80 për qind e atyre që janë mbipeshë, bëjnë dieta pikërisht në këtë periudhë. Dhe shpesh zgjedhja bëhet në mënyrë të rastësishme, duke ndjekur modën e fundit. Por si i bëhet për të zgjedhur dietën e duhur?“ E rëndësishme është të zgjedhësh një dietë të vetëdijshme” këshillon Giovanna Cecchetto, presidente e Shoqatës kombëtare të dietistëve. “Rezultati për t`u arritur është humbja e peshës në mënyrë të kujdesshme, sepse sa më shumë luhatje në peshës të kesh me kalimin e kohës, aq më e vështirë do të jetë për të hequr dorë, duke u kthyer në një problem kronik”. Të shohim kush janë karakteristikat e dhjetë dietave më të famshme të momentit dhe si funksionojnë, por duke kujtuar se ndërthurja e pesë ushqimeve të balancuar dhe pak lëvizje, është gjithmonë mënyra më e mirë për të humbur në peshë.
1. Dieta “dëshpëruese”
Është dieta klasike e të humburit peshë në minutën e fundit. Bazohet në dy regjime ushqimore për tu ndjekur, ku secili kërkon 14 ditë. Faza e parë është e karakterizuar nga një reduktim i fortë i karbohidrateve, yndyrnave dhe sheqernave, si dhe nga rritje të proteinave. Fazat e mirëmbajtjes, në fakt, siguron një mbështetje të fortë të karbohidrateve dhe yndyrnave. Pra, bëhet fjalë për një regjim me mish, peshk pa yndyr dhe perime me pak kalori. Nga një vakt në tjetrin, janë të ndaluara pijet alkoolike dhe pikantet, por këshillohen konsumimi ekstrakteve të ziera, pasi ndihmojnë në heqjen e lëngjeve të tepërta dhe ndihmojnë në mbajtjen nën kontroll të urisë. Të ndjekësh këtë dietë mund të arrish të reduktosh 500 gramë në ditë. Givanna Cecchetto sqaron: “Shumë studime për çështje të mbipeshës, tregojnë se dietat e varfra me karbohidrate dhe me shumë proteina si kjo, mund të japin në 3 muaj rezultatet më të shpejta dhe më të kënaqshme, por në periudhë afatmesme,pra pas 6 muajsh ose 1 vit, rezultatet përputhen me dietat e balancuara dhe më pak të dëmshme për organizmin.
2. Dieta Atkins
Edhe kjo është një dietë me shumë proteina, e cila bazohet në aftësinë që ka organizmi për të prodhuar energji, duke djegur më parë karbohidratet dhe më pas yndyrnat. Pra, nëse reduktojmë karbohidratet, organizmi përdor yndyrnat e mbledhura si burim energjie primare dhe në këtë mënyrë redukton peshë nga trupi dhe nga masa e yndyrshme. Në praktikë, dieta Aktins kërkon të mbajë konstant nivelin e insulinës, duke e transformuar organizmin në një makinë djegëse yndyrnash. Faza e parë e dietës, që duhet të ndiqet të paktën 2 javë, është ajo e vendosjes së kufizimeve të forta për reduktimin e karbohidrateve, që nuk duhet të kalojë 20 gramë në ditë (për të patur një ide, mjafton të mendoni se në 100 nga ushqimi që hani,ka 75 gramë karbohidrate). “Sepse bëhet fjalë për një dietë me shumë proteina” shpjegon Giovanna Cecchetto “ është e këshillueshme nga doktori, se më parë duhet të bëhet një kontroll nëse veshkat janë efikase”.
3. Dieta me shkëputje
Bazohet në 5 rregulla themelore: të mos përftohen karbohidrate nga proteinat dhe acidi i frutave gjatë të njëjtit vakt; bëni pjesë kryesore të dietës suaj sallatrat dhe frutat; ushqehuni me proteina, niseshte dhe yndyrna të kontrolluara; hani brumëra por duke shmangur ushqimet e rafinuara dhe të përpunuara, të bëra me miell të bardhë, margarinë dhe sheqer; krijoni hapësirë midis vakteve, të paktën 4 orë e gjysmë. Dieta presupozon se nëse sasi të mëdha karbohidratesh dhe proteinash janë të ndërthurura në të njëjtin vakt, krijohet një ambient me shumë acid për tretje të niseshtesë dhe me pak acid për një tretje të mirë të proteinave. Për këtë, mbështetësit e dietës me shkëputje, këshillojnë të bëhet “një mini-vakt” për të favorizuar një tretje më të thjeshtë. E rëndësishme është të evitosh këto kombinime: për shembull, të mos përziesh tipe të ndryshme proteinash (qumësht dhe mish, vezë dhe djathë, peshk dhe perime); eliminoni përfitimet e karbohidrateve nëpërmjet mishit dhe mos hani bashkë ushqime me të njëjtat karbohidrate(qofshin të thjeshtë apo kompleks, si sheqer dhe makarona, vezë dhe bukë, banane dhe bukë).
4. Dieta “orëvëzhguese”
Është një dietë me shumë kalori, 1200-1300 kalori të përditshme, ndiqet minimumi për tre javë dhe kërkon përpikmëri qoftë në ndjekjen e listës së ushqimeve të propozuara, ashtu edhe në peshën e secilit ushqim në çdo vakt. Kur aderon në programin e kësaj diete, mësohen edhe disa “turke” shpëtim kalorish, për shembull të eliminosh yndyrnat e mishit përpara gatimit dhe t`i gatuash ushqimet në enë të veçanta lejojnë eliminimin e yndyrnave. E rëndësishme është kombinimi i ushqimit në mënyrë të rregullt, si semafor. E gjelbra përkon me frutat dhe perimet; e verdha me me bukën, makaronat, orizin, drithërat, patatet, perimet, mishi, shpendët, peshqit, vezët, laktozin dhe yndyrnat; e kuqa me ëmbëlsirat, ushqimet me shumë yndyrna. “ Pika kritike e kësaj diete” thekson Presidentja e Shoqatës “ është se ushqimet klasifikohen duke u bazuar në vlerat kalorike dhe jo në bazë të vlerave ushqyese. Kështu që rreziku nqëndron në faktin se ndërtohet një dietë e joekuilibruar, sepse eliminohen edhe ato pak yndyrna dhe karbohidrate që janë të nevojshme”.
5. Dieta e ndarë në “zona”
Bazohet në kontrollin e agjentëve biologjik që kontrollojnë sistemin hormonal dhe çdo funksion fiziologjik siç është sistemi kardiovaskular, sistemi nervor qendror, ai imunitar etj. Të ndjekësh këtë dietë do të thotë të mos konsumosh ushqime me nivel të ulët glicerid(IG). Në këtë mënyrë tregohet shpejtësia me të cilën rritet përqendrimi i glukozës në gjak nga marrja e një ushqimi me karbohidrate, dhe kjo përcakton nivelin e insulinës në mëlçisë si dhe nivelin e sheqerit që qarkullon. E thënë në këtë mënyrë, mund të duket shumë e komplikuar, por gjithçka duket e thjeshtë të provohet një dietë e tillë: një pjesë e konsiderueshme proteinash, me pak yndyrna 9 si ato që ndodhen tek peshku dhe mishi i pulës) shoqëruar me garniturë perimesh, zbukuruar me bajame të copëtuara, shoqëruar me ëmbëlsirë me fruta.
6. Dieta “dukan”
Është një nga dietat e fundit, që po “çmend” të huajt. Bazohet në katër faza: ajo e proteinave të pastra; ajo “alternative” në të cilën shtohen perime; e rikthimit të një ngrënieje normale duke u bazuar në dy principe: të bësh një të enjte plot proteina dhe të hash tre lugë krunde dhe tërshëre në ditë. Avantazhet e kësaj diete janë: Humbje e peshës fillimisht në mënyrë të shpejtë dhe më pas një regjim “të lirë”. Dieta e doktor Dunkan-it, në fakt lejon dy “darka gala” në javë. Një tjetër avantazh i padiskutueshëm është mungesa e një limiti në sasi: çdokush është i lirë të konsumojë ushqimet e kësaj diete pa marrë parasysh sasinë. Por, kujdes, në mundësinë e keqkombinimit të tyre. “Modeli” thotë dietologu “është gjithmonë ai me shumë proteina, por me ndryshimin së kuota e karbohidrateve është nën vlerën minimale të pranueshme nga shëndeti”.
7. Dieta kronike
Kjo dietë bazohet në oraret që merret ushqimi si dhe në ndryshimet hormonale që vërehen gjatë ditës. Ekzistojnë hormone që favorizojnë yndyrnat e tepërta trupore dhe humbjes së muskujve dhe të tjera që favorizojnë yndyrnat trupore dhe shtimit të muskujve. Sipas mbështetësve të kësaj diete, duhet të kufizohet përdorimi i karbohidrateve në orët e vona të darkës. Profili hormonal që karakterizon orët e darkës, favorizon përdorimin e yndyrnave për fitim energjie dhe rigjenerim të muskujve gjatë natës. Duke ndjekur këtë mekanizëm, në praktikë, kjo dietë kërkon të stimulojë hormonet që favorizojnë humbjen në peshë. “Nuk është vërtetuar ende që këto mekanizma influencojnë në peshë, por gjithmonë është mirë të besosh tek një ekspert”.
8. Dieta e biskotave
Në Amerikë kjo dietë, nga doktor Sanford Siegal, po korr shumë sukses dhe është shumë e preferuar nga yjet si Kelly Clarkson e Jennifer Hudson. Konsiston në ngrënien e biskotave të ndryshme përgjatë ditës dhe ngrënien e një vakti me jo më shumë se 1.000 kalori, për shembull pulë të zier me perime. Biskotat për të cilat flitet në dietë janë të veçanta (zëvendësuese të vaktit) përgatitur nga proteina të mishit, qumësht dhe vezë dhe nga aminoacide speciale. “ Efekti i dobësimit” shpjegon eksperti “ arrihet përmes kalorive të ulëta. Rreziku qëndron në faktin e humbjes së peshës në mënyrë të kënaqshme, por në një kohë shumë të shkurtër dhe me pak qëndrueshmëri”. Por atëherë pse preferohet kaq shumë? Dy janë faktorët e suksesit: mund të hash një vakt të mirë pa gatuar dhe fakti që biskota këshillohet tek të gjitha dietat për dobësim.
9. Dieta “hënë”
Nuk është gjë tjetër veçse agjërimi. Ideja është të vësh në pushim aparatin tretës, siç këshillon Brad Pilon në librin e tij “ Ha, Ndalo, Ha”, të pushosh së ngrëni të paktën 24 orë të paktën disa herë në javë. Minimumi do të ishte 18 orë, maksimumi 3 ditë, ku metabolizmi “çlodhet” dhe eliminohen produktet negative. Sipas një studimi të Universitetit të Berkeley-it, agjërimi stimulon prodhim të hormoneve që ndihmojnë në djegien e yndyrnave me një sërë përfitimesh: rritje të metabolizmit, rënie të masës yndyrore, rënie të presionit të gjakut dhe rregullim të gjendjes së glukozës. Por specialistët vënë në dukje:“ Agjërimi ka efekte negative, për shembull në çrregullim të sinjaleve të urisë dhe ngopjes, me rrezikshmëri të vdekjes nga uria dhe humbjes së kontrollit, veçanërisht në ngrënien e ushqimit”.
10. Dieta e grupit të gjakut
Bazuar në principet e kësaj diete të shëndetshme dhe efikase, duhet patjetër grupi i gjakut. Sipas specialistëve që e ideuan këtë dietë, personat me grupin e gjakut 0 do të përfitonin të mira nga dieta me shumë proteina, të tipit Aktins. Kush ka grupi A të gjakut duhet të ndjek një dietë me ushqime bimore dhe drithëra, duke limituar përdorimin e mishit. Grupi B preferohet të konsumojnë produkte të qumështit dhe mishit pa yndyrë, duke mënjanuar produktet e konservuara dhe me sheqerna. Grupi AB mund të hajë pak nga të gjithë ushqimet, pa e tepruar me produktet e qumështit. Kjo dietë nuk ka shumë mbështetës pasi paraqitet shumë thjeshtë dhe shumë kufizuese. Dhe nuk është për një kohë të shkurtër, por për gjithë jetën, pasi tregon ushqimet e përshtatshme për çdo grup gjaku.