Kimia organike

Kimia organike është degë e kimisë, qe studion konponimet e
karbonit.Ne komponimet organike te karbonit bëjnë pjesë jo vetëm ato
komponime që gjenden ne botën e gjallë, por edhe ato konponime qe
perfitohen ne menyre sintetike ne laborator.Konponimet organike janë të
ndërthurura me ato inorganike dhe mund të shëndrrohen në njëra-tjetrën:
p.sh: procesi i fotosintezes(shnderrimi i konponimeve inorganike në ato
organike)dhe përfitimi i amoaniakut nga metani(shëndrrimi i konponimeve
organike në ato inorganike). Konponimet organike i karakterizojnë disa
veti fizike dhe kimike që i dallojnë nga konponimet
organike(tretshmerinë,pika e vlimit dhe e
shkrirjes,djegëshmëria,struktura kimike,reaksionet kimike)etj.Konponimet
organike i paraqesim me formulë molekulare,racionale te strukturës etj.
Në kiminë organike bëjnë pjesë: Komponimet organike të karbonit,
Hidrokarburet, Komponimet organike me oksigen dhe azot (alkoolet) dhe
komponimet organike me rëndësi jetsore.
Komponimet
organike të karbonit


Kimia organike është degë e kimis, që studion përbërjen, strukturën,
vetitë, reaksionet dhe sintezën e komponimeve të karbonit. Në kiminë
organike nuk merren të gjitha komponimet e karbonit su oksidet e
karbonit (CO,CO2), kripërat karbonate etj. që bëjnë pjesë në kiminë
oraganike. Kimia organike si shkencë më vete është themeluar vonë, në
gjysmën e parë të shek. XIX. Kimistët para dyqind vjetësh substancat
kimike i ndanin në dy grupe:
në substanca inorganike që fitoheshin nga bota jo e gjallë dhe
organike që fitoheshin nga bota e gjallë. Kimisti suedez Bercelius për
herë të parë në vitin 1806 e pëmendi termin kimi organike. Sipas tij
komponimet organike përbëhen nga po ato elemente , që përbëjnë
komponimet inogranike, mirëpo komponimet organike përfitohen vetëm nga
organizmat e gjallë.kjo u quajt ndryshe "teoria vitaliste" Por këtyre
mendimeve u dha fund shkenctari gjerman Friedrich Wöhler ku thot qe ai
mund ta fitoi uren nga cianati i amoniumit(NH4OCN (aq) -nxehje->
CO(NH2)2(aq)). Tani numri i komponimeve organike të sintetizuara është
shume më i madh. Viti 1828 merret si bazë e fillimit të kimisë organike
si shkencë. Termi kimi organike përdoret sot e atëditë dhe ka të bëjë jo
vetëm me komponimet organike por edhe me ato komponime inorganike që
mund të kthehen në organike me sintetizim në laborator. Numri i
komponimeve organike sot është rritur në 19 milion.

Alkanet dhe Cikloalkanet

Alkanet jane hidrokarbure jo ciklike, te cilet permbajne vetem lidhje njefishe dhe kane numrin maksimal te lidhjeve me atomin e hidrogjenit.

Cikloalkanet jane nje klase e vecante e hidrokarbureveqe kane ndetim ciklik.


Keto dy grupime nuk kane grup funksionor.Jane perberje me reaktivitet jo te larte.
Alkenet dhe alkadienet

Janë hidrokarbure te pangopura.Kur dy atoma karboni bashkezoterojne dy cifte elektronike atëherë formohet lidhja dyfishe,qe është grup funksionor për alkenet dhe dienet.Për alkenet përdoret dhe emri olefineqe rrjedh nga "olefiantgas",qe do të thotë "gaz qe formon vaj"