÃª e njef,
Edhe turrin vjen tue e ndale.
Ki' n pase kÃªne miq e kumare,
Gjakun bashke edhe ki' n pi
Do vjet para ne Mal t' Zi,
Kur njaj beci n' shpi i pat shkue
Bashke me Ã‡ulin per me i pshtue
Duhis s' Mbretit, qi u kisht' lshue
Pare t' madhe m' shpine, me i zÃ¢ne
Gjalle a deke, laik u dhÃ¢ne,
Per njat t' ngratin mor' Bymbash,
Qi kta e lshuekan laradash
AtjÃ¨ n' Lesh, e e bÃ¢kan dekun.
Ã‡uli e Beci, shkrel prej Bzhetet,
Ki' n pase kÃªne dy hasem t' Mbretit,
Qi kurr dÃ¡ s' i a ki' n gazepin:
Here the xhaden, here pre telin.
Gjuej zaptit, nizamin vraja.
Nis degame kot se i' n gjalle
Me spahi e me myltazima:
Hashari, djelm kapisuza,
Kahdo shkojshin, kahdo vijshin
Dy gur njite kund nuk i lijshin.
Prandej Mbreti dhÃ¢ne kisht' Ãªmer,
Gjalle a deke, te dy me i zÃ¢nun.
Edhe n' Shkoder Vali Pasha
Ã‡on e thrret njat Ali Qorrin,
Njat Bymbashin e Dauletit;
E ngerthye vetllat m' shtek t' ballit,
KshtÃ» nise idhte aj me i ligjrue:
Pa ndigjo Bymbash i Mbretit:
Nji turk dini ti mos kjosh,
Ramazanin e njinosh,
Kurr bajramin mos e gzofsh
E haram t' kjofte buka e Mbretit,
N' kje se ti dÃ©r neser mbrama,
Si t' filloje dielli me marre,
Gjalle a deke ktÃ» n' hyqamet
Nuk m' i bjen t' bijt e Patanit,
Qi aq zalldan halis po i apin
M' <> t' Lezhes e m' KalÃ¡ t' Shkoders.
Ali Qorri m' kambe Ã¢sht cue,
Mire Ã¢sht veshe, mire Ã¢sht shterngue,
Mire dorin e kÃ¡ shilue,
Edhe m' shpine a' i kÃ¡ kecye:
Fill per lesh rrugen kÃ¡ msÃ½:
KÃ¡ msÃ½ rrugen me t' mdhej hapa,
Me treqind sejmen permbrapa.
Kur kan rÃ¡ atje kah xhamija
T' forte idhnim kÃ¡ kape Alija,
Se fort hjedhe Ã¢sht <> dorija:
Shkrepe kalldramizjarm e shkendija:
Ã‡ude po bÃ¢n qaj Kajmekami.
Para e mbrapa i shkon nizami:
Ã‡ude po bÃ¢n, me pvete kÃ¡ cue:
Ti, Bymbash, kah don me shkue?
M' at Ã¢ne t' Drinit, n' kjofte gjikue
M' at Ã¢ne t' Drinit m' trap te Lezhes.
Fort po i bin ushtaret trompetes:
KÃ¡ mÃ¢rre gjame Kodra e Marlekes:
Se c' kÃ¡ ushtue ajo rrÃ¢nxe e malit.
Thue, Ã¢sht dynde deti prej tallazit.
Nise jane topat prej Tivarit,
Per me u rÃ¡ bijve t' Patanit.
Nana e Bacit del ne dere,
T' dyja shplaket tue rrahe p' r 'i here,
KÃ¡ lute Zot e ShÃªjt Shna Ndue:
Dilni, bre, se jem t' rrethue !
Kur kan dale t' bijt e Patanit.
Si dy ari prej biges s' njaj planit,
Se c' i a njiten Ali Qorrit
Me dÃ½ plume m' drrase t' krahnorit,
Tue e hjedhe shakull n' mes t' oborrit:
E nper flake t' pushkve t' taborrit:
Kan marre shpatin tue flutrue,
DÃ©r n' vÃ¡ BÃ¨laj qi kan shkue,
KÃ» atÃ¡ Buenen kan kalue,
Edhe dale kan n' Mal te Zi.
Fill Mil Spasi vojte kan n' shpi.
EdhÃ¨ Mili prite i kÃ¡,
Buke e krype me ta tue dÃ¡,
Porsi pase t' i kishte vllÃ¡.
Burrit t' mire kurr nuk i Ã¢sht ndale
Pushka, sofra, e fjala fjale.
A m' rrÃªjn sÃ½t a jÃ© ti, probe,
Milo Spasi ?... se un qi, tobe,
Nuk kam mÃ»jte kurr m' e mendue
Se ktÃ» m' tÃ½ kam me u tokue:
NsÃ¡ po grihemi n' mjet vetit,
Si ato bishat e shkorretit:

**WebMaster** **Postime** : 9044

ec Patani po pevete.
Jo, po, Milo Spasi vetÃ©
Jam, lum Beci, probatimi
Po ja kthen; n' mill edhÃ© trimi
Qet taganin m' gjak perlye.
I Ã¢ avite Beci e t' dy krye m' krye
Jane fale trimat. Po si jÃ© ?
Si t' kÃ¡ shkue moti n' at dhÃ© ?
Si i kÃ© robt e gjÃ¢n e gjalle ?
Po e pevete Beci me mÃ¢ll.
Gjalle me frÃ½me e sa me thÃ¢nÃ©,
Fjalen Mili at here kÃ¡ zÃ¢ne,
Ngerthye shllungÃ© do vetlla t' trasha.
Vec sa mire m' qiti neshtrasha
Me t' hase sot, qi tash kahmot
Kam dishrue, manÃ , me t' pÃ¡,
Si me t' pase treqind here vllÃ¡ !
Thue, me pÃ¡ tÃ½ a t' ka tokue
Si 'i balosh, hekrash shlirue,
M' nieri t' huej lshon si i terbue,
Thue po e bÃ¢n kortare - kortare,
Kur t' a shofe vetun tue ardhe:
Ndersa, kur ktij t' i dale para
Zoti i shpis ---- miku a kumara ----
Per me i pri m' e cue te shpija,
Baloshit i shuehet mnija:
Edhe turrin aj tue ndale,
Lehtas bishtin tue e luhate
T' huej' t i avitet dalkadale,
E, si 'i here t' a kete njuhate,
Trok m' trok para vete i prin,
Si t' isht' klysh ase kaline;
NjekshtÃ», po, Rrushman Hasani
Kur kÃ¡ pÃ¡ se Bec Patani
Me at Mil Spasin faqe m' faqe
N' mndyre t' kanÃ»s s' Maleve Ã¢sht fale,
Turrin trimi atÃ½ e kÃ¡ ndale:
E lavjerre ato mustaqe
Toje toje e laqe laqe
Toje toje dÃ©r m' sylah,
<> vjerrun per nen krah,
Llanes per s' t' gjatit tue i shkue gjaku
SÃ½nin zjarm, po, sa taraku,
Taganin kÃ¡ qite ne mill,
Edhe trimi kÃ¡ shkue fill
Kah Mil Spasi e doren shtri,
A jÃ© burre ? si ne habi
I thote Milit ---- T' pacim, burre !
A po mahe ? si t' u ngurre
I a pret shkjau e pijtas ngeci
Se ti, Rrusho, po zÃªn Beci,
Njeky Ã¢ 'i probatim i Ãªmi,
Milo Spasi, qi n' Rahove
Mare i hece pushka e kuvendi,
Edhe vrÃ¡ kÃ¡ turq manova:
Si me gjujte poca a katrova:
Jo qi atje ne Mal te Zi,
Shka Ã¢ ShqyptÃ¡r e kryqali,
T' a kÃ¡ ndihme e krah te djathte,
N' buke e n' krype, e n' bese te burravet.
Se un e Ã‡uli, kur ne lesh
Patem vrÃ¡ njat Ali Qorrin
E i pÃ¡' m rÃ¡ Mbretit hasi,
Fill kem' dale e vojte n' Mal t' Zi,
E per mik kti i kemi shkue
Tri vjet rresht n' shpi i kemi ndÃªje:
Buke e mish, rakij e vÃªne.
Shka kÃ¡ thane Rrushman Hasani ?
ManÃ¡, prÃ¡, ti 'or Bec Patani.
Mik te mire na paske zÃ¢ne:
Se edhÃ© ashtÃ» Ã¢sht si jÃ© tue thÃ¢ne.
Q' se trimi aq kthellte kÃªnka shtÃ½
Idhte taganat tue shkelzye:
Gjylja e plumja rrih pa prÃ¢.
Sa per kaq s' do me thÃ¢ne gjÃ¢.
Milo Spasi po ja kthen
Per t' giate t' lumit poshte rrmen
Edhe kunglli: pse kurrneni
I a nep t' shtÃ½men: vec se rendi
AtÃ* i vjen, besa, dikÃºr,
Per ndo 'i rrÃ¢jce me u thye, a m' ndo 'i gÃºr.
AtÃ½ at here shqekut t' xhurdinit
Merr e zier Rrushi kutin.
Ka 'i duhan edhe e kan pshtjelle;
E, ndersa Beci po shkrepte,
M' gÃºr m' unuer. Rrushi po i thote
Mil Spasit: Ka Zoti 'i djale
Nja tri vjetsh, qi atje te shpija
Asht kah m' rritet. N' kje se i lumi
KÃ¡ premtue, qi shndosh me krye
T' skapullohna kso potere,
M' a don hatri, qi ti m' shkrel
T' vijsh e djalit t' m'i a mÃ¢rrsh floket:
Po kam qÃ©f me t' bÃ¢ kumare.
Per ket bese edh' un t' kam ardhe,
Po i pergjegje i rahovnjani;
Edhe zier revolen brezit:
Nji revole Karadakut,
Me << pÃªse numra>> qi mÃ¢ e forte
S' bÃ¢het pushka: e fale Rrushmanit
I a ep, me namli prej vedit,
Rrushi at here nji pip argjant
Ati i fali: pip telishit,
Me 'i cilibar m' tÃª sa i voe,
Holle punue ne trajte t' nji gjarpni
Leqe - leqe, prej t' permendunit
Kujunxhi, Tuke Jakova :
PÃªsqind grosh tane pare n' dore.
Mandej Becit merr e i thote:
NdigiÃ², Beco : prij tash mikut
Edhe tej llogoresh s' ona
Qite shndosh. Hajdeni: udha e mare !
Edhe u dÃ¡n prej shoqisho' it:
Beci e Mili drejt Sutjeskes
Merr Rrushmani lakut t' bjeshkes
Synin zjarm si zharri i eshkes.
Zot, c' piskati njatij malit ?
Rrustem Ika, djale i djalit.
Rrustem Uka n' Qafe - Hardhi,
Me nja treqind djelm bari,
KÃ¡ zÃ¢ne pritat Malit t' Zi,
Mos m' e lÃ¢ne me dale n' Guci.
Kur, qe, atÃ½ po i shkueka zÃ¢ni
Se n' Sutjeske po bÃ¢hej nÃ¢mi,
Tue rrahe topi edhe havani,
Ka'e rrethueka Mark Milani,
Me taborre t' Karadakut:
Rrjedhe der m' giÃ» aj shkulmi i gjakut !
Rrustem Uka m' kÃ¢mb"e Ã¢sht cue,
Der m' Sutjeske kÃ¡ fluturue,
Me treqind sokola malit,
Pak gjÃ¢ dielli pa prendue.
Kur ka dale m' at vetull malit,
KÃ¡ brite t' madhe Rrustem Uka,
Sa qi ushtuen male edhe suka:
Ngul, Malci, bre, se t' a rrina,
Me treqind e sa <> !
Edhe trimat n' lufte jane hjedhe,
Porsi breshni mbi vÃªshtnaje,
N' dore taganit idhte tue dredhe
<> n' dore t' u ndÃªje tymtaje.
Se fort lamsh trimat jane pshtjelle !
Se shum krenat dheut jane mjelle !
Shum perplase jane gjindja rrahit,
Kush cur veshit, kush cung krahit !
Gjaku rrkaje c' po rrmen giate podit !
Ã‡' t' i zÃªn sÃ½t tymi barotit,
Si vec fale i kjoshna Zotit !
E t' u dha gjÃ¢ma e ulurima,
Vrrima, brima e bulurima,
Kah jane ndeshe trimat me trima;
T' bumbulluen top e havana,
T' shunglluen <> e shejshana:
Thue po shÃ¢mej Haramija,
Vizitori e Metohija.
Vec desht Zoti e prendoi dielli,
E u shkref lufta atÃ½ nji filli,
U dÃ¡n cetat pale e pale,
Edhe hÃ¢na nise me dale.

**WebMaster** **Postime** : 9044

DERMJETSIA

Amanet, o mori hÃ¢ne,
Ti qi e vjeter ke qillue
E m' i vjen tokes rreth e okolle,
Kah t' u ende shkon rrÃ©s s' hyjzueme:
T' cillen gisht i Perendis
T' a ravisi kupes s' Empirit,
Kur me rreze ballin t' ndriti:
Amanet. a din me m' thane,
Se a t' kÃ¡ rÃ¡ ndo' i here me pÃ¡
Kund mbi shekull njeksi kobi
Qi po t' bjen me pÃ¡ tÃ½ sande
M' at te mjeren moj Sutjeske?
Shpat, rudine ne gjak blirue
Rrah per toke gjindja trinue
NjÃ¢ni mbete. tjetri varrue,
Dikush shyt, dikush cungue,
Ky tue hjeke, aj tue rektue,
Mbi toke t' zeze shtatin pushue
E asnji gÃºr, jo, per nen krye:
GarravÃ¢xh. mrrudhe kambe e krye:
Kush currue, kush mbete pÃ¡ krye:
Kush permys, a prapte mbi shpine,
Rri e perplasu nper ledine:
Perplas kambe e perplas duer
KukzÃ² shtatin per terthuer:
Si njaj kau i mbajtun n'grazhd,
Kur t' i mrrije thika n' asht.
Qi terhiqet e perpiqet
EdhÃ© ep per t' madh gazep
Kah vjen shpirti per me dale !
TÃ½, o Zot. te kjoshim fale:
HokubÃ¨t me sÃ½ me u pÃ¡ !
KtÃ» nji i VÃ»thaj ne gjak lÃ¡,
Dekun pure, palmuc m' nji shkjÃ¡
Me nji vesh t' curruem nder dhÃ¢me:
MÃ¢ pertej nji shkjÃ¡ m' dollÃ¢me,
Nji i Njegushas, djale i ri,
Me 'i Plavnjane, musteqezi,
Rande shosho' in varrue per deke
Tue dhÃ¢ne shpiert e ashtÃ» tue hjeke
Shkelveshe ftyre, hundesh cungue
Ã‡urril gjaku rrkaje tue u shkue
M' dhÃ¢me dermishen si dy derra,
Si dÃ½ shlliga neper ferra,
Tuj u shkarrafende mbi dhÃ©:
N' mni t' shoshoqit ke atÃ¡ lÃ©,
Po, edhe at here, kÃºr Deka e tmershme
Ka' i dermon Ã¢sht n' jete t' perhershme,
Nuk u bÃ¢het shpirt n' jete t' perhershme,
Nuk u bahet shpirt me dhÃ¢ne
NjÃ¢ni tjetrit pa i a zÃ¢ne
FrÃ½men njak, e deke m' e lÃ¢ne.
Shum e nana, ah ! kÃ¡ me kjÃ¡,
Shum e motra kÃ¡ me u thÃ¡
Me u thÃ¡ motra per vellÃ¡,
Edhe nusja veshe ne zi
Si n' Shqypni si n' Mal te Zi;
Pse s' e kÃ© n' at fushe mejdani
Nji kacube, nji kep carani,
Permbas t' cillit mos t' gjimoje
Ndo' i i varruem, a mos t' eshtoje,
Shtangue cangull, trup i dekun:
Se edhe as kamben ti me thekun
S' mundesh shpatit prej morije
T' gjindes s' mbetne, e qi mÃ¢ hije
Nuk do t' bÃ¢jn, jo, permbi dhÃ©.
Lumuc per toke Shqyptare e ShkjÃ©,
ShtrÃªmte shosho' in per t' gjalle shikjue
N' at log Deka kÃ¡ vllaznue:
Ke, herre krenash, keq shemtue,
Trupent shyt rÃ¡n krah per krah
Si stÃ¡ cÃ»jt e zez ne rrah
Ndersa krenat, nper lugina,
Rrokullisun nder rudina,
Po u rrin grumull mbi ledina,
Si ato rosat neper glina:
Se edhe podit, nder plakrrica,
T' jane perzi <> e << kapica>>,
T' jane kryqzue << huta>> e <>
Mjelle Ã¢sht qarrja me tagana,
Me calina e me shejshana:
KtÃ» 'i <>, atje ' i <>
Kndej nji struge, ende' i xhurdi:
Gjalma, opanga, edhÃ¨ caruqe,
Strajca buke, zhaba, duqe:
E me poca, e me matare,
E me faje e zanamare,
T' mbetne shkret neper bunjet:
Me bujrija e lodertija,
E me topa hÃ»me nder gropa:
Dyndu tymi rÃª e njegull:
Shemu trÃ¡, cungÃ l e tjegull:
EdhÃ¨ muret t' u rrenue,
EdhÃ¨ ulkoja tuj ulrue
Tuj ulrue e tuj ungrue
Mbi te mjeren moj Sutjeske,
Qi t' Ã¢sht bÃ¢ sod zhiri e eshke:
Me i u dhimte minit ne mÃºr,
Me i u dhimte gjarpnit nen gÃºr !
Pater Gjoni, Zot ! c' u bÃ¡ ?
Fill te Pasha po kisht' rrÃ¢,
EdhÃ¨ i thÃ¢nka mare e mare,
Tue e ndie KrÃ©n e Bajraktare:
Si, mo' Zot ! mÃ¢ keq per nÃ©,
Qi na me' n t' dekunt mbi dhÃ©
Krye per krye Shqyptare e ShkjÃ©
Me ngrane m' ta shqarth e shkrabÃ©,
Me ngrÃ¢ne m' ta sorre e falkue;
Qi edhÃ¨ ndihen tue gjimue
Te varruemet per toke dermue
Kush shitue, kush keq cungue,
ZÃªmra gjak, po, me t' pikue
Pa mÃ»jte kush nji ndihme me u a cue:
Ke perbÃ¡ll sogjet vendue
Nuk lÃ¢ne vizen me kalue.
Se ata, burra, nuk jane cuba,
Qi kan mbetun nper kacuba,
Krye per krye me skraptha e shlliga
Tue kerkue per pune te liga
Per hajni e per dhuni;
Por jane trimat, qi burrnisht,
Kambe per kambe e gisht per gisht
Me shoke t' vet ne lufte kan rrÃ¢,
Kush si bishe, kush si luÃ¢.
E m' kto rrege e nder kto hije,
Pa u friguem, jeten bÃ¢ne flije,
Per mbas urdhnit, qi kan pase.
PrÃ¡ kurrkund, besa, s' kÃ¡ giase,
Edhe Ã¢sht faj, po, para Zotit
E kori perpara robit,
Me i lÃ¢ne t'dekunt permbi dhÃ©
N' dashte Shqyptare, n' dashte te jene shkjÃ©;
Si edhÃ¨ n' hall t' varruemet me i lÃ¢ne,
Pa u lidhe varret e ndihme pa u dhÃ¢ne.
Prandej vete kam bÃ¢ pleqni
Po u duk juve se Ã¢sht urti
E Shqyptarve u a bÃ¡n shani
Fill me shkue un te Mark Milani
E nji bese me tÃª me vÃ»:
Qi dÃ©r neser, me ferfllue,
Hylli i Drites mos t' kete fillue,
Shka Ã¢ Shqyptar e shkaf Ã¢ ShkjÃ¡
Mos me u nguce, as mos me u ngÃ¡;
Por me rmue t' dekunt nder vorre,
Por me barte t' shituemet n' llogore
Ne llogore t' vet se i cilli.
At here Pasha kuvend cili:
Besa, Urate, fort mire po thue;
Pse per t' dekun e t' varrue,
Gjindja motit bese kan vÃ»
Kurdohere, si ktu, si njeti.
Prandej merr kÃª t' duesh me veti:
Krye, Vojvode a BajraktÃ¡r,
Gjithsi t' vije puna mÃ¢ mare:
EdhÃ¨ shko te Mark Milani
E t' na thuejsh, se, n' kje qi e bÃ¢ni
Vete kabÃºll, qi t' mÃªje zijani
E t' shuej pushka dÃ¨r n' sabah,
Me dale gjindja neper rrah
Pa pushke n' dore, pa thike n' sylah,
Si kanÃ» ne lufte kÃ¡ mbetun,
Per me barte t' dekun e t' mbetun,
Na jem' gati me vÃ» bese
DÃ©r me drite, pa asnji ngatrrese.
Pater Gjoni, njeshe m' litÃ¡r:
S' marr Vojvode, as BajraktÃ¡r;
Por shkoj vetun me rrogtÃ¡r
E me t' Lumin, kjofte levdue !
Qi kurr doret nuk m' kÃ¡ lshue.
Pse edhe hije per mue kÃ¡,
Nder dy hasem n' mjet me rÃ¡,
Pushke e fjale un per me dÃ¡:
Prandej s' mundet kush me shÃ¡
Se po lypi ndermjetsi
Prej Shqypnis e Malit t' Zi,
DÃ©r qi drita t' nise me gdhi.
EdhÃ© Frati m' kambe Ã¢sht cue,
Mbathat kambve kÃ¡ shterngue:
KÃ¡ shterngue ijen m' konop
E 'i rube t' bardh lidhun mbi shkop
Me rrogtÃ¡r te ri mbas vetit,
KÃ¡ mÃ¢rre rrugen poshte shkorretit,
Per me u pjekun m' Mark Milanin.
Kur kÃ¡ mrrijte n' log t' Malazezvet,
KÃ¡ bÃ¢ zÃ¢ sogjes per s' largu:
Pa ndigiÃ² moj Cernagore,
Qi per trim e deileki
Larg t' kÃ¡ vojte tÃ½ nami e zÃ¢ni,
A thue bÃ¢n ti mue me m' pri
Edhe shndosh me m' cue ktij logu
DÃ©r te posti i Mark Milanit:
Se mue ktÃ» me kan dergue
Komandaret e ushtris shqyptare,
Per nji fjale te madhe fort
Me i a thÃ¢ne un Mark Milanit.
Hiqi armet, per n' kjofte se i kÃ©,
EdhÃ¨ fill mbas mejet eja.
Se ktÃ» lajmin kush s' e vret
Kush s' e vret, as kush s' e nget:
S' jemi turq, por Cernagore !
Se kem' bese e kemi ndore:
I a kthen sogja malazeze
Disi vrashte, e i prini logut.
Kur kan mrrijte te Mark Milani,
Marku mire Fratin e priti;
I dha doren, mrende e qiti
Ne shatorre, e i prÃ»ni kafe,
EdhÃ¨ cili me tÃª llafe,
Tue e pevete me shum njerzi:
Se a isht' shqyptÃ¡r a Frat lti,
se kah vite, se kah shkote,
Ã‡' zihariq te aj e cote.
I u gjegj Frati mare e mare:
S' jam lti, por jam ShqyptÃ¡r,
EdhÃ¨ jam nji rregulltÃ¡r
<< Kallugjer >>, si ju na thoni
Emnit m' quejn mue: Pater Gjoni,
MÃ¢rre gjithmone vec me pÃ»ne feje;
E ktÃ» dale kam para teje,
Per me t' lype n' Ãªmen t' njerzis
EdhÃ¨ n' Ãªmen t' Perendis
Nji te madhe ndere bujare.
Rrege, stome, brija e cajre
Plum me t' dekun jane e t' mbetun,
E as s' po mundet kush me u gjetun,
Qi me rmue t' dekunt nder vorre,
Qi me barte t' shituemet n' llogore,
Ke perbÃ¡ll sogjet vendue
S' po lÃ¢n vizen me kalue:
EdhÃ¨ kshtÃ» Shqyptare e ShkjÃ©
Kan mbete, ofsh ! permbi dhÃ©,
Me ngarne m' ta shqarth e shkrebÃ©
Orrla, shqype e kacubeta.
A thue bÃ¢n, pra, t' u ngiatet jeta,
Me Shqyptare me vÃ» nji bese,
Bese si motit: pa ngatrrese,
Qi dÃ©r neser, pa fillue
Hylli i Drites me vezullue,
shka Ã¢ ShqyptÃ¡r e shkaf Ã¢ shkjÃ¡
Mos me u nguce, as mos me u ngÃ¡:
Por me dale gjindja nper rrah,
Pa pushke n' dore, pa thike n' sylah,
Si kanÃ» gjithkund ka mbetun,
Per me barte t' dekun e t' mbetun:
N' vorr te dekunt tue konise,
Te varruemet prap tue mengjise,
Tue i forcue me shÃ»jte e bare.
Kjo Parija e ushtris shqyptare,
M' a kÃ¡ dhÃ¢nun fjalen mue,
Se ket bese gadi Ã¢sht m' e vÃ»,
DÃ©r me neser tuj ague.
Pade ti, tash, shka po m' thue.
T' ndihmofte Zoti, 'or i bekue
Qi ksaje pune i a paske hi,
I a kthen Marku me njerzi.
EdhÃ© mue me kÃ© n' ket besÃ©,
Pa ndo 'i zhibel, pa ngatrrese.
Vec se 'i gjÃ¢ deshta me t' pvete,
N'kjofte se hatri s' ka me t' mbete:
Si kjo pune mundet me kÃªne,
Qi, ti i kshtÃªne e na t' krishtÃªne,
Me kryq n' dore e me kryq n' balle,
Turkut n' ndihme ti me na i dale ?
A mÃ¢ mire ju rob nen turk,
Qi kÃ¡ kÃªne gjithmone terfurk
Me u rÃ¡ shpines e me u llomite,
Mandej gjÃ¢n jue me u grabite:
A po ortake me u bÃ¢ me nÃ©,
Tue rujte doke, giÃ»he e FÃ©,
E tue njofte per GospodÃ¡r
Knjaz Nikollen, trim bujÃ¡r,
DÃ©r dikÃ» edhÃ¨ ky ShqyptÃ¡r ?
I a kthen Frati mare e mare
Si kÃ¡ hije p' r 'i MeshtÃ¡r
T' u ngiatet jeta, KomandÃ¡r !
Se kurrkund, besa, s' Ã¢sht ngaja,
Me hi tash nder kso fjalesh t' mdhaja:
Pse ka shkue bukur do nate,
E nper shpat t' varruemet e ngrate
Jane tue u thÃ¡, ndoshta, per uje;
Por at fjale mue mos m' a thuej,
Mos m' a thuej as mue as kurrkuej,
Se un me turk kam dale n' ushtri,
Per t' luftuem me Mal te Zi;
Se s' Ã¢sht gjÃ¢, besa, ajo fjale.
Un, zotni, n' ushtri kam dale,
Jo me turq, por me Shqyptare,
Turq a t' kshtene, si jane gjith mare.
Pse, si t' kshtÃªne, si muhamedan,
Shqypnin s' bashkut t' gjith e kan;
E prandej t' gjith do t' qindrojm,
Do t' qindrojm e do t' luftojm,
Do t' bÃ¢hna kortare - kortare
Priften, Freten, Hoxhallare
Per Shqypni. jo, po; as ti vete
S' kÃ© dynde top e bajonete,
Per te zjerrun turqit << dinit >>;
Por per t' shtruem Shqypnin e shkrete
Pak me thÃ¢ne dÃ©r m'vale te Drinit.
Sa per kshtÃ» t' ngiatet Zoti jeten !
EdhÃ¨ un Frati, tham t' verteten,
Bashke me turq bÃ¢j flije vehten:
Varem n' krrabe, lidhem n' vargoj,
E Shqypnin un nuk e lshoj:
Nuk e lshoj, as shum, as pak,
Per pa t' bÃ¢ tÃ½, Karadak,
Pllame per pllame me e lÃ¡ me gjak

**WebMaster** **Postime** : 9044

Pale ti: kÃ» thote Unjilli
Qi nji Frat shqyptÃ¡r, i cilli
Te kete pÃ¡, se nji c' do Mark
Don Shqypnis m' i a vÃ» giÃ»' n m' bark,
Aj me ngele si pushke pa cark:
Dordolec n' mjedis t' bostanit:
Si me thÃ¢ne, as i taganit,
As i zoti i fushes s' mejdanit;
Por dishka si huti m' shpardh,
Si njaj poci vjerre mbi gardh,
Vec mos t' thohet se nji Frat
Paska ndÃªje turkut per ngiat
EdhÃ¨ at here kur ky me tjere
Pushken n' dore, zjarmin ne gji
Po luftote per Shqypni
Jo, zotni; pak mÃ¢ kadale:
Se s' Ã¢sht gjÃ¢, besa, ajo fjale.
Sa per pune qi ti po m' thue,
Knjaz Nikolles na me i u shtrue,
Burre i mire pse ka qillue,
Un nji fjale diej me t' kallzue:
Me shka m' dÃ¡n neshtrasha mue,
N' mos i paca mendt mbi hatull.
Mali i Zi e ka 'i vorr m' shpatull.
VÃªnu shÃªj ti fjalve t' mija:
Se do t' vije, po, lum zotnija,
Koha n' t' cillen shqyptarija
Zoje m' vedvedi kÃ¡ me dale;
Por, m' fal faj' n ti per ket fjale,
Mal te Zi mÃ¢ s' kÃ¡ me pase:
Serbi vllÃ¡ do t' a humbase,
Pa kqyre t' drejte, pa kqyre arsye.
Serbin shqype kÃ© mbi krye:
KÃ¡ per t' lÃ¢ne ky 'i dite pa sÃ½,
Kthellte ne rrashte, po, tue t' i grrye.
Se kshtÃ» hecte n' shekull lodra:
Ulu male e coju kodra.
Me gjithkta, tha 'i plak n' Balkan;
Fjala mort, as darsem s' ban.
KshtÃ» tha Frati, e u nis me shkue,
Mark Milani, 'i trim drangue,
Atij doren kÃ¡ shterngue,
Me fjale t' mira tue e pershendete,
Si zotni qi isht' kÃªne vete.
U dha urdhni nji here sogjevet,
U lshue zÃ¢ni mandej logjevet,
Duelen gjindja at hera podevet,
Vorruen t' dekunt, mbetun stomevet,
M' vigj t' varruemit barten rrÃ¨gevet,
Shqyptaret t' vet e ShekjÃ©t te vett,
Gjith se cilli n' llogor t' vet.
Pater Gjoni po i vjen shpatit,
Me at Nike Gjonin e Kastratit,
N' nÃ¡m e n' zÃ¢ ky per mjeki:
Lype e thirre gjithkund n' Malci,
Frati rrfÃ¨ e Nika prÃ©:
VojÃ² gjinden Pater Gjoni,
Te varrumt sherÃ² nike Gjoni,
Si te kshtÃªne, si muhamedan:
Dlirju varre, vÃªnju mehlÃªm,
Pa kqyre fort se kÃ» po i dhÃªm:
Per ngut P6una ndryshe s' bÃ¢n.
KeshtÃ» Frati tue bekue,
T' gjalle e t' dekun tue ligjue,
T' shituemt Nika tue sherue,
Force me fjale gjithkuj tue i dhÃ¢ne,
Ule Ã¢ ushtrija buke me ngrÃ¢ne
Staje - staje e ceta - ceta,
T' gjith rreshtue mbas fisesh t' veta:
N' krye te vendit Bajraktaret,
Mandej KrÃ©nt, mandej Gjobaret,
Me djelmni e me Vogjli,
Mbas kanunit ne Malci
Xueren plloskat me raki.
Tue i kaluemun dore me dore:
Xueren buke, xueren laknore,
Shpatlla mishi, kurmagjake,
T' kshtÃªnet mish derri, trashe nji shplake
Hudra, djathe e harmagjike,
Qi nder shtrajca e nder calike
T' shpis me vedi u ki' n pase dhÃ¢ne,
EdhÃ¨ Z6une atÃ½ me ngrÃ¢ne,
Shoq me shoq tue biseduem
Per tÃ© vrÃ¡m e per t' shituem
E per shka n' at dite ki' n pÃ¡
Kah dermishe ishin me ShkjÃ¡,
Si atÃ¡ derrat me harusha,
Sa qi dridhe i' n mali e fusha.
Si kan ngrane e si kan pi,
Jane cue trimat e kan hi
Me ndreqe << tabe >> edhÃ© llogore
AtÃ½ - ktÃ» neper terthore:
Me cile gropa edhÃ© hendiqe,
Me rrxue lande e me zÃ¢ne shtiqe:
Trimat mire tuj u shterngue
Prap n' e nesert me luftue,
Hylli i drites tue vezullue.
Bec Patani, 'i zog petriti,
Njizet shoke, m' anesh i qiti
Njizet shoke, hekur me brÃ©,
ZÃ¢nin pushke, synin rrufÃ©:
Mos me u a dale per vrap shkerbÃ©
EdhÃ¨ u thote: Na, se kem' lÃ©
Terrnakop s' kem' ngule kurr m' dhÃ©,
As zÃ¢ne shtiqe, as cile hendiqe,
Ne vÃ» pÃªme, ne ki hardhija:
Hajrin s' na kÃ¡ pÃ¡ kurr shpija:
Vec se vrÃ¡ me Turk e shkjÃ¡,
EdhÃ¨ ndeshe gjithmone m' belÃ¡,
Kahdo shteku na kÃ¡ rÃ¡;
Jo po him me cile llogore
Neper kto te gristat rrmore
Per me u struke prej Cernagore:
Thue se vojte Malcis kÃ¡ halli
Me hi Leket ne dhÃ© per s' gjalli.
Se un nji pune e kam pleqnue:
Na 'izÃ¨t vetet, ketu bashkue,
Fill me dale tash ne Mal t' Zi,
Me rÃ¡ placke kund m' ndo' i bagti,
Lope a qÃ©, a dhÃªn a dhi,
Shkado kjofte, edhÃ¨ ndo 'i shtrri:
Gjithsi t' vije ne terezi,
Se nuk rrnohet me buke thate !
Pse edhe n' paset lufta per t" ngiate
Jo mÃ¢ shum se 'i ditÃ© a dÃ½,
Se nÃ© ktÃ» mÃ¢ kush me sÃ½
S' po na shef, jo ! Pa na msÃ½
Malazezt << tabe >> e llogore,
Qi po ngrefim nper kto rmore,
Me gjith shtiqe edhÃ© hendiqe
Po t' i lshojm me male e suka:
Ke nÃ© mbrapa s' na vjen buka,
S' na vjen nozull as tagji,
Porsi ushtris se Malit t' Zi.
Malazezt edhÃ¨ n' ushtri,
Tham, kan dale te gjith unji,
KshtÃ» qi mbete vec u kan n' shpi
Pleq e plaka e rropulli.
Une vendet edhÃ¨ i di,
Ke do mot, kam ndÃªje n' Mal t' Zi
Kur pace rÃ¡ Mbretit hasi:
KtÃ» edhÃ¨ kÃ¡ kush me punue.
Per Tynzo' n, mire jÃ© kah thue.
Prijna, Bec - o, pÃ¡ u vonue:
S' kem' pse t' rrijm mÃ¢ ktÃ» harÃ»
Zhuke Isufi at hera zÃ»,
SÃ½nin gace, mustakun hÃ».
EdhÃ¨ trimat p' r udhe jane vÃ».
Si lave ujqish neper ParÃ».
Lane suka, e lane kodrina,
Rane nper rrege e nper lugina,
Duelen ashten, gjeracina
KÃ» bÃ¢n cerdhen neper stina,
Njethet breu, ahi e cetina:
Kalojn mrizet e Sutjeskees,
Shkapercejn majen e bjeshkes
E teposhte nep' r ato rrmore
Shkojn e bin n' at Cernagore,
KÃ» kisht' pasun nji terthore,
Nji terthore me 'i fushore.
N' at fushore nji katund,
Isht' katundi si gjithkund,
Shpi e gji e stana. tbana,
Pleme, streme vithna, drithna:
E kah fundi do livadhe:
Mbi livadhe 'i shpi e madhe,
Kulle dy ketnash guri s' dhenun
Dymdhjete pash giate ballit endun,
Me katue e me hajat:
Nen hajat ndertue nji shtrat;
AtÃ½ flÃªte i zoti i shpis,
Roje e gjindes edhÃ¨ e bagtis,
Para shpis, n' kallamoqishte,
Vathi n' llajka rrethuem ishte,
Treqind berre mbrenda kishte:
Treqind gala peshtarake
Me njiqind dhi guracake:
Tridhete okesh me ardhe hanori,
Qind oke tamel ne dite kjori
Qind barre drithe ne vjete koteci.
Fill ket shpi mesye kÃ¡ Beci
Me shoke t' vet, kur na kan rÃ¡
NÃ© Mal t' Zi, edhÃ© kan pÃ¡
Per kundruell katundin shkjÃ¡,
Njaj fushorje njeshe per Ã¢ne,
Hija e malit qi kisht' zÃ¢ne.
AtÃ½ trimat kan zÃ¢ne vend
E t' kan nise me bÃ¢ kuvend,
Shoq me shoq tue biseduem,
Si me i rÃ¡, si m' e rrethuem:
Kush m' i u avite, kush me ndÃªje m' prite:
Cillit shtek me rÃ¡ me gjÃ¢:
Kah me hike e kah me rrÃ¢,
Po u pÃ»na me hike.
Cingaret at here, kan fike,
E germuq e kamandores,
Kush zabelit e kush rrmores,
<> n'dore shterngue,
Kan nise vathit me i u afrue,
Dalkadale e me shum droe,
Si t' ki' n kÃªne tue shkele mbi voe,
Thue po shkojn hapat tue njehe.
Kur, qe, nisin qÃªjt me lehe,
Nji here t' vogel, mandej t' madhe
Posht - perpjete np' r ato livadhe.
Sidomos nji qÃªn << larosh >>
N' dere te vathit lidhe per hÃ»,
Kah ndien gjinden tuj u afrue
T' Ã¢ kerleshe, t' Ã¢ krepatue,
T' kÃ¡ nise idhshem aj me ungrue,
Turr tue marre e hov tue lshue.
Si lshon qÃªni naten m' nieri:
Here m' kambe t' mbrame ngrifu qiri,
HÃ»nin n' pezm grise me dhÃ¢me
Grisi hekuratnper kÃ¢me:
Tash rri e hidhu edhÃ¨ perhidhu
Lsho perpara e bje permbrapa,
Ke lidhe qafet forte me kllapa,
Kllapa hekrit n' farke punue

**WebMaster** **Postime** : 9044

Nuk kÃ¡ sosh si me shpetue,
Hasmit m' shpine aj per m' i u lshue.
Kqyr shka bÃ¢ni aj Bec Patani !
Kur avite Ã¢sht vathit t' berr' e,
Ule kacuk permbas nji ferre,
Me dhÃ¢me ksulen aj kÃ¡ kape
E tue e mbajte nalte me gryke hape,
Ndo 'i vizhvizhe edhÃ¨ tue ndeze,
Nise << laroshit >> m' i u ngerdheshe.
Tue e pÃ¡ q6eni, zÃªn e tutet,
E si kij mbrende stelit futet,
KÃ», struke m' Ã¢nesh, ndÃªje kacuk,
MÃ¢ as nuk lehi, as jashtÃ© s' u duk.
At here Beci e qaj Stak Breci
Hine kalecas nen hajat,
KÃ» ken ndie se permbi shtrat,
Shtrue 'i lkure vici e mlue me plaf,
Fjete dikush rrin e gerhat:
Nji ShkjÃ¡ plak, i madh sa 'i trap
Shllunge lshue vetllat permbi sÃ½,
Me nji hunde si shpuer ngerthye,
Qite << zdragushe >> e <>nen krye
Vjerre fysheket m' kaptuell t' katheders,
Si atÃ dhÃ¢met e lmashkete t' kulsheders.
Dy langoj si lshojn m' kapruell,
Kur t' a marre pushka kundruell,
Dy currilash tue i shkue gjaku:
KshtÃ» jane lshue Beci edhÃ© staku
M' at te mjerin morÃ¨ ShkjÃ¡.
Qi gerhitte pa i a dÃ¡
E qi as anderr s' isht' tue pÃ¡,
Se shka at here ishte tue e gjete.
Nji here Beci, ndersÃ¡ fjete
Ishte Shkjau, armet i a kÃ¡ trete
EdhÃ¨ hjedhe larg n' nji kacube.
Zgjohet plaku, don me britÃ©;
Por stak Breci me nji rube
Gati i rrin, n' goje tue i a qite,
E s' e lÃªn, jo, me piskate.
At here lidhe plakut te ngrate
I a kan duert me brez mbas shpines
E tue i grahun m' tunde t' <>
E vÃªne para me u cile vathin:
N' fishkullim atÃ½ edhÃ¨ thrrasin
Shoket e vet, e mbasi dashit
Hojn kumonen edhÃ¨ skjapit,
DhÃªn e dhi kan lshue prej rrashit,
DÃ¡ dÃ½ tufesh e drejt Sutjeskes
I kan nisun hijes s' bjeshkes
Neper hale e neper ah;
NjÃ¢ni prij e tjetri grah,
Rruge mbi rruge, e shtek pa shtek:
Si ato bishat nper shkorret,
Kur t' i mÃ¢rre i ziu ezgjet.
Mbas sish shkjau shkote tue u dridhe,
Me shtupe n' goje e me duer lidhe,
DÃ¨r qi kape ata jane n' cak
Te Shqypnis me Karadak.
Kur kan ardhe e dalÃ© n' Shqypni
EdhÃ© berret paten hi
Bukur kthellte permbrenda n' breshte
Prej kah Shkjau s' kisht' pse me u dreshte,
Bec Patani, nji sÃ½ - xhixhÃ©,
KÃ¡ thÃ¢ne plakut: HallÃ¡ll, mixhe !
Pse pak sande t' kem' tundue,
Vathin gjÃ¢jet tue t' shkretnue,
Pa na pase ti gjak as varre,
Ne prÃ© mik, ne erzin marre,
As thye vi, as luejte kufi,
Vec e pse ti ShkjÃ¡ kÃ© lÃ©,
EdhÃ¨ bÃ¢n hije mbi dhÃ©,
Per shka faj kurrkund nuk kÃ©.
Por mos kap meni me nÃ©
Pse kjo ndere mund te gjÃªje gjithkend:
LpÃ½hen lopet, po thone, me rend...
Vec nji pune, po, mbaj n' mend:
Se mund t' rrim na me duer m' i,
Sa her knjazi i Malit t' Zi,
Toce me vÃªne e me raki
E ashtu jerm edhÃ© kllapi
Po ngrehe top, po dynde ushtri
EdhÃ¨ del e bjen n' Shqypni
Jo per t' mÃ¢rrun dhÃªn e dhi,
Si na mÃ¢rre t' i kemi tÃ½;
Por per t' shtruemun nji Shqypni.
Por per t' qite Shqyptaret n' robni:
Jo, per Zotin, lavdi Zotit !
Se s' mund t' kete n' mjet nesh farÃ© godit
DÃ©r qi m' cika na mos' t' jesim,
E shosho' it carÃ¢' n e voters
Vendit mos t' i a kem' na shkulun,
EdhÃ¨ mbylle deren me ferre!
KshtÃ» i kÃ¡ thÃ¢ne, e e kÃ¡ shlirue,
EdhÃ© lÃ¢ne e kÃ¡ me shkue.
N' ato fjalÃ© qe se 'i djalosh
Del prej shkurrjet me nji kosh
Ngarkue m' shpine e 'i spate vjerre m' krah,
Pa pushke n' dorÃ© pa thike n' sylah,
E pa ksule, qyqari, m' krye:
Koparanin brrylash shkye,
Dy kapakesh n' parzem shperthye:
Plase shallvar"rt e mÃ¢rre m' nja' n i
T' pa ilik e t' pa tehri:
Pulpat njeshe tane gjalma e zhanga,
ShtjerrÃ© keputa e shtjerre opanga:
Uje djersitee krejt llomite,
Gervishte duer e gervishte ftyre:
Mos me mujte te mjerin m' e kqyre
Zemra n' bark per pa t' u lmekÃ©
Per shka date se kisht' hjeke.
<>! i briten Leket p' r' iheri.
Ndore t' uej! pergjegji i mjeri
Brimet t" Lekvet ka' u trishtue,
<>m' parzme q' i a ki' n vÃ».
Se 'i i Mirditas kam qillue,
LÃ© ne Mnele, n' Bajrak te Spacit,
NdÃªje me shpi n' ane t' Kalivacit,
Mark Nkolle Gera Ãªmnit m' quejn,
Zeza e vedit, jo e tje' rkuej,
Kumari me at Bec Patanin,
N' kje se ndie i a keni zÃ¢nin:
Qi Ali Qorrin aj pat vrÃ¡,
Kur pat dale ky n' vÃ¡ t' pa vÃ¡
Me cue Becin lidhe nder pranga,
Por qi sod i kndohet kenga
Ke at dite m' hute i punoi carku.
Po a thue ti jÃ©, kumare Marku?
Po i thote Beci, tue i u afrue:
Kumares doren kÃ¡ shterngue,
E c' jane fale faqe per faqe,
Si Ã¢sht zanati nder bajraqe
Te Shqypnis. Mande' e peveti:
Po c' t' kÃ¡ sjelle ketij shkorreti ?
Shka t' kÃ¡ hjedhe e prÃ» n' ket dhÃ©
Me sharrue nder ujq e ShkjÃ© ?
Vec rreziku, lum kumara !
PersÃ¨ sod, me kÃªne e mara,
Un me u gjetun ne Shqypni
M' oke e m' cope, e m' plang e shpi,
KÃ» m' la Zoti e t' Paret e mi.
Por shka se rreziku i zi
M' coi me u vrÃ¡ me do shoke t' mi,
EdhÃ¨ dola e rÃ sh n' Mal t' Zi,
KÃ» vendue kjece me 'i zotni
E kÃ» shkue e pace do mot...
Shkue do mot, eh ! ndihmo, Zot !
Por as teper keq, me thÃ¢ne...
Vec sa mos me mbete pa ngrÃ¢ne.
Kur, qe, tash, qi lufta u ndezka,
Vin e m' kapin rrezga - bjezga,
EdhÃ¨ m' vÃªne per mbas urdis,
Per me cue zahire ushtris:
Nata e dita mue me m' shkue,
Si po m' shef, me kosh ngarkue.
MirÃ©, po, sende un hike u kam,
Jo pse lodhe e merzite jam;
EdhÃ¨ mÃ¢rre kam gÃºr e shkam
E pershkue jam nper kto rrmore
Porsi iriqi neper shkorre,
Vec per t' ardhe e me u diftue.
Si Shqyptare qi kem' qillue:
Se jue Shkjau Ã¢sht tue u rrethue:
Per mbas beset qi kje vÃ».
Per te dekun e t' varrue.
Mark Milani urdhen kÃ¡ dhÃ¢ne
Qi me 'i here ushtrija e tÃ¢ne
Me u dynde sande prej Sutjesket;
E tue u shtrimun per rrÃ¢nze bjeshket,
Para drites me ndjehe n' Nokshiq,
Per me u shti mandej n' ********************q.
Prande', ashtÃ» si m' duket mue,
Duen Theke kambet edhÃ¨ shpejtue,
Punen Krenve m' u a diftue;
Perse ndryshe, vete po drue.
Se me shkue puna fort vone
Mund t' sharroje kjo ushtrija e jone.
KshtÃ» tha Marku. Me shosho' in
At here trimat bisedojn,
Edhe dÃ¡jn qi Marku e Beci,
Zhuke Isufi e njaj Stake Breci,
T' lÃªjshin shoket me placke permbrapa.
E t' u nisshin me t' mdhej hapa
Per Sutjeske, e ket dredhi
T' Komandarit t' Malit t' Zi
T' i a diftojshin me nji here
Ali Pashes e Krenve tjere.
E pse Marku s' kishte pushke:
E pa pushke, si n' mal, si n' fushe,
Sidomos ne kohe te luftes,
Pune e vshtire Ã¢sht me shkue rruges,
KshtÃ» i ep staku njat <>
Me fysheke e njat <>.
Qi 'i here Shkjaut per nen rradake
I a muer Beci edhe u dha krah
Por qi Staku n' ferre s' i la:
Pse, tue u nisun shoket me berre,
Pushke e allti aj zier prej ferre,
KÃ» ato Beci 'i here i treti,
Edhe i mÃªrr t' dyja me veti:
Pushken n' krah, alltin n' sylah.
Marku at herÃ© hjedhe koshin n' toke,
Edhe niset me tjere shoke,
Neper bjeshke, me dale n' Sutjeske.
Kur n' SutjeskÃ© trimat kan mrri
Te Ali pasha fill kan hi
E i diftojn si Mark Milani
Ushtris s' vet Ãªmer aj bÃ¢ni,
Me u nise naten per Nokshiq,
per me i shti Shqyptaret n' ********************q,
Rruga e shtiqe tuj u zÃ¢ne,
Tu' u a shti rrethin Ã¢nÃ© e m' Ã¢ne.
Ali Pasha m' kambe Ã¢sht cue
KrÃ©n e t' Pare aj kÃ¡ bashkue
E t' kan nise me kuvendue:
Si m' i a bÃ¢ e tek m' i a bÃ¢,
E ne e mbramet edhe kan dÃ¡,
Per Nokshiq ata me cÃ¡;
Por tue e lÃ¢nun nji forcade
Treqind vetesh n' Sutjeske dÃ©r n' nade,
Me PrÃªle Tulin, KomandÃ¡r:
Terri i nates, thone, Ã¢sht trathtÃ¡r !
KeshtÃ» punen dau Parija,
Edhe naten vija - vija
Per Nokshiq u nis ushtrija.

**WebMaster** **Postime** : 9044

T R I N G A

TÃ½, o Zot, te kjoshim fale !
Tash, qi zÃ» drita me dale,
Prej Nokshiqit c' po veton,
Peja e vogel fort gjimon:
Mark Milani po lufton
Mark Milani, Mark Milica
Po rreh <> edhÃ© <>
Prej Nokshiqit lak e m' lak,
Kah Shqypni e Karadak
Prap kan nise me u lÃ¡ sod n' gjak!
Se ky Marku, 'i trim i cartun,
Nat' n ushtrin e paska bartun
E na e qitka kah Nokshiqi,
Shkurres tue u pershkue si iriqi,
Mbasi besa 'i here kje vÃ»,
DÃ½ ushtrit mos me u trazue,
Hylli i drites per pa vezllue;
EdhÃ¨ e derdhka staje - staje
Neper gryka e neper maje,
Prej kah masandej mendote,
Mbasi afati i beses t' marote,
M' shpine m' i a lshuemun fulikare
N' at Sutjeske ushtris shqyptare.
AshtÃ» befas: si prej s' eperit
Ndo ' i here orrli i lshohet lepurit,
Kur n' ndo' i driz t' a kete sodite
NdÃªje harÃ»; edhÃ¨ me i qite
Shqyptaret n' rreth, e si n' ********************q
Bercake edhÃ© krapuliq,
Gjalle me dore Marku me i zÃ¢ne:
Nji me kthye n' shpi mos me lÃ¢ne,
Qi me u thÃ¢ne gjindes n' Shqypni,
Se c' kob bÃ¢ni Mali i Zi
Mbi ShqyptarÃ©, kur me furi
Aj pat msÃ½ Plave e Guci,
Mbasi dore Krajlat e Mbreti
I ki' n dhÃ¢ne me i shtrue nen veti;
Me u a vÃ» << kapicen >> m' krye,
GjÃ¢n e mallin me u a rrmye.
Se Shqyptaret po i qet n' dore gjalle
Mark Milani, kurrkund mÃ¡ll
Nuk e bÃ¢j, besa, ket fjale:
Se me i qite n' dore s' i kÃ¡ dale
As vete Mbreti te Stambolles,
Jo po i del sod Knjaz Nikolles,
Rreshke per buke e bÃ¢ sylah,
Pricet n' kambe e strugen m' krah.
Vec 'i frige, po, i mjeri e kam,
Se ky Marku n' at rragam
Tash po e bÃ¢n Nokshiqin dam,
KÃ» mbete tjeterkush nuk kÃ¡,
Pose ndo' i cull, do pleq e grÃ¡
Sa per t' rujte shpin e bagtin:
Tym per shpi pse mare burrnimi,
Mbasi u dha n' Nokshiq kushtrimi,
Se n' Sutjeske shkjau kishte dale,
Se Shkjaut vendin i a ki' fale
N' at Berlin Krajl edhÃ© Mbret:
Shka Ã¢ m' shtate vjet e m' shtatdhete vjet,
Pushken n' dore e zjarmin n' gji
Ne Sutjeske rrÃ¢ kan unji,
Zot per t' dalun ksajÃ© Shqypni,
Qi gjithmone hoq keq e zi,
Kah po e kisht' bota lakmi.
Se as ajo ushtrija e jone,
Prej Sutjesket nise mÃ¢ vone,
Se u nis Marku e muer perpjete,
N' at Nokshiq s' kÃ¡ enÃ© prispjete
Qi atÃ½ vendit zot me i dale,
EdhÃ¨ hovin me u a ndale
Ã‡etavet te Mark Milanit,
Kur te bÃ¢je me u djerge prej planit
Si lave ujqish nper rribe t' murranit
Jo qi tham un me mend t' mija.
Se edhÃ¨ atÃ½ po t' ndollte ushtrija
E Shqypnis, fort pune e vshtire
Se Nokshiqi pshton pa u plire,
Shpijat djege e gjÃ¢ja rrmye,
Me nji Mark shqype mbi krye,
Qi m' i kÃ¡ nja tete taborre
Tete taborre, rrfÃ© mizore,
Derdhe nper mÃ¢je e struke nder shkorre:
Njerz te lÃ©m, po, me arme ne dore,
regje ne diell, cangllue ne bore,
Te cillt per nen drrase t' krahnorit
Kan per zÃªmer ka 'i gÃºr vorrit !
AtÃ vec me vrÃ , me prÃ©,

vazhdon

**WebMaster** **Postime** : 9044

Me rÃ¡ placke si ujku n' ShndrÃ©:
Me t' a rrmye, po, dhÃ©n nen kÃ¢me:
Me t' lÃ¢ne hÃ» si hÃ»nin n' lÃ¢me;
Pse edhÃ© i mocmi 'i fjale kuvendi:
Lufton vendi e jo Kelmendi.
Jo, po pra: paska kÃªne shkrue,
Zi Nokshiqi sod me psue:
Zi me psue, keq me u shkretnue;
Pse sa nisi n' qielle me ague
Drita e bardhe e beses afati
I maroi, se c' t' i ndÃªj gati
Mark milani, mustakgiati,
EdhÃ¨ ushtrin me 'i zÃ¢ lugati
N' at Nokshiq c' t' a kÃ¡ ndersye,
Hovin aj c' t' i a kÃ¡ shperthye,
Per me vrÃ¡, po, e per me prÃ©,
Per me djegun gÃºr e dhÃ©:
Fill n' Sutjeske ata me dale,
Shqyptaret per me i zÃ¢nun gjalle,
Me u hjeke armet, keq me i shnderue,
Knjaz Nikolles rob me ja cue:
Knjaz Nikolles, po, ke Cetina;
E mandej aj vete nder shkina,
M' sÃ½ <> petull ndÃª,
Dredhe mustakun kacadrÃª,
Me u levdue, fort me u krenue,
Me zÃ¢ne qielle e me zÃ¢ne dhÃ©:
Se mÃ¢ trim se mue nuk kÃ©,
Kah bjen dielli e hÃ¢na lÃ©.
Si me krisme e me zhaurrime.
Me rropame e bumbullime
Shkpute nji rreshpe vetlla s' malit
Poshte rrmores shamet zallit:
KshtÃ» ushton gjama dÃªs e planit,
Kah ushtrija e Mark Milanit
Mbi Nokshiq lshon me furi,
Vendit shkaperderdhe flauri:
Si atÃ¡ korbat nper ajri,
Kur, tue i pÃ¡ n' kullose nper are,
T' kete qite m' ta ndo 'i pushkatÃ¡r.
E sikÃºr njetÃ gjutare,
Me shumice qi dale per gjaje
KrÃ©s njaj pylle a njaj ograje,
Larg shoshoqit hallakate
E tue krise e tue hukate,
Zagaret tue ndersye pÃ¡ dÃ¡,
Per rreth vendin shkojn tue e lÃ¡,
Per me trÃªme bishat nper pisha,
Per me trÃªme derrat nper ferra
EdhÃ¨ shokvet, ngujue n' prite,
Per shÃªj pushke m' shtek me u a qite:
Malazezt kshtu krÃ©s s' Nokshiqit,
Shpirtin ferre si lkure iriqit,
Tue vikate, tue hallakate,
Hine me djegun tbana e stana,
Me djege shpi e me djegun gji,
Me thÃ¡ vithnat me bakti,
Ã‡aklat me plackite nper shpi:
KtÃ» nji ti, atjÃ¨ 'i kusi,
Kndej nji zhange, andej nji opange,
Tlyen e djathe, sheka t' pa rrathe,
Kallamoq, grune e tagji:
AtÃ½ - ktÃ» tue vrÃ¡ ndo 'i fmi
RÃ¡t ne shtroje, a ndonji plak,
Qi s' don gjÃ¢n me lshue pa gjak:
Me u vrÃ¡ don me Karadak,
Me 'i kubure t' pa kandak,
Njanit sÃ½ verbue, krejt mbete !
Dyndet tymi rÃª perpjete,
N' flake e n' shkendija lkuqe rri shpati,
Mnderet m' kambe me t' u ngri shtati !
TrÃªme baktija mÃ¢rrin malin,
Hikin gjindja mÃ¢rrin zallin,
Ngasin grÃ¡t neper errmore,
Djepat m' shpine e fmin per dore:
T' mjeret e vocerr tue lotue,
Neper terr tue zÃ¢nun m' thue,
Ã‡o e rrxo, po, si njato rikat,
Kur bÃ¢jn hapin me shpejtue !
Rande me cakla ngarkue cikat,
T' giate comagen n' dore shterngue.
Shkojn tue u grahe, qyqet, bagtivet,
Qi kan mujte me u pshtuem urdivet
T' Mark Milanit. QÃªjt e stanit
Para e mrapa me t'mdhej hapa
Shko e eja e gjÃ¢n avit:
NjÃ¢' n avit, tjetren turit,
Reshi tufe, e mandej nzit
Me u grahe kambve, me hitate,
QÃªjt bari si e kan zanÃ¡t:
Thue se 'imend edhÃ© atÃ vete
I' n tue e diejt, po, qÃªjt e shkrete,
Se po mÃ»jt tÃ½ Shkjau perdhuni
Ndonji here me t' zÃ¢ne perfundi,
Aj t' vÃªn m' zÃªmer gÃºr e krep,
Me gÃºr t' pushkes lkuren t'' a rep
T' a xjerre shpirtin per gazep !
AtÃ½ - ktÃ» ndo 'i plak i mbetun,
BÃ¢ dyfish e m' shkop peshtetun,
Kaliboc ndo' i kalamÃ¢,
Shifet rruges kah hece tue fshÃ¢,
Me nji dÃªm a kÃ¡l per lakut,
Brishtun kthetrash s' Karadakut.
EdhÃ¨ tash e mbasandej
Prej nji fshati n' fshat pertej
Vrrasin grÃ¡t, sa kurr kan n'krye:
Ah hik, dhÃ©, se Shkjau kÃ¡ msye !
E sikur, ndo' i kalamÃ¢
Tue kthye n' mbramjet n' shpi me gjÃ¢,
Rruges shkon lisat m' gur tue gjuejte

**WebMaster** **Postime** : 9044

Mbrende kÃ» struke t' jene zogjt me bujte,
TrÃªmshim zogjt prej lisash dalin,
E nji fushen, nji merr malin,
Neper muzg fershllojn me flete:
KshtÃ» Nokshiqasit e shkrete,
Mbrende nder shpija qillue fjete,
Kur nper mal zÃ» Shkjau me djege
Ka' ashtÃ» gjinden ndiejn tue brite,
Koder m' koder tue gerthite,
Rrezga - bjezga m' kambe jane cue,
Mbathe e zbathe si kan qillue,
GjÃ¢n e gjalle edhÃ© vÃ» para
Vrap nper prroska edhÃ© nper ara
Marre kan hiken drejt Sutjeskes,
Kah mendojn se terthuer bjeshkes
Kan me ndeshe m' ushtri shqyptare,
Qi me i mbrojte prejt frotes barbare
T' Mark Milanit, zogut t' shkines,
Qi u rÃ¡ befas per mbas shpines.
Ngasin, vrrasin e dihasin,
NjÃ¢ni tjetrin m' Ãªmen thrrasin,
Gjindes s' vet mos me u largue:
Me u grahe kambve, me shpejtue,
Hasmit ShkjÃ¡ per t' mÃ»jte me i pshtue.
Kur, qe, shkjau, si drita duel,
BÃ¢n e shef aj per kundruell,
Se si gjindja vÃ» jÃ¢ne n' t' hikun,
Baktish vithnat si i ki' n shpikun,
Se c' t' kan nise at here me shti
M' gjinde t' ngrate edhÃ© m' bagti,
Si me gjuejte shkerbÃ© n' lisni !
KtÃ» vra 'i plak, atjÃ¨ nji fmi,
Ktej nji grue, pertej nji dhi:
Dike deke, dikÃª varrue:
NjÃ¢' n lsho m' prroske e tjetrin m' prrue:
Mendt e krÃ©s me t' u dermue !
Lshojn Shqyptaret bagtin at hera,
Hjedhin plackat neper ferra,
EdhÃ¨ vrap hikin si era:
Njani shkorres, tjetri rrmores,
Kush i ure e kush terthuer,
Pa kqyre driz, pa kqyrun gÃºr,
Vec si t' pshtojn prej Shkjaut mizuer.
Se c' t' u dha brima e ulurima !
Se c' t' u dha gjÃ¢ma e piskama !
Fmija vrrit, nanat gerthit;
Ã‡ikat kjÃ¡j e nuset fshÃ¢j,
FshÃ¢j e kjÃ¡j pre' atij gazepit !
Here rri e struku mbas ndo 'i shkrepit,
Mbas ndo 'i stomit, mbas ndo 'i rrapit;
E prap lshou mandej n' pike t' vrapit,
ShkapercÃ¨ ledhe e gardhiqe,
EdhÃ¨ zhduku neper rrmiqe,
Nper rreshpoja, kodra e brigje,
Pushkvet t' Shkjaut vec si me u pshtue.
Turite gjedhet e terbue,
Bishtin hÃ©ll mbi shpine shtangue,
Hidhen, ngasin, mÃ¢rrin shpatin,
Hingllojn mazat, shkrefin vrapin,
Marrin malin dhÃªn e dhi:
E nji plÃ»hen nper ajri
Ã‡ohet njegull, qi, perzi
Me njat tym t' agushte, te zi
Tbanash s' djeguna e mbi krye
NdÃª, s' te lÃªn me pÃ me sÃ½;
Si na kurr me sÃ½ mos pashim,
Kahdo ardhshim, kahdo rashim !
Ke, qe, sod ofshe ! me pÃ¡
Po na duhet, si nji ShkjÃ¡
Aj po mujtka me na vrÃ¡
Per shÃªj pushke, e flakadÃ¢
Me na djegun trollin t' one,
Me na i rrmye dhÃªnt me kumone;
Edhe shkinat e Cetines
Plackat t' ona m' i a vÃ» shpines,
Porsi mushka, e lak me lak,
Me i qite tej ne Karadak:
E t' u talle shoqe me shoqe,
Ato mrÃ»me Kollomoqe,
Me na shÃ¡, n' shpote me na vÃ».
Njana tjeters t' i u levdue:
Se kaq shpija burri m' dogj:
Kaq Shqypatare kso jete m' hoq:
S' kÃ¡ mÃ¢ trim se njiky Ãªm - shoq !
Por nji cude un jam tue bÃ¢.
Per njat shpi tej n' at shullÃ¢,
Mshile dritsoret, dyert avite,
Qi si rishtas dÃ¡n godite
E po ndÃªjka tym tue qite:
EdhÃ© m' paska 'i vathe per bri
Plot me dhÃªn e plot me dhi,
Me 'i qÃªn n' stel, uk i terbue,
KÃ¡l e gjedhe ne katue:
Nji pende qÃ© lidhe krye per krye,
Bukuri me u pÃ¡ me sÃ½:
Nji pash brynat hÃ¢ne ngerthye:
Nuk kÃ¡ djerr, jo, as nuk kÃ¡ qerr,
S' kÃ¡ tavig qi mund t' i theje:
Pesmdhete qese blÃ© ne Peje !
Prap, si 'i mot c' do tjeter mot,
Grune n' hambÃ¡r, kotecat plot,
Si mÃ¢ i miri n' Plave e n' Hot.
Me gjithkta kush s' Ã¢sht t' u pÃ¡,
Poshte perpjete atÃ½ tue ngÃ¡,
As me cakla m' shpine ngarkue.
Per me hike e per me pshtue
DhÃªn e dhi, lope edhÃ¨ qÃ©:
Sado qi tash shkina e shkjÃ©
Asaje shpi fort na i jane qase:
ShkjÃ©t me arme, shkinat me thase,
E me strajca, kosha e zhaba:
Si zanÃ¡t qi u kÃ¡ lÃ¢ne baba,
Me mbajte cullt me gjÃ¢ te huej,
DÃ©r t' u hece kunglli mbi uje.
Porse kunglli, si po thone,
Aj s' po hecte mbi uje gjithmone...
Vec, po, 'i vashe un jam tue pÃ¡
Vashe te rÃ© n' xhublete te bardhe,
Me nji rube rreth ballit ardhe
Qi mje m' vetlla m' i kÃ¡ rÃ¡;
E derdhe floket jashta shamis,
Dale me paska m' dÃ©r te shpis,
Njanin brryl m' ballnik ngujue,
NdÃªjka e kqyrka m' kÃ¢mbe harÃ»
Si Nokshiqi rrin t' u kalle,
Placke si bÃ¢het gjÃ¢ja e gjalle:
Si nper prroska, rrgalle e zÃ¡ll
Jesin dekun grÃ¡ e femij
Per nen plume t' Malit t' Zi.
Por se prap kurrkund neshtrasha
Mue s' a dÃ¡n, ka' e shof m' at dere,
Se kÃ¡ menden me hike vasha
E me u bÃ¡ ajo me shoke tjere,
Per t' pshtuem vete edhÃ© bagtija,
Pa t' cillat s' kÃ¡ t' gjalle Malcija.
A thue, ZÃ¢ne, mos kjofte premtue !
E rÃ© vasha tue qillue,
Mos te ket ajo gabue
Me ndo' i ShkjÃ¡ me u miqasue;
E prandej, n' uzdaje te mikut,
S' dahet shpis as carranikut
E harÃ» m' rri pshtete ke tbana?
Pse edhÃ© t' mire po e kisht' bÃ¢ nana:
Ardhun shtatit si <>,
SÃ½nin hÃ½ll, ballin si hana,
Dishka njethe si molla m' rrÃªm,
Si ajo lulja shperthye m' gÃªm:
Qi ke dale m' kÃ¡ ashtÃ» te dera,
Sikur bÃ¢n me cile prandvera;
Sikur bÃ¢n dielli me dale
Neper aha, brej e hale:
Kaq gjÃ¢ t' mire Zoti e kÃ¡ fale !
Mos e thuej, bre burre, at fjale !
Se per lila e karajfila,
Per zymyla e per bylbyla,
E per gurra neper curra:
P' r ato hije neper vrrije,
P' r ato flutra neper zalle:
Pasha Ore e Shtozovalle,
Pasha t' rijt e pasha veren,
Per sa bjeshke e lule bleren.
MÃ¢ fisnike 'i vashe s' e kÃ©,
Kah ndrite hÃ¢na e dielli zÃ© !
Se edhÃ¨ ndolle, bre, kÃ¡ shqyptare.
Fisit t' mire, e deret bujare:
Vete e bija e Ule Keqotes,
KÃªne gjithmone ky buka e botes:
N' zÃ¢ per pushke, urti e fjale,
Lype n' kuvend e pvete n' XhibÃ¡l:
Korite s' kÃ¡, jo, tate e nane
Sa kjene gjalle e shpirt pa dhÃ¢ne,
Jo korite kjo sod per s' dekuni
Tate e nane tue u kalbe ne vorr !
Qi i kan lanun plang e shpi,
Toke ne mal e toke ne vrri,
Vathin tok me dhÃªn e dhi,
Si mÃ¢ i miri ne Malci.
Se as kend t' vetin Tringa s' m' kÃ¡:
Tringe m' i thone, po, asaj bi malit:
Vec Tynzone edhÃ© nji vllÃ¡,
Njat Curr ulen, pika e djalit,
Po, me i prekun kryet me trÃ¡
Qi ajo e don si sÃ½t e ballit:
E qi as fat me i qite s' desht vedit,
Virgjineshe por ndÃªje kÃ¡ n' voter
T' t' et, per t' pasun vllÃ¡n per s' ngiatit

vazhdon

**WebMaster** **Postime** : 9044

Qi m' i u bÃ¢ kjo nane e moter.
Vec orzeze Tringa m' kisht' lÃ©,
Me i u dhimte gurit e drunit;
Pse i vllaj vjet, tue u gjuejte me ShkjÃ©
AtjÃ¨ n' bjeshke per pune t'hoqunit
Me dÃ½ plume kje varrue:
EdhÃ¨ tash, qe, mbushet vjeta,
Se rri n' shtroje tue lingue,
Pa mujte kurr me u cue m' kambe t' veta.
Nate e dite motra tue fshÃ¢,
S' kursen shtek as s'kursen pare:
I suell mjeket kÃ» i' n kÃªne mÃ¢ n' zÃ¢,
BlÃ© melhÃªme i kÃ¡ edhÃ© bare.
Por i vllaj mÃ¢ mire nuk bÃ¢ni,
Fill, i mjeri, Ã¢sht shtri per deke.
EdhÃ¨ jerm flet me 'i gjymse zÃ¢ni:
Vec qi nisÃ© s' kÃ¡ enÃ¨ me hjeke.
Marre mendsh Tringa asi gazepi,
Nate e dite i rri te kryet:
Si ajo nana fmis ke djepi:
E as kurr, s' mjeres, s' i teren sÃ½t.
S' han, as s' pin, as fjalÃ© nuk flet;
Sa per t' prite miq e kumare,
Ndonji shoqe con e thrret;
GjÃ¢ne radite neper rrogtare.
Por, kur drita at here tue gdhi
Nise kÃ¡ Shkjau vendin me carte,
Stane e tbana me i bÃ¢ hi,
Hike kan shoqet e rrogtaret,
Vrap tue shkue nder shpija t' veta,
Gjindes s' vet per ngiat m' i u gjete:
EdhÃ¨ kshtÃ» tash Tringa e shkreta
Qyqe n' shpi me t' vllÃ¡n kÃ¡ mbete.
Mendsh si mÃ¢rre ishte per vllÃ¡,
M' kambe dikÃºr cohet e mjera,
EdhÃ¨ del ne dere me pÃ¡,
PalÃ¨ 'i here se c' isht' potera.
E kah qiellin shef n' tym mlue,
Kah shef zjarmin poshte tue zbrite,
Edhe pushken ndien tue vlue,
ShkjÃ© edhÃ¨shkina shef tue u avite:
Shef Nokshiqasit ke ngasin,
Rrege e prroska n' gjak t' u plire:
Ndien si cullt e grÃ¡t gerthasin,
S' epri Shkjau ka 'i gjuen pa mshire,
EdhÃ¨ atÃ½ me hike i epet,
Kamben zbathe e sido veshe,
Rruge pa rruge me kalue repat,
Me shoke t' vet ajo me u ndeshe.
Por nder mend qe po i bjen vllau:
Si un tash vllÃ¡n vetun m' e lÃ¢ne ?!...
M' shtroje rÃ t me m' a prÃ© Shkjau,
Pa mÃ»jte kush ndihme m' i dhÃ¢ne?!
EdhÃ¨ hovin ndale e kÃ¡.
Por, kah zhduken fushes e shpatit
Vrap Nokshiqsit tue ngÃ¡,
Te perqethte atÃ½ i bje shtatit:
Pse trÃ»c para mendes s' saje
Shtrohet kobi qi isht' tue e gjetun,
EdhÃ© shef, po, se mÃ¢ uzdaje
Ne ket jete per tÃª s' kisht' mbetun.
Shoket e vet kush hike, kush deke;
Zbritu s' epri shkjau mizuer:
Vllau i vetun n' shtroje tue hjeke;
Qilla e nalte e toka gÃºr,
Kuej m' i u pshtete?... kah me shpetue?...
N' djerse te ftofte i rihet balli;
Per ure deres njÃ¢' n brryll ngujue,
N' gjak lÃ¡ i duken mali e zalli.
Don me kjÃ¡; me kjÃ¡ nuk mundet:
Dishka fytin i a zÃ» njak.
Per nen parsme zÃªmra i lkundet,
Prej trishtimit i pike gjak.
Kah t' i a maje?... shka te bÃ¢j e mjera,
KshtÃ» lshue dore prej gjithkuej?
ZÃªn e yhote me vedi at hera.
Un vec n' shkosha me u mbyte n' uje!
Se Shkjau vllÃ¡n tash po m' a mbyte:
Drita e sÃ½ut per deke aj shtri!
Mue tash po m' verbon t' dy sÃ½t,
Rob tue m' mÃ¢rrun n' Mal te zi:
Me turpnue, po, un nane e tate,
Nane e tate n' vorr me i korite,
Me zi ftyren vllaut te ngrate,
Marre fisit un me i qite !...
Po si mordja me m' harrue ?!
Nane e tate tue u kalbe nen dhÃ© !
Vllau, qe 'i vjete, ne shpi vorrue !
Qyqja moter rob nder shkjÃ©,
Me bÃ¢ kryq kjo ne tre vend,
Vedit me i a njitun shkine,
N' gjÃ»he te huej me zÃ¢ne kuvend,
Me sherbye n' ShkjÃ¡ si robine !
Si s' u shkputka 'i buze prej malit,
Per nen vedi mue me m' zÃ¢ne;
Si s' m' gjoi moti bjeshkes a zallit,
Me t' pshtue erzi, o e zeza nÃ¢ne !
E qe tash andej pertej
Nper do aha e lisa t' mdhej
Zi nji tym nise rÃª me u cue,
Po nisÃ© flaka me vezllue,
Ndihen shkjÃ©t si ujq tue ulrue,
Tue vikate, tue u hallakte,
Fort tue u dhÃ¢ne, fort tue u perpjeke,
Kah i a hine shpijat me djege:
Edhe shkinat poshte - perpjete
Nga nper zalle e nper rrgalle.
Thirr shoshoqes lare e m' lare.
Tue u zgerdhi, tue bÃ¢ potere:
Here tue u shÃ¡ e here tue u talle,
Kah po ndjekin gjÃ¢n e gjalle:
Qi terbue hikin lak m' lak,
Per me i zÃ¢ne e me i qite n' lak
E me i nise per Karadak,
KÃ» po hahej buke e gjak.
Si ajo suta shoqesh dÃ¡
E n' blerim t' njethte ajo rÃ¡,
Lshohet zhgjete e turrshim futet
Mbrende ne breshte, tue u dridhe prej tutet,
Kur gjuetari m' tÃª kete shti,
Per pa mÃ»jte por m' toke m' e shtri:
NjekshtÃ» bredhe kÃ¡ Tringa n' shpi
ZbÃ© si qiri, buzet xi,
Kur kÃ¡ pÃ¡ zjarmin kundruell
E kÃ¡ pÃ¡ se Shkjau ish' hulle.
Hin me turr, e pa diejt gjÃ¢
N' at trishtim se c' isht' tue bÃ¢
Me shul deren kÃ¡ merthye:
Thue s' din Shkjau si m' e shperthye...
Qi kurrgjÃ¢ atij mÃ¢ per dore
Nuk i vjen, se dyer me thye,
Shpija e tbana me bÃ¢ rrmore:
E mrrudhet e m' kambe shtangue,
Djerrun sÃ½t, t' perqethte tue i shkue
Neper shtat e tue merdhite,

vazhdon

**WebMaster** **Postime** : 9044

i t' isht' plajmi bore tue qite,
Rrin harÃ» mbrenda shpis s' vet,
Porsi t' ishte nji shauret.
Vec, tue krise zhurma e potera,
N' lak pertej, sÃ½t hera - hera
Si hajnisht i dredhe kah dera:
SÃ½t i dredhe e prap i bredhe
Para vedit me shpejti,
TrÃªmshim tu' i rrot' llue np' r ajri,
Ka' ajo shef se e vetmja uzdaje
Me i pshtuem vllau e erzi i saje,
Po ishin vec njato pak drrasa
T' breme krijet e t' tane plasa:
E qi as giate puna s' do t' vete,
E ato Shkjau do t' i shperthete !
Prej t' kobshmit trishtim qi kÃ¡,
N' shpi gjithshkafja i duket ShkjÃ¡;
ShkjÃ¡ vargoni, e ShkjÃ¡ <>,
Koshi ShkjÃ¡, e ShkjÃ¡ kazani,
Mark Milan carku i duhanit:
Magja shkine, e shekat shkina,
Shkina rraqet vjerre nper kthina.
E si ngusht kÃºr gjindet nieri,
Ati i epet si pa hiri
Me thirre: Nane ! kshtÃ» Tringes s' shkrete,
Pa kend ndihme, o zot! n' ket jete,
Mnderet goja rreshke e idhnue,
Qyqe vetun n' shpi ngujue,
Me nji vllÃ¡ fill tue marue
Kahere ftofe te mjerit kama !
AtÃ½ n' mend po i bjen e ama;
EdhÃ© i bÃ¢het se po e shef,
Per ure voters zane m' njÃ¢' n tef
Shi kÃ» ajo zakon dikÃºr
E kisht' pase me ndÃªjun, kÃºr
Mazen m' zjarm me luge perzite,
E qi Tringes, kur fmi enÃ¨ i' te,
Aq fort anda pase i a ki' te.
EdhÃ¨ nise disi m' i u njalle
N' shpirt uzdaja, e me i u kalle
Rrezja n' sÃ½ e mollza m' ftyre,
E at ure votre m' nja tue kqyre
Ah, moj nane ! po i thote: kÃ» jÃ© ?!...
As s' po shef se shkina e ShkjÃ©
Po duen Currin me na prÃ© ?!
Por nana isht' t' u kalbe nen dhÃ© !
Kush s' i gjegje, jo, Tringes s' shkrete,
Vec se i vllaj... me Ã* gjame te lete !
N' at gjame zÃªmra i shkrifet n' vÃ¡j !
E tue dnese, lott tue i shkue rrkaje,
Harrue vedin edhÃ© ShkjÃ¡n,
S' mendon tjeter vec se vllÃ¡n:
Edhe shkon e i rri te kryet.
Puthi ballin, puthi sÃ½t:
Ftyren laja n' lot si rrkaja
Laja n' lot te sÃ½vet t' ballit !
Aty jemi po i del djalit,
E ka' ashtÃ» ndien tue i pikue
Dishka ftyres, rrin tue mendue,
Se po Ã¢sht cirka tue cirkue
E se jashte isht'tue rÃ¡ shi,
Me 'i zÃ¢ t' mÃ¢rret e si n' merzi
Vedmevedi thote: PerzÃ¨t !
Mori shpija metshi shkret !
Urth e Lmashk per rreth u mlojshin !
Breve e gjarpen n' jue u perftojshin !
Si kaq shpejt ju me pikue ?!...
M' voter cirken me m' a lshue ?!
Jo, mor vllÃ¡, motra i kÃ¡ thÃ¢ne,
Se ato cirka shiut nuk jane
Qi nper hatlla pikojn m' voter:
Por jane lott e s' ate moter !
At here vllau, bÃ¢ dhÃ© ne ftyre,
SÃ½ per sÃ½ motren po e kqyre,
Me do sÃ½ krejt cangullue!
E lete doren tue i a lmue,
Si n' kllapi i kÃ¡ ligjirue:
Po ti, moter, pse me kjÃ¡ ?!
ZÃªmren dÃ½sh pse me m'a dÃ¡,
Tash qi m' erdh shpirti me dale,
FrÃ½ma n' zÃªmer tue m' u ndale ?!
Po a lÃ¢ne t' paskam me hjeke zi ?
T' paskam lÃ¢ne pangrÃ¢ne, pa pi,
Veshe e mbathe edhÃ¨ stoli
Jo si shoqet ne Malci ?!
A se fole t' paskam un rande:
PersÃ¨ ti 'i cike e pa nane,
Sa vale t' kÃªnka i vetmi vllÃ¡,
Huj' per burre, ndoshta, me t' rÃ¡ ?!
Motra doren m' balle i a vÃªn,
Amel fjalen c' po i a kthen,
PastÃªn vllaut t' i a strukun krahit:
AmanÃ¨t, moj njomza e ahit,
Po kÃ» jÃ© ?... shka jÃ© kah thue ?...
Po a kaq jermi t' kÃ¡ ngushtue ?...
Se tÃ½ motra s' t' u martue,
Per pa u kalbe ajo nen dhÃ© !
Kurr mÃ¢ rande se sod fole s' m' kÃ© !...
Tjeter tate nuk kam as nane:
AmanÃ©t, mos me m' pase rande,
Per nji fjale qi due me t' thÃ¢ne !
QÃ½sh, mor vllÃ¡ qe, tash nji vjete
Nuk t' u njom ky shtat i shkrete ?!
Qysh s' t' u mkam ky trup nji hera,
Sa me u cue me dale ke dera ?!
Si s' t' u thÃ¡ motra, e thaftÃ© vera !
E thafte vera, si e kÃ¡ thÃ¡ !
Po un qÃ½sh shkoj me ndÃªje rob n' ShkjÃ¡ !
Vetllat Curri atÃ½ kÃ¡ vrÃ¢,
E si 'i here mÃ¢rrtas kÃ¡ fshÃ¢,
Po i thote moters per nen zÃ¢:
Po ti, Tringe, shka jÃ© kah flet ?
Rob ne ShkjÃ¡ tÃ½ shka po t' qet.
Na n' Nokshiq, Shkjau n' Karadak ?...
S' te lshon fisi, jo, pa gjak,
Me t' robite, me t' cue nder shkjÃ©,
EdhÃ© pse un t' kalbem nen dhÃ©.
Motra, lott me rube tue i fshi
Ah, mor vllÃ¡ ! po i thotÃ© n' dashtni,
Ndoshta jermi s' t' lÃªn me ndi
Si vlon pushka n' mal e n' vrri:
Se sod Shkjau n' Nokshiq ka hi.
Ku po bÃ¢n t' madhe kerdi,
Shpija e stane tue i bÃ¢ hi,
Tue plackitun dhÃªn e dhi,
Tue vrÃ¡ pleq, e grÃ¡, e fmi !
N'at fjale Curri se c' asht xi,
E me 'i zÃ¢ me t' zi me u ndi,
Po i thote moters si n' kllapi:
Paska hi, thue Shkjau n' Malci ?
Po n' Nokshiq, po i thote e motra
E shi tash zbriti nder kodra,
KÃ» po djege aj gÃºr e dhÃ© !
AtÃ½ Curri se c' Ã¢sht zbÃ© !
Kthellte nji here se c' kÃ¡ gjimue !
Per rrshit <> sÃ½t i a kÃ¡ lshue,
Tash nji vjete n' kÃ»j ajo vjerre !
EdhÃ© sÃ½t nisin m' i u erre,
Fija e mendes nise m' i u djerre:
Po zÃªn fryma me ju ndalÃ©,
Sa me t' zi m' i u ndie kto fjale:
Zot, mÃ¢ zi se njekshtÃ» a kÃ¡ ?...
Ndore t' ande paca rÃ¡ !
E sjelle mare, shtrihet per deke,
EdhÃ© nise kÃ¡ atÃ½ me hjeke.
Tringa qirin shpejt e kalle,
E xi n' ftyre, bÃ¢ karabojÃ©,
MÃªrr e i bÃ¢n me te kryq m' ballÃ©.
Tue thirre Krisht e tue thirre Zoje,
DÃ©r qi vllaj per t' mbramen herÃ©
Hoq e u dÃ¡ kso jete s' mjere.
Ã‡' po bÃ¢n Tringa e mjere t' u lvyre
Rroke kÃ¡ vllÃ¡n e ftyre per ftyre
Puth e kjÃ¡j e me lot lÃ¡j;
Dnes e fshÃ¢j e shkrifu n' vÃ¡j:
Dhimet zÃªmra ka'i pelset,
Per at kob te zi qi e gjet !
Por, tue kjÃ¡, tue dnese mbi vllÃ¡,
Nise me vedi me mendue,
Se vllau petkash duhej ndrrue,
Se ne vorr aj duhej cue,
Nane e tate kÃ» i' n kÃªne vorrue.
Vec se prap ajo u mendueka:
Mire se vllau petkash u ndrrueka,
Por si i bÃ¢hej me e shti n' dhÃ©,
Jashta Shkjau tue djege, tue prÃ©,
Shoket kush mbete, kush hike e trete,
Vetun qyqe un ne ket jete ?...
E lÃªn vaj' n e mÃ¢ nuk kjÃ¡n:
Vec harÃ» tash kqyre te vllÃ¡n,
Tash kqyre hatllat, tash kqyre caklat
Para e mbrapa, e tej n' ode tjeter
Ndo' i figure a 'i plis te vjeter,
Kurrkund sÃ½ 'n ajo pa e ndale:
Here, harÃ» e ashtÃ» pa fjale,
Sodite oden fund e maje,
Thue po kÃ¡ kund fare uzdaje,
Se po Ã¢sht kush qi me i ndihmue.
Por gjithshkafja n' ode rri shue:
Hije deket e kÃ¡ mlue,
Si nji vorr te kisht' qillue.
Nise atÃ½ ajo me u frigue
N' at vetmi, e me mendue
Shka per t' dekun kish' pase ndie
Tue kuvende, sa kisht' kÃªne fmi,
EdhÃ¨ 'i djerse e ftofte e mlon.
M' voter flaka kah fershllon,
Kah ndien Ã»nen m' zjarm tue cijze,
Neper hatlla mijt tue lvize,
Te perqethte asa' i shkon shtatit,
EdhÃ¨ shpinen mÃ¢ per s' ngiatit
Murit t' vrashte i a njeshe. Kahera
Asht tue u mate me u cue, e mjera,
Me dale n' Ã¢ne, kÃ» zanÃ¡t
Asht n' Malci me ndÃªjun grÃ¡t,
Per me zjerre petkat e t' vllÃ¡t
Por me u cue nuk Ã¢sht tue mÃ»jte:
Dishka dron vendit me luejte.
Shkrumue buzesh, irnue ne ftyre,
DÃ©r t' vllÃ¡n Ã¢sht tue drashte m' e kqyre.
Harrue kÃ¡ Nokshiq e ShkjÃ¡,
Shpijat djege, vendin n' gjak lÃ¡:
Keq rrethuem e kÃ¡ mjerimi,
Kaq hype tmera e hype trishtimi !
KÃºr, qe, 'i vigem ndien perjashta
Nji cete shkjÃ© po mlidhshin kashta,
Per me i dhÃ¢nun zjarm njaj shpije
Pak pertej, nalt te nji hije.
Ndien at vigme e flakron m' kÃ¢me

vazhdon

**WebMaster** **Postime** : 9044

Friget tue rrapllue me dhÃ¢me,
EdhÃ¨ futet n' ane tjeter,
KÃ» po kishte 'i kashÃ» t' vjeter,
E mbi trÃ©n nalt n' hatlla t' epra
Nji gallushter, cile nper qepra,
Aq te vogel, n' cilla t' mdhÃ¡
Me t' zi nieri mbrende me u pÃ¡:
E fluturim ajo tue ngÃ¡,
Mbas kashÃ»nit shkon me hi,
Kin' me u strukun per rranze ti
Kin' po pshton prej Malit t' Zi:
Qi nper flake e tym te zi
Mi as bunger pa gjete s' lite,
Jo se mÃ¢ njerzit s' po i gjite,
Qi nper shpi mund t' strukte ezgjeti...
Por, enÃ¨ pau ule, me veti
ZÃªn e thote: PÃ¡sh t' Lumin Zot,
PersÃ¨ t' mshifem ketÃ» kot ?!
Ã‡' m' duhet jeta sod me sod ?!
Nane e tate tue u kalbe nen dhÃ©
Vllau i vetem deke mbi dhÃ©:
Ã‡' m' duhet jeta kish t' a di ?!...
A vec sa per t' shkuem n' Mal t' Zi,
Faqe t' zeze vedit me i shkrue,
Fis e giÃ»he e FÃ© me ndrrue,
Nane e tate un me marrue:
Me i' xi ftyren vllaut te dekun
Me njihere porsa kÃ¡ hjekun?!
Jo, per Zotin! lavdi Zotit !
Se mÃ¢ Tringa per mbas sotit
Gjalle 'i cas s' do ajo me kÃªne.
Por, persÃ© p ' r 'i nieri t' kshtÃªne
Me mbyte vedin s' e ep Feja,
Vete do t' dal, po, gjofti rrfeja !
Balle per balle me u gjujte me ShkjÃ¡,
PerdhÃ»ni m' e bÃ¢ me m' vrÃ¡:
Mue me m' vrÃ¡, po, n' gjak me m' lÃ¡:
Por jo kurr ne Karadak,
Vec ketu, shi per nen prak
Te deres s' eme. Jam bi malit:
S' bÃ¡j un marre per s' te gjallit !
Zot, mishrire te keshe per mue,
Per shka vete mund t' kÃ©m gabue
Ne ket jete, hiri a pa hiri
Shtate here n' dite kÃ» fye edhÃ¨ i miri !
Ti edhÃ© m' ep force e fuqi,
T' mos t' i lÃ¢ vedit kori.
Se un t' rijt t' Ãªm nuk po e bÃ¢j fli,
Per t' m' dale kanga n' Male t' mdhÃ¡;
Por per erz, per FÃ©, per vllÃ¡,
Deke mbi dhÃ© qi mbetun m' kÃ¡,
Me m' i a prÃ© kryet shkjau per s' dekuni,
Mal e fis me na i korite !
Deh ! Ti doren me m' a njite
Ne ket t' mbramen per mue dite:
E mos lÃªn, jo, gjalle me m' qite
Shkjau ne dore ! E fill n' ode t' burravet
Flakron Tringa, i vllaj per s' dekuni
KÃ» ishte shtri, e << huten >> s' eperi
Hjeke prej kÃ»j' t per nen sergji:
Mbrende fyshekun i a kÃ¡ shti:
Kater tjere i qet m' nja' n bri;
Per nen rryp njeshun per i:
U ep flokve nen shami:
EdhÃ¨ para se me dale,
<> n' dore, bÃ¢ giÃ»nin pale,
Asht ule, vllÃ¡n kÃ¡ puthe ne balle,
KÃ» po merr e i thote me mÃ¢ll:
Fort mos m' u merzit, mor' vllÃ¡ !
Pse, kur t' nise dielli me rÃ¡,
Tash po vjen Tringa me t' pÃ¡:
Me ndÃªje bashkÃ© moter e vllÃ¡:
Prej shosho' it m6a kurr me u dÃ¡ !
EdhÃ© vasha m' kÃ¢mbe Ã¢sht cue,
Ndihmo, Zot ! ShÃªjti Shna Ndue !
Vete me vedi thote nji hera,
E msÃ½n turr drejt e kah dera.
Sa me huj deren kÃ¡ hape !
Se aspak vasha nuk m' Ã¢ zmbrape !
Por sÃ½' n zjarm, vetllat ngerthye,
Dredhun ruben ure me sÃ½:
Si selvija shtatit ngrefe,
N' mes t' oborrit i a kÃ¡ befe,
Per mbas ijet << huten >> mshefe.
Kur qe, se njaj Gjur Kokoti,
Si me e hÃ»me qi kisht' nise Zoti
Unen n' dore tane tym e shkndija,
Dirgjet shpatit si duhija,
Tue marre shtekun me t' mdhej hapa,
Me dy t' Vasoviqas mbrapa,
E mÃ¢ larg prap me ndo' i shkine,
Per t' ngarkue ato plackat m' shpinÃ©,
KÃ¡ msÃ½ shpin m' i a djege Curr Ules.
Gjuri, menden maje ksules,
Para shokesh pak kÃ¡ shtekue,
M' sÃ½ << kapicen >> petullue,
Dollames polin m' br6ez ngujue,
VjerrÃ© << novicen >> per nen krah,
KthelltÃ© taganin rrase n' sylah:
E si 'i bishe dalun prej gurit,
Kur t' a lodhe plajmi me bore,
I Ã¢sht avitun shpis se Currit,
Sa hjedhe nieri 'i pashe mbi dorÃ©,
Prej kah Tringen aj kÃ¡ pÃ¡
M' kambe n' oborr ndÃªje para shpis:
Si ajo Zana e bjeshkve t' mdhÃ¡,
Si aj flamuri n' balle t' ushtris:
EdhÃ¨ hapin e kÃ¡ ndale,
KÃ» habitÃ©, po thote kadale:
Vall, a Ã¢sht Ora e Dormitorit ?
A por Zana e Vizitorit,
Ule e Mira m' kto zabele,
Per me gjete ndo' i rÃ³d sherbele
A ndo' i shpendme giate lugines:
Se nji vashÃ© mÃ¢ t' mire s' e shef,
Pasha Sh' Pjetrin e Cetines !
Me i rÃ¡ botes ti tef e m' tef.
Tash po e marr e e coj n' Mal t' Zi
Si rÃ© nanes t' m' i ndihmoje n' shpi,
EdhÃ© qÃªni, i biri i qÃªnit,
Theke kÃ¡ hapin atij vendit,
Drejt kah tringa tue sulmue.
Por, kur bÃ¢ kÃ¡ me i u afrue,
Sa shpejt Tringa 'i hap po kthen !
Sa shpejt << huten >> po e merthen !
M' parzme Shkjaut se c' po i a vÃªn !
Hiqi gisht, he bujareshe !
Se 'imend kÃªnke 'i bi prej fisit !
Bjeri Shkjaut, bre sokoleshe,
Mu ne parzme per mjedisit !
E t' a diej Knjazi n' Cetine,
Se edhÃ© n' qitet Shqyptaret aj fare,
Pasha Zotin, n' Shqypni s' hine,
DÃ©r t' jete gjalle ndo' i bi shqyptare,
Qi per erz, e Bese, e AtdhÃ©
Kto edhÃ© desin si me lÃ©.
EdhÃ¨ << huta >> bani << bam >> !
N' kokerr t' shpines bjen Gjuri m' shkam:
I Ã¢sht derdhe mulla nper rragam,
Pshesha n' uje, 'dhe atÃ¡ haram,
Ã‡ika vendit por s' po lot.
SÃ½nin kokerr, flake e agzot,
N' krisme t' pushkÃ©s kah shoket e gjurit
Shef se vrap i' n vÃ» atij gurit,
Sa me turr qi i a kÃ¡ hjekÃ©
<> fyshekun; vec tue u rreke
T' dytin mbrende ajo m' i a qite,
Vasil Ndreka, nji uk malit,
M' te <>terezite,
E i a njet shi n' lule t' ballit,
Dekun m' toke bjen Tringa e mjera
Shta' n n' oborr e kryet te dera,
Mollza e faqes krejt n' gjak lÃ¡ !
EdhÃ¨ dielli dheut i rÃ¡.
Gjalle por Tringa Shkjaut n' dore s' rÃ¡ !

» Gjergj Fishta
» Millosh Gjergj Nikolla
» Gjergj Kastrioti-Skënderbeu